نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران ایران.

2 دانشیار گروه مدیریت آموزشی، علامه طباطبائی، تهران ایران

3 دانشیار گروه مدیریت آموزشی، علامه طباطبائی، تهران ایران.

4 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید رجائی، تهران ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، ساخت و تعیین روایی و پایایی پرسشنامه مدیریت دانش در بین اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های دولتی تهران بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیئت‌علمی دانشکده‌های روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران با حجم 300 نفر در سال تحصیلی 1396-1395 بود. ابتدا بامطالعه ادبیات پژوهش، به استخراج مؤلفه‌ها و نشانگرهای مدیریت دانش و تدوین پرسشنامه اقدام شد. پس‌ازآن، برای هر 300 نفر اعضای هیئت‌علمی دانشکده‌های مذکور در شش دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، شهید بهشتی، خوارزمی، تربیت مدرس و الزهراء به روش سرشماری پرسشنامه مدیریت دانش ارسال شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که پرسشنامه مدیریت دانش از روایی محتوایی و صوری قابل قبولی برخوردار است. روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به روش مؤلفه‌های اصلی تعیین شد. درنهایت پرسشنامه در قالب هشت عامل حاصل از ساختار عاملی شامل «دانش پنهان فردی»، «فرایند آشکارسازی»، «دانش آشکار فردی»، «فرایند ترکیب»، «دانش آشکار جمعی»، «فرایند درونی سازی»، «دانش پنهان جمعی»، «فرایند اجتماعی سازی» تهیه شد. با استفاده از ضریب آلفای کرون باخ پایایی کل پرسشنامه،80/0 به دست آمد. با توجه به روایی و پایایی مناسب پرسشنامه مدیریت دانش، می‌تواند در پژوهش‌های سازمانی مربوط به مدیریت دانش به کار رود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Build and Psychometric properties of knowledge management questionnaire

نویسندگان [English]

  • elham etehadi 1
  • hamid rahimian 2
  • esmat momeni 3
  • bahram salehsedghpoor 4

1 ATU

2 ATU

3 ATU

4 ATU

چکیده [English]

This study aimed to developed a questionnaire of knowledge management and check the reliability and
validity of that, among faculty member of public universities in Tehran.The research method was descriptive and survey type. First, by studying the literature of the research, we extracted the components and indicators of knowledge management and a questionnaire was prepared. Then 300 questionnaire was administered to all faculty member of the psychology and educational sciences at six public universities in Tehran consisted of : Allameh tabatabai, shahid beheshti, kharazmi, tarbiat modarres and al-zahra in 2016- 2017. The results showed that knowledge management questionnaire has good face and content validity. Also exploratory factor analysis via principal component were used in order to examine the construct validity. Finally eight factors were identified: individual tacit knowledge, externalization, individual explicit knowledge, combination, explicit organizational knowledge, internalization, organizational tacit knowledge and socialization. The cronbach’s Alpha coefficient was found to be 0.80 for the entire questionnaire. The reliability and validity coefficient were generally qualified for being used in organizational research related to knowledge management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • tacit knowledge
  • explicit knowledge
  • knowledge management processes
  • reliability
  • validity
انوری رستمی، علی‌اصغر و شهایی، بهنام. (1388). مدیریت دانش و سازمان یادگیرنده: تحلیلی بر نقش مستندسازی و تجربه. نشریه مدیریت فناوری اطلاعات، 1(2).
برگرون، برایان. (1387). اصول مدیریت دانش، چاپ اول. تهران: انتشارات موسسه کتاب مهربان نشر.
حسینقلی زاده، رضوان. (1383). جایگاه مدیریت دانش در دانشگاه فردوسی مشهد بر اساس نظریه نوناکا و رابطه آن بافرهنگ سازمانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد.
رفعتی شالدهی، حسن؛ حسنوی، رضا؛ به آذین، فرید و بنی طباء، علیرضا. (1387). بررسی الگوی مدیریت دانش در یک مرکز تحقیقاتی نظامی. طب نظامی، 10(3)، 237-252.
رجایی پور، سعید و رحیمی، حمید. (1387). بررسی رابطه بین فرایند تبدیل مدیریت دانش و عملکرد اعضای هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان. پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی مدیریت، 8(4)، 76-59.
سلامی، مریم؛ نوبهار، نسیم و رودی، غلامعلی. (1394). تحقق مدیریت دانش با رویکرد مقایسه‌ای بین کارکنان کتابخانه‌های دانشگاه‌های استان مازندران بر اساس مدل هیستیگ. فصلنامه مدیریت اطلاعات و دانش شناسی، 2(2)، 60-49.
شفیعی زاده، مهدی و آفریده، احسان. (1386). ارزیابی سطح ریسک مدیریت دانش سازمانی و مدیریت دانش مشتریان (مطالعه موردی در یک شرکت پژوهشی صنعت پتروشیمی). اولین کنفرانس ملی مدیریت دانش، تهران، ایران.
علی احمدی، علیرضا؛ پیمان، اخوان و باقری، مرضیه. (1393). بررسی و تبیین نقش علی مدیریت دانش در اثربخشی سازمان یادگیرنده (مطالعه موردی دانشگاه علم و صنعت ایران). نشریه مدیریت فردا، 13 (38)،5-22.
فتاحیان، سیما؛ هویدا، رضا؛ سیادت، سید علی و طالبی، هوشنگ. (1393). رابطه بین توانمند سازها و فرآیندهای مدیریت دانش با عملکرد دانشگاه‌ها. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی،5(4)، 18-1.
قریشی، فاطمه سادات و احمدی، پروین. (1387). نقش مدیریت دانش در مؤسسات آموزشی. مدیریت فردا،7 (20).
کریمی، ندا. (1388). بررسی عوامل مؤثر بر اجرای مدیریت دانش در مجموعه کتابخانه‌های دانشگاه گیلان. علوم اطلاعات.
کلاین، پاول. (1381). راهنمای آسان تحلیل عاملی، ترجمه محمدولی علیئی و سیدمحمد میرسندسی. تهران: دانشگاه امام حسین (ع).
مینویی، مهرزاد؛ پورزرندی، محمدابراهیم و ناردی، نازنین. (1389). ارزیابی وضعیت مدیریت دانش بر اساس مدل نوناکا و تاکه اوچی (مطالعه موردی: شرکت تالیا). مجله حسابداری مدیریت، 3(4)،49-58.
محمدی فاتح، اصغر؛ سبحانی، محمدصادق و محمدی، داریوش. (1387). مدیریت دانش: رویکرد جامع. تهران، چاپ جباری، چاپ اول.
محمدی مقدم، یوسف. (1390). الگوی مدیریت دانش در سازمان ناجا. رساله دکتری مدیریت دولتی دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
محمود زاده، مجتبی؛ ضرغام بروجنی، حمید و صداقت، مریم. (1393). رابطه توانمند سازهای مدیریت دانش با فرایندهای مدیریت دانش. مطالعات مدیریت، 2(73)،173-145.
موسیوند؛ مریم؛ امرایی، محمد و سیاوشی، محمد. (1394). ارزیابی سطح سیستم مدیریت دانش و رابطه آن باکیفیت زندگی شغلی کارکنان وزارت ورزش و جوانان. فصلنامه مدیریت و توسعه ورزش،1(6)، 101-85.
Alony, I. Whymark, G. & Jones, M. (2007). "Sharing tacit knowledge: A case study in the Australian film industry". Informing Science Journal, 10, 41–59.
Anothayanon, W. (2006).Knowledge Management and Characteristics. Ph.D Dissertation, Walden University, Minneapolis, Minnesota.
Al_Hakimi, A, A. (2017). A critical review of a typical knowledge management process: IBM case study", Journal of Education and Social Sciences, 6(2).
Choi, B. & Lee, H.)2002(. "Knowledge Management Strategy and ItsLink to Knowledge Creation Process". Expert Systems withApplications, 23 (3), 173–187.
Devi, S.R. Chong, S. Wong, K. )2013(."Knowledge management practices and enablers in public universities: A gap analysis", Campus- Wide Information Systems, 30(2), 76-94.
Cranfield, D. )2011(. Knowledge Management and Higher Education: A UK Case Study using Grounded Theory. UK: University of Southampton, School of Management, Unpublished Ph.D. Thesis.
Erickson, S. Rothberg, H. )2014(."Big data and knowledge management: Establishing a conceptual foundation", The Electronic Journal of Knowledge Management, 12(2), 108-116.
Esterhuizen, D. &Schutte, L. & du Toit, A. (2012). Knowledge creation processes as critical enablers for innovation, International Journal of Information Management, 32, 354–364.
Fullwood, R. Rowley, J. Delbridge, R. (2013)."Knowledge sharing amongst academics in UK universities", Journal of Knowledge Management, 17(1), 123-136.
Ferguson, G. Mathur, S. & Shah, B.)2005(. "Evolving from information to insight",The MIT Sloan Management Review, 46(2), 50–58.
Pässilä, A. &Uotila, T. & Melkas, H. (2013)."Facilitating future-oriented collaborative knowledge creation by using artistic organizational innovation methods: Experiences from a Finnish wood-processing company", Futures, 47, 59-68.
Imani, Y. (2007)."Knowledge creation, business and art: Exploring the contradictions and commonalities", Journal of Visual Art Practice, 6(2), 141–153.
Lee, H. & Choi, B. (2003)."Knowledge Management Enablers, Processes, and Organizational Performance: An Integrative View and Empirical Examination", Journal of Management Information System, 20(1), 179-228.
Lopez-Nicolas, C. & Soto-Acosta, P. (2010). "Analyzing Ict Adoption And Use Effects On knowledge Creation: An Empirical Investigation In Smes", International Journal Of InformationManagement, 30, 521–528.
Kamens, D. )2012(. Knowledge societies: Agency, and new actorsBeyond the Nation-State: The Reconstruction of Nationhood and Citizenship", Research in the Sociology of Education. 18(2),35-54.
Karkoulian, S. Halawi, L. and McCarthy, R. (2008). Knowledge management, formal and informal mentoring: An empirical investigation of Lebanese banks". Learning Organisation, 15(5), 409-420.
Kidwell, J., & Linde, V.K., & Johnson, S. (2000). Applying corporate knowledge management practices in higher education. Educause Quarterly, 23( 4), 28-33.
Kumar, K. K. Jain, K. K. & Rajiv R. T. (2013). "Leadership Activities and their Impact on Creating Knowledge in Organizations", International Journal of Leadership Studies, 8(1), 15-27.
Krogh, G., & Grand, S. (2000). Justification in knowledge creation: dominant logic in management discourses. in G. Krogh; I. Nonaka & T. Nishiguchi (eds.), knowledge creation: a source of value. New York: St. Martin's Press, 13-35.
Michael, A. &James, M. )2013(."Knowledge Management and Competitive Advantage: Issues and potential solution,"IGI Global.
Syed Mustapha S. D. (2016)."Towards Building Monolithic Computational Platform for SECI Model", International Journal of Intelligence Science, 6, 29-41.
Nonaka, I. & Takeuchi, H. (1995). "The Knowledge-Creating Company: How Japanese CompaniesCreate the Dynamics of Innovation", OxfordUniversity Press, New York, USA.
Nonaka, I. )1991(. "The knowledge creating company",harvard business review,69, 96 – 104.
Pablos, Patricia Ordóňezde. (2003)."Measuring and Reporting StructuralCapital", Journal of ntellectual Capital, 5(4), 629-647.
Rowley, J. (2000). Is higher education ready for knowledgemanagement", International journal of educational management, 14 (7).
Sundaresan, Sh. and Zhang, Z. (2012). "Parallel teams for knowledge creation: Role of collaboration and incentives", Decision Support Systems, 54, 109-121.
Natek, S. &Zwilling, M. (2016).Knowledge management systems support SECI model og knowledge-creation process", International conference in Romania.
Sharma, M. & Kaur, M. (2016). Knowledge Management in Higher Education Institutions", IRA-International Journal of Management & Social Sciences, 4(3),548-555.
Yu-chuYeha, Yi-ling Yehb, Yu-Hua henb. (2012)."From knowledge sharing to knowledge creation: A blended knowledge-management model for mproving university students’ creativity", Thinking Skills and Creativity, 7, 245– 257.htt p://www.elsevier.com/locate/tsc.
Wiig, k. (1999). Knowledge Management: An Emerging Discipline Rooted in a Long History. Draft of Chapter 1 in Knowledge Management. Knowledge Research Institute.
Žarkovic, N. Vrecko, I. Barilovic, Z. (2014)."Creating holistic project-knowledge society through project management education in research and development", Procedia - Social and Behavioral Sciences, 119, 210-218.
Zwilling, M. (2016)."Knowledge management systems support SECI model of knowledge- creating process", International conference, Timisoara Romania, 25-27.
Tayyar, S, H. Kazemi, S. Mireftekhari, P.)2016(. Proposing an Integrated Model on Knowledge magement for Organizational Excellence", Mediterranean Journal of Social Sciences, 7 (4 S2), 90-95.