نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سعید اکبری زردخانه ¹
• حامد بابکری ²
• امیر حسین دانشمند کفترودی ³
• حمید صاحب ⁴
• مریم ممقانیه ⁵
• شبنم نژد‌امیدواری‌پور ³
• فرزانه قوامی ⁶

¹ استادیار گروه روانشناسی کاربردی دانشگاه شهید بهشتی

² کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشکده آموزش کودکان پیش‌دبستانی دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی، تهران، ایران

³ دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

⁴ پزشک، اداره کل سلامت شهرداری تهران، تهران، ایران

⁵ دکتری تخصصی روان‌شناسی، اداره کل سلامت شهرداری تهران، تهران، ایران

⁶ اداره کل سلامت شهرداری تهران، تهران، ایران

چکیده

به دلیل اهمیت انکارناپذیر سلامت‌روان‌شناختی بانوان و مادران در جامعه و همچنین نبود ابزار بومی برای ارزیابی سلامت‌روان‌شناختی ایشان، این مطالعه با هدف تهیه نسخه الکترونیکی ابزارای دوبعدی (بهزیستی روان‌شناختی و مشکلات روان‌شناختی) صورت گرفت. از جامعه مادران دارای حداقل یک دانش‌آموز در شهر تهران، نمونه‌ای متشکل است از 1222 نفر به شیوه دردسترس انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از زبان برنامه نویسی آر نسخه 4.2.3 استفاده شد. به ترتیب تحلیل گمشده، تحلیل گویه، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تائیدی و محاسبه ضرایب اعتبار انجام شد. نتایج تحلیل گویه‌ها نشان داد دوازده گویه از بعد یکم (بهزیستی روان‌شناختی) و یک گویه از بعد دوم (مشکلات روان‌شناختی) کفایت آماری و مفهومی لازم را نداشته و از تحلیل کنار گذاشته شدند. در ادامه نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که سه ساختار برای بعد بهزیستی روان‌شناختی و پنج ساختار برای بعد مشکلات روان‌شناختی، دارای ساختار ساده هستند. ساختارهای اکتشافی هر بعد به همراه ساختار نظری اولیه و ساختار تک عاملی آن، به‌عنوان ساختارهای رقیب، وارد تحلیل عاملی تائیدی شدند. تحلیل عاملی تائیدی نشان داد برای بعد بهزیستی روان‌شناختی، ساختاری چهار عاملی و برای بعد مشکلات روان‌شناختی، ساختاری هشت عاملی دارای بهترین برازش هستند. در ساختار بعد بهزیستی روان‌شناختی، چهار خرده مقیاس ثبات، شادکامی، خوش‌بینی و ارتباط و در ساختار بعد مشکلات روان‌شناختی، هشت خرده مقیاس افسردگی، اضطراب، وسواس، اضطراب اجتماعی، مشکلات خواب، رفتارهای ایذایی، اعتیاد به مواد و اعتیاد به فضای مجازی قرار گرفتند. ضریب آلفا کرونباخ خرده‌مقیاس‌ها در حد قابل‌قبول و بالا برای بعد یکم بین 63/0 تا 87/0 و بعد دوم بین 65/0 تا 87/0 ولی ضرایب امگا مک‌دونالد این خرده‌مقیاس‌ها از خوب تا عالی برای بعد یکم بین 71/0 تا 91/0 و برای بعد دوم 74/0 تا 91/0 به دست آمد. لذا می‌توان نتیجه گرفت مقیاس الکترونیک سلامت-روان‌شناختی بانوان ایرانی، دارای ویژگی‌های روان‌سنجی لازم به‌منظور استفاده در فضای مجازی است.

کلیدواژه‌ها

• سلامت‌روان دوبعدی
• بهزیستی روان‌شناختی
• سلامت زنان
• سلامت‌روان‌شناختی زنان
• مقیاس‌سازی

عنوان مقاله [English]

E-Comprehensive Mental Health Scale of Iranian Women: Developing a Bidimentional Cultural Based Instrument

نویسندگان [English]

• saeed akbarizardkhaneh ¹
• Hamed Babakri ²
• ََAmir Hossein Daneshmand Kafteroudi ³
• Hamid Saheb ⁴
• Maryam Mamaghanieh ⁵
• Shabnam Nazhd Omidvari Poor ³
• Farzaneh Gavami ⁶

¹ Assistant Professor, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Shahid Beheshti University , Tehran, Iran

² Masters in pre-school education, University of Rehabilitation Sciences and Social Welfare, Tehran, Iran

³ M.A. Student of Educational Psychology, University of Shahid Beheshti, Tehran, Iran

⁴ Physician, General Department of Health of Tehran Municipality, Tehran, Iran

⁵ Ph.D in Psychology, General Department of Health of Tehran Municipality, Tehran, Iran

⁶ General Department of Health of Tehran Municipality, Tehran, Iran

چکیده [English]

Due to the significant importance of the mental health of women and mothers in society, as well as the absence of a native tool for evaluating their mental health, this study aimed to develop an electronic version of the two-dimensional instrument (psychological well-being and psychological problems). A sample of 1222 mothers with at least one student in Tehran city were selected by convenience sampling. Analysis of missing data, exploratory factor analysis, item analysis, confirmatory factor analysis, and calculation of reliability coefficients were performed.The item analysis showed that twelve items from the psychological well-being dimension and one item from the psychological problems dimension did not have the sufficient statistical and conceptual adequacy and were excluded from the analysis. The exploratory factor analysis revealed that three structures for the psychological well-being dimension and five structures for the psychological problems dimension had a simple structure. The exploratory structures, along with the initial theoretical structure and the one-factor structure, were entered as competing structures into the confirmatory factor analysis. The confirmatory factor analysis showed that a four-factor structure for the psychological well-being dimension and an eight-factor structure for the psychological problems dimension had the best fit. In the psychological well-being dimension, the four subscales of grit, happiness, optimism, and relationships, and in the psychological problems dimension, the eight subscales of depression, anxiety, obsession, social anxiety, sleep problems, harassment behaviors, substance addiction, and addiction to virtual space were identified. The Cronbach's alpha coefficients for the subscales were acceptable and high, ranging from 0.63 to 0.87 for the psychological well-being dimension and from 0.65 to 0.87 for the psychological problems dimension. However, the McDonald's omega coefficients for these coefficients ranged from good to excellent, from 0.71 to 0.91 for the psychological well-being dimension and from 0.74 to 0.91 for the psychological problems dimension.

کلیدواژه‌ها [English]

• Bidimentional Mental Health
• Wellbeing
• Women Health
• Women Mental Health
• Scale development