زهرا جهانبخش؛ نور علی فرخی؛ جلیل یونسی
چکیده
مطالعات زمینه‌یابی که خصیصه‌های مکنون و حالات افراد مانند نگرش را اندازه‌گیری می‌کنند، اغلب به‌منظور افزایش دقت اندازه‌گیری از مقیاس‌ها استفاده می‌کنند. هدف از این مطالعه بررسی کنش افتراقی (DIF) سؤالات پرسشنامه بیگانگی تحصیلی بر اساس ویژگی‌های جمعیت‌شناختی دانشجویان در چارچوب نظریه سؤال پاسخ (IRT) بود. تحلیل کنش افتراقی سؤال ...
بیشتر
مطالعات زمینه‌یابی که خصیصه‌های مکنون و حالات افراد مانند نگرش را اندازه‌گیری می‌کنند، اغلب به‌منظور افزایش دقت اندازه‌گیری از مقیاس‌ها استفاده می‌کنند. هدف از این مطالعه بررسی کنش افتراقی (DIF) سؤالات پرسشنامه بیگانگی تحصیلی بر اساس ویژگی‌های جمعیت‌شناختی دانشجویان در چارچوب نظریه سؤال پاسخ (IRT) بود. تحلیل کنش افتراقی سؤال (DIF) در مورد کارکرد سؤالات مقیاس، بررسی می‌کند که آیا در زیرگروه‌هایی که دارای اندازه یکسانی از خصیصه مورداندازه‌گیری هستند، احتمال طبقات پاسخ برابر است. افراد نمونه‌ای که پرسشنامه بر روی آن‌ها اجرا شد، 1100 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشکده‌های دارای رشته‌های روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه‌های شهر تهران بودند. داده‌های این پژوهش با استفاده از پرسشنامه بیگانگی تحصیلی (بورباچ، 1972) به‌صورت طیف لیکرت با مقیاس 4 درجه‌ای کاملاً مخالفم (1)، تا حدی مخالفم (2)، تا حدی موافقم (3)، کاملاً موافقم (4) به دست آمد. این پرسشنامه دارای سه زیرمقیاس انزوا، بی‌معنایی، ناتوانی بود. به‌منظور تشخیص کنش افتراقی سؤالات پرسشنامه بیگانگی تحصیلی از رویکرد نسبت درستنمایی (IRT-LR) مبتنی بر مدل پاسخ مدرج استفاده شد. تحلیل بر اساس جنسیت و مدت اشتغال به تحصیل با چهار سؤال لنگر انجام شد. تنها 3 مورد از سؤالات بر اساس متغیر جنسیت و 2 مورد از سؤالات برای متغیر مدت اشتغال به تحصیل بعد از تصحیح بونفرونی دارای DIF معنادار شناسایی شدند. وقوع DIF در برخی از گویه‌ها ممکن است در بافت فرهنگی دانشگاه‌ها ریشه داشته باشد. محتمل است در برخی موارد سوگیری‌های جنسیتی، نگرش اساتید، سیاست‌های مدیریتی دانشگاه و به‌طورکلی عدالت آموزشی منشأ احساس بیگانگی تحصیلی در دانشجویان باشد.
محمد رئوف انجم شعاع؛ مسعود حسینچاری؛ محبوبه فولادچنگ؛ مرتضی لطیفیان؛ مسعود فضیلت پور
چکیده
انسان امروزین با گرفتاری‌های بسیاری در زمینه‌ی سلامت، محیط‌زیست، اقتصاد، روابط بین‌الملل و معنویت مواجه شده است که هرکدام به‌تنهایی یا در ترکیب با سایر زمینه‌ها، می‌توانند حیات او را به خطر بیندازند. دانشمندان در عرصه‌های مختلف در تلاش‌اند راه‌های برون‌رفتی از چالش‌های موجود فراروی بشریت بگشایند. باورهای فراشناخت تکاملی-کیهانی ...
بیشتر
انسان امروزین با گرفتاری‌های بسیاری در زمینه‌ی سلامت، محیط‌زیست، اقتصاد، روابط بین‌الملل و معنویت مواجه شده است که هرکدام به‌تنهایی یا در ترکیب با سایر زمینه‌ها، می‌توانند حیات او را به خطر بیندازند. دانشمندان در عرصه‌های مختلف در تلاش‌اند راه‌های برون‌رفتی از چالش‌های موجود فراروی بشریت بگشایند. باورهای فراشناخت تکاملی-کیهانی تلاشی است برای دست‌یابی به باور همبستگی با تمام پدیده‌های هستی تا شاید از این راه، انسان بتواند خود را مانند سایر پدیده‌های هستی ببیند و به رفتارهای سازنده رو آورد و از ویرانگری خود بکاهد. پژوهش حاضر با هدف مفهوم‌سازی باورهای فراشناخت تکاملی کیهانی و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاسی برای سنجش این باورها انجام شد. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جهت انجام این بررسی از جامعه آماری دانشجویان دانشگاه شیراز و شهید باهنر کرمان به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای، 181 نفر انتخاب شدند و درباره مجموعه‌ای شامل 81 گویه درباره باورهای فراشناخت تکاملی-کیهانی اظهارنظر کردند. از روش تحلیل عامل اکتشافی برای بررسی روایی استفاده شد و روش ضریب آلفای کرونباخ برای محاسبه پایایی بکار گرفته شد. لازم به ذکر است که تحلیل عامل تأییدی نیز بر روی یک نمونه جدید متشکل از 302 نفر اجرا شد. نتایج تحلیل عامل اکتشافی، تعداد 20 گویه را برای گنجاندن در مقیاس باورهای فراشناختی تکاملی کیهانی، حائز شرایط لازم نشان داد که این گویه‌ها تحت شمول چهار عامل دسته‌بندی شدند. انجام تحلیل عامل تأییدی نشان داد که 4 گویه از توان کافی برای تبیین عوامل موردنظر برخوردار نیستند. ازاین‌رو، در پی تحلیل عامل تأییدی، مقیاس باورهای فراشناختی تکاملی کیهانی شامل 4 عامل و 16 گویه حاصل شد که شاخص‌های روان‌سنجی مطلوبی دارد، جهت کاربرد در پژوهش‌های مختلف به پژوهشگران علاقه‌مند، معرفی و پیشنهاد می‌شود.
سیمین حسینیان؛ سارا کریمی؛ فائزه پیمان پاک
چکیده
مقیاس منابع خودکارآمدی مشاوره (SCSE-M) یک مقیاس خودگزارشی برای سنجش خودکارآمدی است که با 25 ماده بر نحوه عملکرد مشاوران تمرکز دارد بااین‌حال این مقیاس تاکنون در جامعه ایرانی موردبررسی قرار نگرفته و ویژگی روان‌سنجی آن برآورد نشده است. هدف از پژوهش حاضر در مرحله اول ترجمه این مقیاس از زبان انگلیسی به زبان فارسی و سپس تعیین ویژگی‌های ...
بیشتر
مقیاس منابع خودکارآمدی مشاوره (SCSE-M) یک مقیاس خودگزارشی برای سنجش خودکارآمدی است که با 25 ماده بر نحوه عملکرد مشاوران تمرکز دارد بااین‌حال این مقیاس تاکنون در جامعه ایرانی موردبررسی قرار نگرفته و ویژگی روان‌سنجی آن برآورد نشده است. هدف از پژوهش حاضر در مرحله اول ترجمه این مقیاس از زبان انگلیسی به زبان فارسی و سپس تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی آن در نمونه ایرانی بود. نمونه پژوهش شامل 297 نفر از مشاوران شهر تهران در سال 1400 بود که به شیوه غیرتصادفی در دسترس انتخاب شده و به ابزار پژوهش شامل مقیاس منابع خودکارآمدی مشاوره (2020)، مقیاس خودکارآمدی عمومی (1995)، مقیاس شکوفایی Deiner (2010)، مقیاس خودکارآمدی مشاوران (2009) پاسخ دادند. دادهها با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی موردبررسی قرار گرفت. بر اساس یافتهها، اعتبار صوری، محتوا و سازه نشان‌دهندة اعتبار و پایایی مناسب این ابزار بود. همچنین اعتبار همگرا (AVE>0/50)، برای این پرسشنامه تعیین و تأیید شد. برای بررسی پایایی و همسانی درونی مقیاس منابع خودکارآمدی مشاوران از پایایی ترکیبی و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که نتایج نشان داد که این مقیاس از همسانی درونی و پایایی ترکیبی مناسبی برخوردار است. درنهایت تحلیل ماتریس همبستگی مربوط به متغیرهای مطالعه نشان داد که مقیاس منابع خودکارآمدی مشاوره با مقیاس خودکارآمدی عمومی، مقیاس شکوفایی دینر، مقیاس خودکارآمدی مشاوران و سن و سابقه فعالیت همبستگی مثبت و معنادار داشته است (01/0<p). روی‌هم‌رفته نتایج پژوهش حاضر مبین آن بود که این مقیاس در نمونه ایرانی از ویژگی روان‌سنجی مطلوبی برخوردار است و مخصوصاً می‌توان آن را در نمونههای ایرانی برای بررسی خودکارآمدی مشاوره با اطمینان استفاده نمود.
مرضیه شیری امین لو؛ پرویز شریفی درآمدی؛ جواد خلعتبری
چکیده
پژوهش حاضر به‌منظور تعیین «روایی تشخیصی نسخه پنجم مقیاس‌های هوشی وکسلر کودکان در دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری شهر تهران» انجام شد. روش این پژوهش که در حیطه طرح‌های روان‌سنجی است، زیرمجموعه‌ای از مطالعات روش‌شناختی است از بین جامعه آماری تحقیق که تمامی دانش‌آموزان مشغول به تحصیل دوره ابتدایی (کلاس‌های اول تا سوم) در ...
بیشتر
پژوهش حاضر به‌منظور تعیین «روایی تشخیصی نسخه پنجم مقیاس‌های هوشی وکسلر کودکان در دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری شهر تهران» انجام شد. روش این پژوهش که در حیطه طرح‌های روان‌سنجی است، زیرمجموعه‌ای از مطالعات روش‌شناختی است از بین جامعه آماری تحقیق که تمامی دانش‌آموزان مشغول به تحصیل دوره ابتدایی (کلاس‌های اول تا سوم) در سال تحصیلی 98-97 استان تهران بودند، تعداد 800 نفر شامل؛400 نفر دانش‌آموز با ناتوانی یادگیری که در مراکز دولتی و غیردولتی "آموزشی و توان‌بخشی مشکلات ویژه یادگیری" پرونده تشخیصی با عنوان (SLD) داشتند، با استفاده از روش هدفمند و در دسترس و 400 نفر دانش‌آموز معمولی، با روش نمونه‌گیری تصادفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری، نسخه پنجم مقیاس‌های هوشی وکسلر کودکان (2014) بوده است. در راستای پاسخگویی به سؤالات تحقیق، با تأکید بر روش نقاط بُرش برای بروز و عدم بروز از روش ضریب حساسیت و وضوح گرایی استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که آزمون‌های واژگان و اطلاعات (از مقیاس فهم کلامی)، محاسبات (از مقیاس استدلال سیال) و ظرفیت عدد مستقیم، ظرفیت عدد معکوس، ظرفیت عدد متوالی، ظرفیت تصویر و توالی عدد- حرف (از مقیاس حافظه فعال) دارای روایی تشخیصی هستند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که نسخه پنجم مقیاس‌های هوشی وکسلر کودکان دارای روایی تشخیصی است و میتواند دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری را از دانش‌آموزان هنجاری (معمولی) تشخیص دهد.
سمانه خزاعی؛ هادی سلیمی؛ مهدی رضایی
چکیده
مقیاس قدرت زناشویی، یک مقیاس خودگزارشی است که از دو زیرمقیاس فرایند قدرت و پیامد قدرت تشکیل شده است و تا به امروز در نمونه ایرانی مورداستفاده قرار نگرفته است. هدف پژوهش حاضر، تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی مقیاس قدرت زناشویی Bogue و همکاران (2008) در نمونه ایرانی بود. روش پژوهش همبستگی و نمونه موردمطالعه شامل 555 نفر بود که از طریق ...
بیشتر
مقیاس قدرت زناشویی، یک مقیاس خودگزارشی است که از دو زیرمقیاس فرایند قدرت و پیامد قدرت تشکیل شده است و تا به امروز در نمونه ایرانی مورداستفاده قرار نگرفته است. هدف پژوهش حاضر، تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی مقیاس قدرت زناشویی Bogue و همکاران (2008) در نمونه ایرانی بود. روش پژوهش همبستگی و نمونه موردمطالعه شامل 555 نفر بود که از طریق روش نمونه‌گیری داوطلبانه انتخاب و به ابزار پژوهش شامل مقیاس‌های قدرت زناشویی، پرخاشگری ارتباطی پنهان و صمیمیت زناشویی پاسخ دادند. روایی مقیاس با استفاده از روش‌های روایی سازه، همگرا و همبستگی بین خرده‌مقیاس‌ها بررسی شد. در بررسی ساختار این مقیاس از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد که نتایج به‌دست‌آمده، ساختار مقیاس قدرت زناشویی را تأیید کرد. همچنین در تحلیل عاملی تأییدی تمامی ضرایب معنادار شدند و به همین دلیل هیچ گویهای در تحلیلهای عاملی حذف یا اصلاح نشد. به‌منظور برآورد همسانی درونی مقیاس قدرت زناشویی از فرمول ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که پرسشنامه دارای آلفای کرونباخ قابل‌قبول بود (76/0 α=). علاوه بر این نتایج همبستگی مقیاس قدرت زناشویی با سایر مقیاس‌ها نشان داد که این مقیاس و زیرمقیاس‌های آن با پرخاشگری ارتباطی پنهان رابطه مثبت و با صمیمیت زناشویی رابطه منفی و معناداری دارد (01/0 <p). روی‌هم‌رفته نتایج پژوهش حاضر مبین آن است که این مقیاس در نمونه ایرانی از ویژگی آماری مطلوبی برخوردار است و می‌توان آن را در نمونههای ایرانی با اطمینان استفاده نمود.
امیر قربان پور لفمجانی؛ نسرین جلالی هریس؛ سجاد رضائی
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی اعتبار و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه فرا والدگری (MPQ) هولدن و هاوک در نمونه‌ای از پدران ایرانی انجام شد. روش پژوهش موردنظر کاربردی و از بعد هدف توصیفی است که به‌صورت پیمایشی داده‌های آن جمع‌آوری شده است. طی سه زیرمطالعه پدران شهر رشت به شیوه در دسترس انتخاب شدند و به نسخه ترجمه‌شده فارسی MPQ پاسخ دادند. در زیر ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی اعتبار و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه فرا والدگری (MPQ) هولدن و هاوک در نمونه‌ای از پدران ایرانی انجام شد. روش پژوهش موردنظر کاربردی و از بعد هدف توصیفی است که به‌صورت پیمایشی داده‌های آن جمع‌آوری شده است. طی سه زیرمطالعه پدران شهر رشت به شیوه در دسترس انتخاب شدند و به نسخه ترجمه‌شده فارسی MPQ پاسخ دادند. در زیر مطالعه اول پایایی بازآزمایی ارزیابی شد و این شاخص برای نمره کل 841/0=r و در سطح مؤلفههای ارزیابی (802/0=r)، پیش‌بینی‌گری (858/0=r)، انعکاسگری (839/0=r) و حل مسئله (864/0=r) به دست آمد و در سطح 001/0>P معنادار بودند. ضریب همبستگی درون خوشه‌ای نیز در تمامی موارد 90/0 ICC> به دست آمد. در زیر مطالعه دوم (240n=) ضریب آلفای کرونباخ کل ابزار برابر 778/0 و برای زیر مقیاس‌ها در دامنه 70/0 تا 73/0 محاسبه شد. در تحلیل عامل تأییدی (CFA) مرتبه اول، گویه‌های 3 و 4 از مؤلفه ارزیابی، گویه 10 از مؤلفه پیش‌بینی‌گری، گویه‌های 15 و 16 از مؤلفه انعکاسگری و گویه‌های 18، 19 و 20 از مؤلفه حل مسئله به دلیل بار عاملی کمتر از 3/0 حذف شدند و شاخص‌های اعتبار سازه، تأییدکنندۀ برازش مناسب مدل نهایی بودند. شواهد اعتبار هم‌زمان نیز آشکار ساخت نمره کل MPQ به‌طور معناداری توانسته است واریانس نمرات متغیرهای عملکرد خانواده را در جهات مورد انتظار پیش‌بینی و تبیین نماید. نسخه فارسی MPQ در پدران با ساختار چهار عاملی و پس از حذف 8 سؤال دارای پایایی بازآزمایی، انسجام درونی، اعتبار سازه و اعتبار هم‌زمان مطلوبی است.
