نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد باقر صابری زفرقندی ¹
• فرید احمدراد ²
• محسن جدیدی ³
• سمانه السادات سرکشیکیان ⁴
• فاطمه کریم خانی ⁵

¹ دانشیار روان پزشکی، گروه اعتیاد، دانشکده علوم رفتاری وسلامت روان ( انستیتو روان پزشکی تهران) دانشگاه علوم پزشکی ایران.تهران .ایران

² سنجش و اندازه گیری (روانسنجی)، دانشگاه علامه طباطبایی

³ دانشیار گروه روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس

⁴ دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی گروه‌های اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

⁵ کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه بوعلی سینا.

چکیده

فقدان ابزاری برای اندازه‌گیری اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی مانع توسعه بیشتر زمینه تحقیقاتی شده چراکه ابزارهای معتبر کمی جهت سنجش وجود دارد و هیچ‌کدام به زبان فارسی تأیید نشده‌اند. هدف کلی مطالعه حاضر ساخت و رواسازی مقیاس شبکه‌های رسانه‌ای اجتماعی بود. آمیخته اکتشافی به‌عنوان راهبرد پژوهش استفاده‌ شد؛ که روش پژوهش در بخش کیفی، نظریه داده بنیاد با رویکرد سیستماتیک اشتراوس-کوربین و در بخش کمی از روش تحقیق همبستگی و معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری شامل خانواده‏های استان تهران که در بخش کیفی 32 نفر به‌صورت هدفمند انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفته و در بخش کمی 413 نفر به روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب شد. در تحلیل یافته‏ها 89 گویه استخراج و بعد از بررسی روایی صوری، روایی محتوایی و ساختار عاملی 45 سؤال تأیید شدند، درنهایت پرسشنامه شامل 7 عامل که درمجموع 64/65 درصد از واریانس را تبیین می‏کند (عامل اول 06/23 درصد، عامل دوم 12 درصد، عامل سوم 16/7 درصد، عامل چهارم 19/6 درصد، عامل پنجم 85/5 درصد، عامل ششم 46/5 درصد و عامل هفتم 20/5 درصد) که نشان‌دهنده روا بودن پرسشنامه است. نتایج نشان دادند که مقیاس ساخته شده می‌تواند برای ارزیابی اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی در هر دو محیط بالینی و غیر بالینی مورداستفاده قرار گیرد، زیرا به متغیرهایی می‌پردازد که در مقیاس‏های معروف اعتیاد به پلتفرم‌های تجاری خاص بررسی نشده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• ساخت
• رواسازی
• اعتیاد به شبکه‏های رسانه‏ی اجتماعی
• شبکه‏های اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Development and validation of the Social Media Sites Addiction Scale in Iran (SMSAS-IR)

نویسندگان [English]

• Mohammad Bagher Saberi Zafarghandi ¹
• Farid Ahmadrad ²
• Mohsen Jadidi ³
• Samane Alsadat Sarkeshikian ⁴
• Fatemeh Karimkhani ⁵

¹ Associate Professor of Psychiatry, Tehran Institute of Psychiatry- school of Behavioral Sciences and Mental Health,(Addiction Department) Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

² Ph.D. Student in Assessment and Measurement (Psychometrics), Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

³ Associate Professor, Department of Clinical Psychology, Islamic Azad University, Ghods Branch, Tehran, Iran

⁴ Ph.D. Student in Sociology of Social Groups, Islamic Azad University Central Organization, Tehran, Iran

⁵ M,A. of General Psychology, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

چکیده [English]

The lack of a tool to measure social media addiction has hindered the further development of the research field because there are few valid tools to measure this issue, and none of them have been approved in the Persian language. The general purpose of the present study was to construct and standardize the scale of social media networks. In the present study, the combined research method and mixed exploratory design were used as research strategy; The research method was used in the qualitative part, foundational data theory with the Strauss-Corbin systematic approach, and in the quantitative part, the correlational research method of the structural equations type was used. In the qualitative section, the statistical population included families referring to the family court of Tehran province, 32 of whom were purposefully selected and interviewed, and in the quantitative section, it included families living in Tehran province, and in the end, 413 people were selected by sampling method. Several stages were selected. In the analysis of the findings, 89 items were extracted and after checking the face validity, content validity and factor structure, 45 items were confirmed. Finally, the constructed questionnaire included 7 factors, which explains 65.64 percent of the variance. (first factor 23.06%, second factor 12%, third factor 7.16%, fourth factor 6.19%, fifth factor 5.85%, sixth factor 5.46% and seventh factor 5.20%) which indicates Validity of the questionnaire. . The results showed that the constructed scale can be used to assess social media addiction in both clinical and non-clinical settings. In addition, this tool examines the variables that are not examined in the famous scales of addiction to specific virtual platforms.

کلیدواژه‌ها [English]

• Development
• Validation
• Addiction to social media sites
• Social sites