نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمیه پوراحسان ¹
• محمد رضا فلسفی نژاد ²
• علی دلاور ³
• نورعلی فرخی ⁴
• احمد برجعلی ⁵

¹ استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

² 2. دانشیار گروه سنجش و اندازه‌گیری، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

³ 3. استاد ممتاز گروه سنجش واندازه‌‌گیری، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

⁴ دانشیار گروه سنجش و اندازه‌گیری، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

⁵ دانشیار گروه روان‌شناسی بالینی و عمومی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، کاربست رویکرد چندسطحی درتعیین نقش مولفه‌های ناکارآمد فراشناختی مرتبط با گرایش به مصرف دانش-آموزان استان کرمان بود. روش این تحقیق همبستگی بود و برای انجام این تحقیق 1000 نفر از دانش‌آموزان استان کرمان با روش نمونه-گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های آمادگی اعتیاد زرگر، پرسشنامه فراشناختی ولز استفاده شد. نتایج رویکرد چندسطحی با استفاده از مدل آنووای یک‌راهه با اثرات تصادفی نشان داد که چهار مولفه (باورهای مثبت در مورد نگرانی، باورهای منفی در مورد نگرانی، اطمینان‌شناختی پایین و خودآگاهی‌شناختی) واریانس گرایش به اعتیاد را حدود 49 درصد در سطح مدرسه تبیین کرد. همچنین مدل عرض از مبدا تصادفی، 12 درصد از واریانس سطح دانش‌آموز را در گرایش به مصرف مواد تبیین می‌کنند، معناداری خی‌دو با مقدار 37/983 در سطح معناداری (P<0/001) در اینجا نشان‌دهنده تغییر معنادار مدل پوچ و مدل 1 است در پاسخ به این سوال که چقدر رابطه بین گرایش به سوءمصرف مواد و مولفه‌های سطح دانش‌آموزان در بین مدارس مشابه است از مدل کامل با متغیرهای سطح دانش‌آموز و مدرسه یعنی مدل 2 استفاده شد. در مدل 2 نتایج نشان داد که در سطح مدرسه میانگین باور‌ مثبت و خودآگاهی شناختی با گرایش به سوءمصرف مواد رابطه معناداری دارد ولی میانگین اطمینان‌‌شناختی و باورمنفی با گرایش به سوءمصرف رابطه معناداری ندارد در حالی‌که در سطح دانش‌آموزان اطمینان‌‌شناختی و باورمنفی با گرایش به مصرف مواد رابطه معناداری در سطح (P<0/01) دارد. در مجموع می‌توان بیان داشت که در زمینه متغیرهای مرتبط با نمونه‌هایی که ماهیت آشیانه‌ای دارند، لزوم استفاده از همه سطوح در تحلیل داده‌ها الزامی است.

کلیدواژه‌ها

• کلید واژگان: مولفه‌های ناکارآمد فراشناختی
• گرایش به مصرف مواد
• رویکرد چند‌سطحی

عنوان مقاله [English]

Application of Multi- Level Approach in Detemining the Role of Inefficient Metacognitive Componenets on the Tendency of School Students to Drug Abuse

نویسندگان [English]

• somayeh pourehsan ¹
• Mohammadreza Falsafinejad ²
• Ali Delavar ³
• Noorali Farokhi ⁴
• Ahmad Borjali ⁵

¹ Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Human Sciences, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran

² Associate professor in group of assessment and measurement, Faculty of Psychology and Education, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.

³ Full professor in group of assessment and measurement ,Faculty of Psychology and Education Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran

⁴ &ndash; Associate professor in group of assessment and measurement, Faculty of Psychology and Education, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran.

⁵ Associate professor in group of psychology, Faculty of Psychology and Education, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The main goal of this research was to apply the multi-level in determining the role of metacognitive components associated with drug abuse among adolescents of Kerman Province. The method used in this research was correlation type. In order to conduct this research 1000 school students of Kerman Province have been selected by using multistage cluster sampling method. For data collection in this research, ZARGAR drug addiction preparation Questionnaire and Wels’s Metacognitive Questionnaire (MCQ30) have been used. The results of multi-level approach using One-way random effects Anova showed that the four components (positive beliefs about worries, negative beliefs about worries, low cognitive trust and cognitive self-awareness) explained about 49% of the variance of addiction tendency at school level. Moreover, the random intercept model explained 12% of the student-level variance of drug abuse tendency. Here, the significance of qi-square with the value of 37.983 at the significant level (P <0.0001) reflects the significant change of the null model and model 1. In response to the question that how much the relationship between the tendency to drug abuse and student-level components is similar among schools, a comprehensive model with both student-level and school-level variables (model 2) was used. In model 2, the results showed that at the school level, the mean of positive beliefs and cognitive self-awareness about drug abuse tendency have a significant relationship, but the mean of cognitive trust and negative beliefs has not a significant relationship with the tendency to drug abuse. At the students level, there is a significant relationship between cognitive trust and negative beliefs with drug abuse tendency (P <0.01). In total, it can be said that for variables related to samples with a nesting nature, it is necessary to use all levels in data analysis.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: inefficient metacognitive componenets
• tendency to drug use
• multilevel approach