نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بلال ایزانلو ¹
• عباس بازرگان ²
• ولی ... فرزاد ³
• ناهید صادقی ⁴
• امیر کاوسی ⁵

¹ استادیار گروه تحقیقات آموزشی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران، نویسنده مسئول،

² استاد دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ دانشیار دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران

⁴ استادیار دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

⁵ دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

زمینه: مشخص کردن ابعاد (عامل­ها) موجود در آزمون­ها اهمیت بسزایی برای سایر اهداف آزمون­سازی دارد. این موضوع در داده­های دو ارزشی اهمیت بیشتری داشته و با چالش­های بیشتری نیز همراه است. هدف: هدف این مطالعه مشخص کردن ابعاد متعامد از خوشه­های سوال بر اساس مقایسه نتایج هشت روش تعیین ابعاد داده­های دو ارزشی است. روش: این روش­ها عبارتند از: روش­ ناپارامتریکDIMTEST، روش ناپارامتریک DETECT، تحلیل محتوای سؤال‌ها بر اساس قضاوت متخصصان محتوایی و بررسی جواب‌های آن‌ها، تحلیل عاملی کل اطلاعات، تحلیل خوشه بر اساس زاویه بین بردار سؤال‌ها، تحلیل موازی، آزمون MAP و تحلیل عاملی تأییدی. ابتداروش­ها به طور مختصر توصیف و سپس بر اساس داده­های آزمون 55 سوالی ریاضی رشته ریاضی فیزیک 92-91 مقایسه شده­اند. یافته­ها: نتایج تاییدی بر این مطلب است که باید بین تعداد خوشه و ابعاد متعامد تمایز قایل شد. بحث و نتیجه­گیری: از آنجا که تعداد خوشه­ها حد بالایی برای تعداد ابعاد است و اکثر روش­های تعیین ابعاد منعکس کننده خوشه­ها هستند تا ابعاد متعامد، پس بهتر است بسته به هدف مورد نظر، همراه با ملاحظات منطقی و محتوایی، از چندین روش برای این منظور استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

• خوشه
• بعد
• داده‌های دو ارزشی
• آزمون ریاضی