رضا مراد صحرایی؛ هانیه ممقانی
دوره 3، شماره 10 ، دی 1391، صفحه 1-20
چکیده
زمینه: روایی و پایایی از جمله مسائلی هستند که در آزمون‌سازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. آزمون زبان انگلیسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (MSRT) از جمله آزمونهای مهارتِ زبان انگلیسی است که برای اعزام دانشجو به خارج از کشور توسط معاونت دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تقریباً هر دو ماه یک بار در ایران برگزار می‌شود. هدف: هدف از ...
بیشتر
زمینه: روایی و پایایی از جمله مسائلی هستند که در آزمون‌سازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. آزمون زبان انگلیسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (MSRT) از جمله آزمونهای مهارتِ زبان انگلیسی است که برای اعزام دانشجو به خارج از کشور توسط معاونت دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تقریباً هر دو ماه یک بار در ایران برگزار می‌شود. هدف: هدف از انجام این پژوهش که از نوع همبستگی و تجربی است این است که به ارزیابی روایی و پایایی آزمونِ MSRT پرداخته شود. روش: برای ارزیابی روایی این آزمون از روایی سازه‌ای (همسانی درونی) و برای ارزیابی پایایی درونی نیز از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید و تمام این محاسبات از طریق نرم‌افزار (اس‌پی‌اس) انجام شد. یافته‌ها: سؤالاتی که در این پژوهش مطرح شدند به این صورت بودند که روایی و پایایی آزمون MSRT چگونه است، و اینکه آیا آزمونِ مهارتِ تافل می‌تواند مبنای مناسبی برای ارزیابی توانایی‌های زبانیِ زبان‌آموزان قرار گیرد؟ نتایج این پژوهش نشان داد: 1. آزمونِ MSRT در سطح کلی دارای روایی و پایایی مناسبی است اما در سطح جزئی از روایی لازم برخوردار نیست. به عبارت دیگر، ضریب همبستگی بین بخش‌های شنیداری – ساختاری و شنیداری- خواندنی کمتر از بخش ساختاری – خواندنی است. 2.آزمون مهارتِ تافل، آزمونِ مناسبی برای سنجش توانایی‌های زبانیِ زبان‌آموزان نیست چون فاقد بخش صحبت کردن است و همچنین دو بخش دستور و واژگان را جداگانه مورد سنجش قرار داده است.
مهدیه شفیع نادری؛ پروین کدیور؛ مهدی عربزاده؛ غلامرضا صرامی
دوره 3، شماره 10 ، دی 1391، صفحه 21-36
چکیده
زمینه: انتظارات پیامد، به این نکته مهم اشاره دارد که رفتار، محصول انتظارات افراد، از دست‌یابی به پیامدی خاص و میزان ارزشی است که برای آن پیامد قائل هستند. بنابراین عاملی مهم و اساسی در تعلیم و تربیت به شمار می‌رود. معرفی و ارائه ابزار مناسب برای ارزیابی این متغیر و نشان دادن نقش حیاتی آن در زمینه‌های مختلف تحصیلی ضروری است. هدف: پژوهش ...
بیشتر
زمینه: انتظارات پیامد، به این نکته مهم اشاره دارد که رفتار، محصول انتظارات افراد، از دست‌یابی به پیامدی خاص و میزان ارزشی است که برای آن پیامد قائل هستند. بنابراین عاملی مهم و اساسی در تعلیم و تربیت به شمار می‌رود. معرفی و ارائه ابزار مناسب برای ارزیابی این متغیر و نشان دادن نقش حیاتی آن در زمینه‌های مختلف تحصیلی ضروری است. هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی ساختار عاملی، روایی و پایایی مقیاس انتظارات پیامد دانشجو صورت گرفته است. روش: حجم نمونه این پژوهش414 دانشجو (248 دختر و 166 پسر) بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحلهای از بین دانشگاههای سراسری، آزاد و پیام نور یزد انتخاب شدند و با مقیاس انتظارات پیامد مورد آزمون قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با روش مؤلفه های اصلی، علاوه بر عامل کلی انتظارات پیامد دانشجو، چهار عامل(جهت‌دهی آینده، رضایت شغلی، انتظارات شخصی و اعتماد شخصی) را برای مقیاس انتظارات پیامد دانشجو تأیید کرد. برای بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و برای تعیین روایی عاملی آن از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج نشان داد که پرسشنامه از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار است و ضرایب آلفای کرونباخ در زیر مقیاسهای آن بین 65/0 تا 79/0 است. همچنین برای تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد، که نتایج تحلیل عاملی تأییدی مؤید این است که ساختار پرسشنامه برازش قابل قبولی با داده‌ها دارد و کلیه شاخص‌های نیکویی برازش، مدل را تأیید می‌کنند. بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های تحلیل عاملی، تقریباً مشابه تحقیقات انجام گرفته در فرهنگ اصلی و ضرایب پایایی و روایی نیز به نتایج تحقیقات پیشین نزدیک بود. بنابراین با توجه به خصوصیات روان‌سنجی مطلوب، این پرسشنامه ابزار مناسبی برای تعیین انتظارات پیامد دانشجویان می‌باشد.
حسین زارع؛ محمدرضا سرمدی؛ مهران فرج اللهی؛ عثمان آچاک
دوره 3، شماره 10 ، دی 1391، صفحه 37-54
چکیده
زمینه: پژوهش بر حافظه به منظور موفقیت فراگیران در بازیابی مطالب در هنگام آزمون، نتایج مفیدی در بر داشته است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر سه عامل نوع سئوال، سطح پردازش سئوال و نوع بافت مفهومی سئوال بر عملکرد حافظۀ دانشجویان است. روش:جامعۀ آماری در پژوهش حاضر کلیه دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز بوکان در ترم پاییز سال 1390 بود. تعداد ...
بیشتر
زمینه: پژوهش بر حافظه به منظور موفقیت فراگیران در بازیابی مطالب در هنگام آزمون، نتایج مفیدی در بر داشته است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر سه عامل نوع سئوال، سطح پردازش سئوال و نوع بافت مفهومی سئوال بر عملکرد حافظۀ دانشجویان است. روش:جامعۀ آماری در پژوهش حاضر کلیه دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز بوکان در ترم پاییز سال 1390 بود. تعداد 128 نفر به صورت تصادفی خوشه‌ای به عنوان نمونه انتخاب شده و به هشت گروه 16 نفری منتسب شدند. تفاوت معنی داری از نظر آزمون حافظه وکسلر در بین هشت گروه وجود نداشت. طرح تحقیق آزمایشی با سه عامل و هر کدام در دو سطح بود. ابزار تحقیق استفاده از هشت آزمون محقق ساخته بود که از متنی آموزشی در مورد فیزیک کوانتومی(به جهت ناآشنا بودن برای دانشجویان) استخراج شد. روایی و پایایی متن و آزمونها به تأیید رسید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثر عامل سطح پردازش معنی‌دار بود(05/0> P& 567/5f= ) ولی عاملهای نوع سئوال(05/0 P>& 105/0f= ) و نوع بافت(05/0 P>& 191/1f=) به تنهایی معنی‌دار نبودند. همچنین اثر تعاملی نوع سئوال و بافت مفهومی(05/0> P& 635/4f= ) و اثر تعاملی نوع بافت و سطح پردازش (01/0> P & 362/7f= ) معنی‌دار بود. بحث و نتیجه‌گیری: نتیجه این که بهتر است برای آزمونهای بازشناسی از سئوالات بافت مفهومی درونی و برای سئوالاتیادآوری از سئوالات بافت مفهومی بیرونی استفاده کرد ولی سطح پردازش در هر صورت عمقی باشد بهتر است.
محمود نجفی؛ غلامرضا دهشیری؛ سولماز دبیری؛ منصوره شیخی؛ نصرت جعفری
دوره 3، شماره 10 ، دی 1391، صفحه 55-74
چکیده
زمینه: در سال‌های اخیر پژوهش در حیطه روانشناسی مثبت افزایش یافته است. بنابراین، بررسی خصوصیات روان‌سنجی ابزارهای پرکاربرد در این حیطه از جمله شادکامی بسیار حائز اهمیت است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روان‌سنجی نسخۀ فارسی پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد در دانشجویان بود. روش: بدین منظور نمونه‌ای شامل 428 دانشجو با استفاده از ...
بیشتر
زمینه: در سال‌های اخیر پژوهش در حیطه روانشناسی مثبت افزایش یافته است. بنابراین، بررسی خصوصیات روان‌سنجی ابزارهای پرکاربرد در این حیطه از جمله شادکامی بسیار حائز اهمیت است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روان‌سنجی نسخۀ فارسی پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد در دانشجویان بود. روش: بدین منظور نمونه‌ای شامل 428 دانشجو با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحلهای انتخاب شدند و به پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد، پرسشنامه شخصیتی آیزنک، مقیاس رضایت از زندگی، مقیاس عزت نفس روزنبرگ و پرسشنامه افسردگی بک پاسخ دادند. یافته‌ها: ضریب آلفای کرونباخ و ضریب پایایی بازآزمایی در کل نمونه به ترتیب 90/0 و 79/0 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که پرسشنامه از شش عامل رضایت از زندگی، کارآمدی، احساس خوشی، عزت نفس، اجتماعی بودن و بهزیستی تشکیل شده است. نتایج تحلیل عاملی مرتبه دوم نشان داد که ساختار عاملی پرسشنامه، تک عاملی است. همچنین ضرایب روایی همگرا و واگرای پرسشنامه در حد بالا و قابل قبولی بود. بین دختران و پسران از لحاظ شادکامی تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش بیانگر این است که نسخۀ فارسی پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد در جامعه دانشجویان از خصوصیات روان‌سنجی قابل قبولی برخوردار است و می‌توان از آن به عنوان ابزاری پایا و روا در پژوهشهای روانشناختی استفاده کرد.
ریحانه پاسبانی؛ امید شکری
دوره 3، شماره 10 ، دی 1391، صفحه 75-102
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تغییرناپذیری ساختار عاملی فهرست تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی (AESI) در دو جنس بود. روش: 680 دانش‌آموز دبیرستانی (327 پسر و 353 دختر) به فهرست تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی (AESI) پاسخ دادند. به منظور بررسی روایی بین‌جنسی AESIیا تغییرناپذیری ساختار عاملی AESI در دو جنس از تحلیل عاملی تأییدی چندگروهی استفاده شد. یافته‌ها: ...
بیشتر
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تغییرناپذیری ساختار عاملی فهرست تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی (AESI) در دو جنس بود. روش: 680 دانش‌آموز دبیرستانی (327 پسر و 353 دختر) به فهرست تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی (AESI) پاسخ دادند. به منظور بررسی روایی بین‌جنسی AESIیا تغییرناپذیری ساختار عاملی AESI در دو جنس از تحلیل عاملی تأییدی چندگروهی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل عاملی تأییدی تکگروهی نشان دادند که در هر دو جنس، الگوی دو عاملی AESI شامل تنیدگی ناشی از انتظارهای والدین / معلمان و تنیدگی ناشی از انتظارهای خود، برازش خوبی با داده‌ها دارد. نتایج تحلیل عامل تأییدی چندگروهی، تغییرناپذیری در دختران و پسران ساختار عاملی، بارهای عاملی، واریانسها و کواریانسهای بینعاملی فهرست تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی را در دو جنس نشان داد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که بین دو جنس از لحاظ تنیدگی ناشی از انتظارهای فرد از خود و تنیدگی ناشی از انتظارهای دیگران تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر با تأکید بر تغییرناپذیری ساختار عاملی AESI در بین دختران و پسران نشان داد که AESI برای اندازه‌گیری تنیدگی ناشی از انتظارهای تحصیلی در دو جنس ابزار سودمندی است.
مریم مقدسین؛ محمدرضا فلسفی نژاد
دوره 3، شماره 10 ، دی 1391، صفحه 103-138
چکیده
دو موضوع مهم در اندازه‌گیری متغیرها، در علوم رفتاری و شناختی وجود دارد که عبارت‌اند از: 1) اندازه‌گیری: متغیرهای مشاهده شده چه چیزی را، اندازه می‌گیرند؟ و چگونه می‌توان روایی و اعتبار اندازه‌گیری‌های انجام شده را مشخص کرد؟. 2). روابط علّت و معلولی بین متغیرها: چگونه می‌توان روابط علّت و معلولی پیچیده بین متغیرهایی که مستقیماً قابل ...
بیشتر
دو موضوع مهم در اندازه‌گیری متغیرها، در علوم رفتاری و شناختی وجود دارد که عبارت‌اند از: 1) اندازه‌گیری: متغیرهای مشاهده شده چه چیزی را، اندازه می‌گیرند؟ و چگونه می‌توان روایی و اعتبار اندازه‌گیری‌های انجام شده را مشخص کرد؟. 2). روابط علّت و معلولی بین متغیرها: چگونه می‌توان روابط علّت و معلولی پیچیده بین متغیرهایی که مستقیماً قابل مشاهده و اندازه‌گیری نیستند، ولی در متغیرهای مشاهده شده همراه با خطای اندازه‌گیری منعکس می‌شوند، را استنباط کرد؟ چگونه می‌توان قدرت رابطه بین متغیرهای نهفته را ارزیابی کرد؟. در پاسخ به چنین پرسش‌هایی، مدل‌های معادلات ساختاری از دو قسمت تشکیل می‌شوند ، «مدل اندازه‌گیری» و «مدل تابع ساختاری». مدل اندازه‌گیری پاسخ سئوال اول و مدل تابع ساختاری، پاسخ سئوال دوم، را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. مدل‌های معادلات ساختاری با ادغام دو مدل تحلیل عوامل تأییدی و تحلیل توابع ساختاری، بسیاری از مسائل و مشکلات اندازه‌گیری متغیرهای نهفته و استنباط روابط علّی و معلولی بین این متغیرهای نهفته را آسان می‌سازد. مقاله حاضر به طور خلاصه و به زبانی غیر تخصصی، به معرفی مفروضات معادلات ساختاری می‌پردازد، و همچنین با کاربرد عملی، همراه با یک مثال در زمینه رواسازی آزمونهای روانشناختی، منطق و ساختار معادلات ساختاری را شرح می‌دهد. برای بررسی تحلیل عاملی تأییدی، پرسشنامه CAARS–S:SV،که به تشخیص ADHD در بزرگسالان می‌پردازد، به تفضیل بیان می‌شود.
غلامرضا رجبی؛ سونا کارجو کسمایی
دوره 3، شماره 10 ، دی 1391، صفحه 139-158
چکیده
زمینه: پرسشنامه افسردگی بک ـ ویرایش دوم (BDI-II)، یک ویرایش از پرسشنامه افسردگی و یک شاخص خود-گزارشی برای اندازه‌گیری نشانه‌های افسردگی در جمعیت‌های مختلف بالینی و غیربالینی است. هدف: هدف عمده تحقیق حاضر بررسی کفایت شاخص‌های روان‌سنجی نسخۀ فارسی پرسشنامه افسردگی بک ـ ویرایش دوم بر روی دانشجویان دانشگاههای شهید چمران و علوم پزشکی ...
بیشتر
زمینه: پرسشنامه افسردگی بک ـ ویرایش دوم (BDI-II)، یک ویرایش از پرسشنامه افسردگی و یک شاخص خود-گزارشی برای اندازه‌گیری نشانه‌های افسردگی در جمعیت‌های مختلف بالینی و غیربالینی است. هدف: هدف عمده تحقیق حاضر بررسی کفایت شاخص‌های روان‌سنجی نسخۀ فارسی پرسشنامه افسردگی بک ـ ویرایش دوم بر روی دانشجویان دانشگاههای شهید چمران و علوم پزشکی اهواز (جندی شاپور) بود.روش: 468 دانشجو از بین کلیه دانشجویان دانشگاههای فوق در سال تحصیلی 90-1389 به صورت تصادفی چند مرحلهای انتخاب شدند و پرسشنامه افسردگی بک ـ ویرایش دوم (1996) را تکمیل نمودند. داده‌ها با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی و نرم افزارهای آماری برای علوم اجتماعی (16-SPSS) و AMOS تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج به دست آمده از روش آماری تحلیل عاملی (تحلیل مؤلفه های اصلی) و چرخش واریماکس دو عامل شناختی ـ عاطفی و نگرش منفی ـ نشانه های بدنی را نشان داد. ضرایب پایایی (آلفای کرونباخ) برای کل ماده‌ها و عاملهای استخراج شده رضایت بخش بودند. ضریب هبستگی ین نمره کل BDI-II و دو عامل استخراج شده در کل نمونه معنادار بودند. تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل دو عاملی نسبت به مدل یک عاملی با دو اصلاح برای داده‌ها برازنده تر است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج بدست آمده از تحلیل عاملی با تحقیقات پیشین هماهنگ است و با توجه به روایی سازه و پایایی مناسب پرسشنامه افسردگی بک ـ ویرایش دوم از آن می‌توان در محیطهای پژوهشی و بالینی در تشخیص افراد سالم از افراد افسرده استفاده کرد.
شعیب قاسمی؛ علی دلاوران؛ مهدی کریمی زارچیی
دوره 3، شماره 10 ، دی 1391، صفحه 159-175
چکیده
زمینه: سلامت یکی از مهم‌ترین منابع زندگی بشر است که در کیفیت زندگی فرد و پیشبرد اهداف جامعه موثر است. هدف: پژوهش حاضر به منظور مقایسه شاخص کل سلامت روان زنان و مردان با استفاده از شیوه فراتحلیل انجام شد. روش: 26 مطالعه از طریق جستجوی اینترنتی در بانک‌های اطلاعاتی داخلی و نیز جستجوی دستی در دانشگاههای شهر تهران شناسایی و اطلاعات مربوط ...
بیشتر
زمینه: سلامت یکی از مهم‌ترین منابع زندگی بشر است که در کیفیت زندگی فرد و پیشبرد اهداف جامعه موثر است. هدف: پژوهش حاضر به منظور مقایسه شاخص کل سلامت روان زنان و مردان با استفاده از شیوه فراتحلیل انجام شد. روش: 26 مطالعه از طریق جستجوی اینترنتی در بانک‌های اطلاعاتی داخلی و نیز جستجوی دستی در دانشگاههای شهر تهران شناسایی و اطلاعات مربوط به آنها کدگذاری گردید. یافته‌ها: شاخص اندازه اثر کوهن تحت مدل ثابت 0.286 و تحت مدل تصادفی 0.301 بود که نشان دهنده وضعیت مطلوبتر مردان نسبت به زنان در شاخص کل سلامت روان می‌باشد. نتایج روشهای بررسی تورش انتشار، حاکی از عدم تورش انتشار در نمونه فراتحلیلی بود. با توجه به ناهمگن بودن مطالعات، تحلیل تعدیل کننده برای متغیرهای سن، محل اجرا و ابزار اندازه‌گیری صورت گرفت، که بیانگر تأثیر تعدیل کننده متغیر سن در نتایج مطالعات بود. بحث و نتیجه‌گیری: توجه بیشتر به بحث سلامت زنان و فراهم آوردن امکان برخورداری آنان از خدمات سلامت ضروری به نظر میرسد.
