فصلنامه اندازه گیری تربیتی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای نگارش مقاله

فایل ها

داوران سال 1398

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

تدوین و اعتباریابی مدل علّی موفقیت تحصیلی در دبیرستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای سنجش و اندازه گیری دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشیار گروه سنجش و اندازه گیری دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشیار گروه روان‌شناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

زمینه: دستیابی به موفقیت در رشتة تحصیلی مهم‌ترین غایت آموزشی و تعیین نقش ویژگی‌های فردی و عوامل محیطی بر این سازه به منظور تدوین نظام جامع و مدونی در زمینة هدایت تحصیلی از ضروریاتی است که سودمندی مشاورة تحصیلی با محوریت عوامل زیربنایی موفقیت تحصیلی را تضمین می‌کند.
هدف: هدف پژوهش حاضر تدوین و اعتباریابی مدل علّی موفقیت تحصیلی در دبیرستان براساس عوامل فردی و محیطی مؤثر بر موفقیت در رشتة تحصیلی، تعیین سهم هر یک از این عوامل و مقایسه نوع و اهمیت آن‌ها به تفکیک رشتة تحصیلی بود. جامعة آماری عبارت بودند از کلیة دانش‌آموزان سال سوم دبیرستانهای شهر یزدکه در رشته‌های علوم تجربی، انسانی، ریاضی-فیزیک وفنی/هنرستان مشغول به تحصیل بودند.
روش: طرح پژوهش حاضر از نوع علّی-مقایسه ای بود و به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای از جامعة مورد نظر تعداد 550 دانش‌آموز انتخاب شدند و پرسشنامه‌های موفقیت در رشتة تحصیلی، رغبت‌سنج تحصیلی-شغلی استرانگ (صادقی، 1390)، سنخ‌نمای مایزر-بریگز (1962) و آزمون هوش چندگانه گاردنر (پاشا شریفی، 1384) را تکمیل کردند. تحلیل نتایج با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری صورت پذیرفت.
یافته‌ها: تحلیل نتایج براساس مدل‌های حاصله نشان داد اثرات مستقیم تمامی پارامترهای پنج گانه (هوش چندگانه، علایق، شخصیت، عملکرد تحصیلی و متغیرهای محیطی) در تمامی مدل‌ها معنادار بودند. در تمامی رشته‌های تحصیلی نقش علایق مهم‌ترین و متغیرهای محیطی و شرایط تحصیلی کم‌اهمیت‌ترین عوامل تلقی می‌شدند. همچنین در بین گروه‌های علوم تجربی و ریاضی نقش عامل عملکرد تحصیلی برجسته‌تر بود و پس از آن علایق و هوش چندگانه قرار داشتند.
بحث و نتیجه‌گیری: در ارائة راهکارهای تحصیلی به دانش‌آموزان از سوی مدیران، معلمان و مشاوران مدرسه باید به سهم گوناگون متغیرهای محیطی و فردی در رشته‌های گوناگون توجه خاصی مبذول داشت.
واژگان کلیدی: مدل علّی، موفقیت تحصیلی، هدایت تحصیلی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing and evaluation causal model of educational success in high schools

نویسندگان [English]

  • somayeh kahdouei 1
  • mohammadreza falsafinejad 2

1

2

3

چکیده [English]

Background: Educational success and determining the effects of personal and environmental factors on the construct is among the most important concerns of educational systems that guarantee the success of the educational consulting procedure.
Aim: This study was aimed at designing and evaluating a model for educational success including personal and environmental factors, determining their importance and comparing them in terms of the student’s majors.
Method: The design of the study was ex post-facto and the population of the study consisted of all of the students studying at high schools of Yazd. Using random cluster sampling method 550 students were selected. The sample were administered Major Choice Success Questionnaire, Myers-Briggs Type Indicator, Strong Interest Inventory and Multiple Intelligence Test. Data Analysis was done using structural equation modelling.
Results: The results indicated that all five factors (interests, personality, intelligence, educational performance and environmental factors) had meaningful, direct impact on educational success. Interest played the most important role and environmental factors were the least important component. Moreover, educational background, interest and multiple intelligence were the most important factors in empirical science and mathematics major.
Conclusions: For counseling purposes the role of personal and environmental factors in each major should be considered.
Keywords: causal model, educational counseling, educational success.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: causal model
  • educational counseling
  • educational success
مراجع
ابوترابی، الدوزسادات. (1388). رابطه تیپ‌های شخصیتی با سبک‌های یادگیری. پایان نامه دفاع شده کارشناسی ارشد، دانشگاه قزوین.
اصفهانی اصل، مریم؛ عطاری، یوسفعلی؛ مهرابی زادع، مهناز. (1388). مقایسه سازگاری و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر شاخه نظری براساس اولویت‌های پنجگانه تعیین شده طبق برنامه هدایت تحصیلی. یافته‌های نو در روانشناسی. (3). 20-7.
امین بیدختی، علی اکبر؛ و دارائی، مریم. (1390). بررسی علل گرایش کم دانش آموزان دختر مستعد به رشتة علوم انسانی در دبیرستانهای شهر سمنان. فصلنامة رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2(5): 28-1.
پاشاشریفی، حسن. (1384). مطالعه مقدماتی نظریه هوش چندگانه گاردنر، در زمینه موضوعهای درسی و سازگاری دانش‌آموزان، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 11(4): 36-11.
تیگر، پاول و تیگر، باربارا. (1393). شغل مناسب شما. (ترجمه مهدی قراچه داغی و حسین رحیم). تهران: نقش و نگار.
شولتز، دوان و سیدنی شولتز. (1392). نظریه‌های شخصیت. (ترجمه سید یحیی سیدمحمدی) انتشارات دانشگاه آزاد (تاریخ انتشار به زبان اصلی 2007).
صادقی، ح. (1390). هنجاریابی، بررسی روایی وپایایی فرم کوتاه رغبت سنج استرانگ. اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته مشاوره شغلی دانشگاه اصفهان.
صالحی، رضوان. (1393). تدوین مدل مشاوره تحصیلی و بررسی تأثیر آن بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان سال اول دبیرستانهای شهرکرد. رسالة دکتری رشتة مشاوره گرایش شغلی. دانشگاه اصفهان.
صالحی، رضوان؛ و عابدی، محمدرضا. (1393). تدوین مدل نظری مشاورره تحصیلی براساس عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی. دوفصلنامه مشاوره کاربردی، 4(1)، 48-19.
قورچیان، نادرقلی؛ جعفری، پریوش، رزقی، شیرسوار. (1390). تعیین سطح هوش چندگانه در مدیران آموزش عالی کشور (مطالعة موردی منطقه هشت دانشگاه آزاد اسلامی). فصلنامة رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، 5(2): 152-137.
کرمدوست، نوروزعلی؛ زندوانیان، احمد و ابوالقاسمی، محمود. (1385). طراحی الگوهای مناسب جهت هدایت تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه. مجله روانشناسی و علوم تربیتی، 36 (1). 99-123.
میرز، لاورنس؛ گامست، گلن و گارینو، ا. جی. (1391). پژوهش چند متغیره کاربردی (طرح و تفسیر. ترجمه حسن پاشا شریفی، ولی الله فرزاد، سیمین دخت رضاخانی، حمیدرضا حسن آبادی، بلال ایزانلو و مجتبی حبیبی.تهران: رشد.
نوحی، سیما؛ حسینی، سید مرتضی؛ رخساری زاده، حمید؛ صبوری، امین و علیشیری، غلامحسین. (1391). بررسی انگیزه پیشرفت و رابطه آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان رشته‌های پزشکی، پرستاری و خدمات درمانی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله. مجله طبّ نظامی، 14(3): 204-200.
نویدی، احد. (1387). بررسی سهم هر یک از ملاکهای هدایت تحصیلی در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان نظام جدید آموزش متوسطه. مجله تعلیم و تربیت، 60: 134-96.
هالند، جان، آل. (1388). حرفه مناسب شما چیست؟ (ترجمه سیمین حسینیان و سیده منور یزدی). چاپ چهارم. انتشارات کمال تربیت. (تاریخ انتشار به زبان اصلی 1979).
هومن، حیدرعلی. (1390). تحلیل داده‌های چند متغیری در پژوهش رفتاری. ویرایش اول، چاپ سوم، تهران: نشر پیک فرهنگ.
Ansari, M., Nikneshan, S., & Farzaneh, M. (2014). Study of Gardner’s multiple intelligence theory in selecting major between medical and non-medical sciences students. Journal of Health Policy and Sustainable Health, 1(4).
Arcidiacono, P., Hotz, V. J., & Kang, S. (2012). Modeling college major choices elicited measures of expectations and counterfactual. Journal of Economics, 166: 3-16.
Beggs, J. M., Bantham, J. H., & Tylor, S. (2008). Distinguishing the Factors Influencing College Students’ Choice of Major. College Student Journal, 42 (2): 381-195.
Brown, D., Cinamon, R. G. (2015). Personality trait’s effect on self efficacy and outcome expectations for high school major choice. International journal of vocational guidance.
Cornoldi, C., Orsini, A., Cianci, L., Giofre, D., & Pezzuti, L. (2013). Intelligence and working memory control: evidence from the WISC-IV administration to Italian children, learning and individual differences, 26(1): 9-14.
Deaton. M.J. (2008).Academic success of Appalachian adolescents:the impact of parental authority and family.Dissertation of MA. Department of family studies and social work.Miami university Oxford Ohio.
De Fruyt, F., & Mervielde, I. (1996). Personality and interests as predictors of educational streaming and achievement. European Journal of personality, 10, 405–425.
Downey, J., McGaughey, R. & Roach, D. (2011). Attitudes and Influences toward Choosing a Business Major: The Case of Information Systems. Journal of Information Technology Education: Research, 10(1), 231-251. 
Green, J., Arief, G., Liem, A., Colmar, S., Marsh, H. & Mclnerney, D. (2012). Academic motivation, self-concept, engagement, and performance in high school: Key processes from a longitudinal perspective, journal of Adolescence, 35(5): 1111-1122.
Hedrih, V. (2008). Structure of vocational interests in Serbia: Evaluation of the spherical model, Journal of VocationalBehavior, 73, 13-23.
Jeremy, B. L. (2008). Vocational interest and other noncognitive factors as predictors of academic performance in high school. Master’s thesis inpsychology, University of Johannesburg.
 Kobal. D. & Musek, J (2001).Self concept and academic achievement: Slovenia and France. Personality and individual differences.30.887-899.
Laidra, K., Pullmann, H., & Allik, J. R. (2007). Personality and intelligence as predictors of academic achievement: A crosssectional study from elementary to secondary school. Personality and Individual Differences, 42, 441–451.
Larson, L. M., Wu, T. F., Bailey, D. C., Gasser, C. E., Bonitz, V. S., & Borgen, F. H. (2010). The role of personality in selection of a major: With and without vocational self-efficacy and interests. Journal of Vocational Behavior, 76: 211-222.
 Marcia, J. E. (1966). Development and validation of ego-identity status.Journal ofPersonality and Social Psychology, 3, 551–558.
Matovu, M. (2013). A structural equation modeling of the academic self-concept scale. International Electronic Journal of Elementary Education, 6(2): 185-198.
Singh, S. K. (2007). Role of Emotional Intelligence in organizational learning: An Empirical study. Singapore Management Review, 6.
Sousa, C., Herrenkohl, T. I., Moylan, C., Tajima, E., Klika, J, Herrenkohl, R. Russo, M. (2013). Longitual study on the effects of child abuse and children’s exposure to domestic violence, parent-child attachments and antisocial behavior. Journal of Interpersonal Violence, 26(1): 111-136.
Tracy, T. J., & Robbins, S. B. (2006). The interest–major congruence and college success relation: A longitudinal study. Journal of vocational behavior, 69(10): 64-89.
Vitulic, H. S., & Zupancic, M. (2012). Robust and specific personality traits as predictors of adolescents’ final grades and GPA at the end of compulsory schooling, European Journal of Psychological Education, DOI 10.1007/s1021201201612.
Xia, X. (2014). Forming wage expectations through learning: evidence from college major choice. Dissertation for PhD degree. China business school.
Yazici, S., & Yazici, A. (2014). Students’ choice of college major and their perceived fairness of procedure: evidence from Turkey. An International Journal on Theory and Practice, 16:4, 371-382, DOI: 10.1080/13803611.2010.528196.
فصلنامه اندازه گیری تربیتی
دوره 8، شماره 28
تیر 1396
صفحه 33-64
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار