نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• غلامرضا یادگارزاده ¹
• عادل فاطمی ²
• مصطفی رستگار آگاه ³

¹ استادیار گروه مطالعات برنامه درسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² استادیار گروه آمار، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

³ دکتری سنجش و اندازه گیری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی میزان واگرایی سوال‌های آزمون کارشناسی ارشد و دکتری تعدادی از دروس اصلی آمار طی سال‌های 1397-1393 از سرفصل‌های مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی است. برای این منظور ابتدا براساس سرفصل‌های دروس مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، که آزمون‌های ورودی کارشناسی ارشد و دکتری بر اساس آنها طراحی می‌شوند، موضوع‌ها و زیر موضوع‌های اصلی (با عنوان خوشه اصلی، زیرخوشه و مباحث) مشخص شد. در مرحله بعد توزیع فراوانی سوالات دفترچه آزمون‌های مذکور در بازه‌های زمانی مشخص در هر مبحث استخراج شد و فاصله این توزیع سوالات در خوشه‌ها با توزیع ایده‌آل و مورد انتظار خبرگان رشته تخصصی محاسبه و آزمون شده است. برای بررسی واگرایی، از آزمون "خی‏دو" و برای بررسی نیکویی برازش دو توزیع و همچنین فاصله اطلاعاتی از "شاخص جِفری" استفاده شده است. نمونه مورد بررسی در این تحقیق یک نمونه موردی شامل مجموعا هشت درس، دو درس "آمار و طرح آزمایشها" در آزمون‏ کارشناسی ارشد رشته‌های مهندسی کشاورزی و همچنین چهار درس تخصصی کارشناسی ارشد رشته آمار (آمار ریاضی، رگرسیون، نمونه‌گیری و مبانی احتمال) و دو درس تخصصی دکتری این رشته (احتمال و استنباط آماری) است. نتایج نشان می‏دهد که از میان هشت درس غیرتخصصی تنها در یکی از دروس (طرح آزمایشها در رشته مهندسی کشاورزی) و البته در سال 1395 میزان واگرایی معنی‏دار بوده است (0.28= P-Value <0.05, Chi-square= 8.88, Jeffrey). همچنین در بین دروس تخصصی رشته آمار نیز میزان واگرایی از وضعیت ایده‌آل برای یکی از دروس (درس احتمال آزمون دکتری آمار سال 1396) معنی‌دار است (0.46P-Value <0.01, Chi-square= 12.50, Jeffrey=). در نتیجه می‌توان گفت در میان دروس آمار در آزمون ورودی رشته‌های مهندسی کشاورزی و همچنین دروس تخصصی رشته آمار، بین سرفصل و سوال‏های آزمون با وجود تغییرات، نسبتا هماهنگی و تناسب رعایت شده است، بجز در دو ماده که میزان واگرایی و عدم تناسب معنی دارشده که این می تواند به دلیل عدم اطلاع طراحان سوال از سرفصل های دروس مذکور باشد.

کلیدواژه‌ها

• واگرایی
• سرفصل دروس
• آزمون کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی
• آزمون نیکویی برازش
• شاخص واگرایی جفری

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the divergence of syllabusand questions using the goodness-of-fit test and the Jeffrey index (Case study: Graduation test statistics course questions 1393-1393)

نویسندگان [English]

• gholamreza yadegarzadeh ¹
• adel fatemi ²
• Mostafa Rastgar Agah ³

¹ Assistant Professor, Curriculum Studies Dept., Allame Tabatabai’i; university, Tehran, Iran

² Assistant Professor, Statistics Dept., Sanandaj Branch, Islamic Azad University, Sanandaj, Iran

³ Ph.D. in Assessment and Evaluation, Allame Tabatabai’i; university, Tehran, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study is to investigate the divergence of the questions of the master's and doctoral exams of a number of statistical courses during the years 1397-1393 from the topics approved by the Supreme Planning Council. For this purpose, the main topics and sub-topics (with the title of main cluster, sub-cluster and topics) were first identified based on the course titles approved by the Ministry of Science, Research and Technology, on which the master's and doctoral entrance exams are designed. In the next step, the frequency distribution of the mentioned test booklet questions in specific time intervals in each topic was extracted and the distance of this distribution of questions in the clusters with the ideal and expected distribution of specialized experts was calculated and tested. The Chi-square test was used to examine the divergence and the Jeffrey index was used to evaluate the good fit of the two distributions as well as the information distance. The sample studied in this study is a case study consisting of a total of eight courses, two courses "Statistics and Experimental Design" in the master's degree exam in agricultural engineering and also four specialized master's degree courses in statistics (mathematical statistics, regression, sampling and basics of probability) And two specialized doctoral courses in this field (probability and statistical inference). The results show that out of eight non-specialized courses in only one course (experimental design in the field of agricultural engineering) and of course in 2016 the rate of divergence was significant (P-Value = 0.28, Chi-square = 8.88 , Jeffrey). Also, among the specialized courses in the field of statistics, the degree of divergence from the ideal situation for one of the courses (probability course of the doctoral exam in statistics in 1396) is significant (0.46P-Value <0.01, Chi-square = 12.50, Jeffrey =).

کلیدواژه‌ها [English]

• Divergence
• course titles
• master's and doctoral exams
• goodness-of-fit test
• Jeffrey divergence index