نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 روانسنجی

2 استاد

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی روابط صفات شخصیت و بهزیستی ذهنی در پیش‌بینی‌هوش معنوی جهت تدوین مدل ساختاری در دانشجویان دانشگاه صنعتی امیر کبیر بود. نمونه‌ای به حجم220 دانشجو در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا به روش طبقه‌ای منظم انتخاب و به سه پرسشنامه هوش معنوی‌کینگ(2007)، مقیاس جامع بهزیستی کیز(1998) و فرم کوتاه پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیتNEO-FFIپاسخ دادند. به منظور ارزیابی روابط بین متغیرهای مکنون و اندازه‌گیری شده در الگوی مفهومی، از مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که نمرات بالا در هوش معنوی از طریق نمرات پایین در روان‌رنجورخویی و نمرات بالا در برون‌گرایی و وجدانی بودن پیش‌بینی شد. در این الگو متغیرهای بهزیستی نقش متغیر میانجی را به عهده داشتند و روان‌رنجورخویی، برون‌گرایی و وجدانی‌بودن با میانجی-گری بهزیستی ذهنی توانستند تغییرات هوش معنوی را پیش‌بینی کنند. در این مدل وزن‌های رگرسیونی مربوط به اثرات مستقیم معنادار نبودند اما وزن‌های رگرسیونی مربوط به اثرات غیر مستقیم و کل متغیرها معنادار بودند و متغیرهای پیش‌بینی کننده الگو 25% از واریانس هوش معنوی را تبیین کردند نتایج پژوهش حاضر نقش ویژگی‌های شخصیتی را در بهزیستی ذهنی و هوش معنوی مورد تأکید قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing a structural model of spiritual intelligence based on personality traits and subjective well-being

نویسندگان [English]

  • RogheaAsadi Roghea 1
  • Ali Dlavar 2

چکیده [English]

The purpose of this study was to investigate the relationships between personality traits and subjective well-being in predicting spiritual intelligence in order to develop structural model. For this aim 220 students of the Amir Kabir University at the under graduate, master’s and doctoral degrees using systematic random sampling were selected. They completed Spiritual Intelligence Scale of King (2007), Keyes comprehensive scale of well-being (1998) and Big Five Factor personality Inventory (NEO-FFI). In order to assess the relationship between latent and measured variables in the conceptual model, the structural equation modeling was used. The results showed that high scores in the spiritual intelligence predicted through low scores in neuroticism and high scores in extraversion and conscientiousness. In this model, well-being was mediator, and neuroticism, extraversion and conscientiousness with the mediating mental wellbeing could predict the variance of spiritual intelligence, regression weights of direct effects were not significant but the weights of indirect and total effects were significant, and the predictor variables explained 25% variances of spiritual intelligence. The results of the present study emphasize the role of personality traits on well-being and spiritual intelligence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: spiritual intelligence
  • mental well-being
  • Personality traits
  • structural equating modeling
اسمیت، ادوارد؛ هوکسیما، سوزان نولن؛ فردریکسون، باربارا و لانتس، جفری. (2003). زمینه روان‌شناسی هیلگارد و اتکینسون (ویرایش چهاردهم). (ترجمه و تلخیص محمود بهزاد و همکاران، 1385). رشت: گپ.
حق­شناس، حسن. (1385). طرح پنج عاملی ویژگی­های شخصیت: راهنمای تفسیر و هنجاریابی آزمون­های NEO PI-Rو NEO-FFI. شیراز: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی شیراز.
حمید، نجمه و زمستانی، مهدی. (1392). رابطه هوش معنوی و ویژگی­های شخصیتی با کیفیت زندگی در دانشجویان پزشکی. مجله پزشکی هرمزگان، 17(4)، 347-355.
حسین چاری، مسعود و ذاکری، حمیدرضا. (1389). تأثیر زمینه­های تحصیلی دانشگاهی، علوم دینی و هنری بر هوش معنوی؛ کوشش در راستای رواسازی و پایایی سنجی مقیاس هوش معنوی. فصلنامه اندازه­گیری تربیتی، 1، 71-92.
خدایی، علی و شکری، امید. (1388). مدل­یابی روابط ساختاری بین صفات شخصیت، سبک­های مقابله با تنیدگی و بهزیستی ذهنی دانشجویان دختر و پسر. فصلنامه علمی- پژوهشی روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 4(16)، 117-154.
زارع، حسین؛ پدرام، احمد و شیروایان، الهه. (1391). پیش­بینی هوش معنوی دانشجویان از روی صفات شخصیتی آن­ها. تحقیقات علوم رفتاری، 10(1)، 59-68.
سهرابی، فرامرز و ناصری، اسماعیل. (1391). هوش معنوی و مقیاس­های سنجش آن. تهران: آوای نور.
سیف، علی‌اکبر. (1380). روان‌شناسی پرورشی، روان‌شناسی یادگیری و آموزش (ویراست پنجم). تهران: آگاه.
عابدی، فرشته و سرخی، زهرا. (1388). رابطه بین هوش معنوی و صفات شخصیت در بین افراد 19-50 سال شهر ساری. پایان‌نامه رشته روان‌شناسی عمومی دانشگاه پیام نور مرکز بهشهر.
فیرس، ای‌ای. جری و ترال، تیموتی. جی. (2002). روان‌شناسی بالینی. ترجمه مهرداد فیروزبخت (1382). تهران: رشد.
کلانتری، خلیل. (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری ر تحقیقات اجتماعی-اقتصادی. تهران: آگاه.
نصر اصفهانی، نرگس و اعتمادی، احمد. (1391). رابطه ویژگی­های شخصیتی با هوش معنوی و کیفیت زندگی در دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی. مجله تخصصی پژوهش و سلامت، 2(2)، 226-235.
هومن، حیدر علی (1384). مدل­یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم­افزار لیزرل. تهران: سمت.
Ambler, V. M. (2006). Who flourishes in college? Using Positive Psychology and Student Involvement Theory to Explore Mental Health among Traditionally Aged Undergraduates. A Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Doctor of Philosophy. The College of William.
Barroso, C. V, & Ruiz, R. L. (2014). Comprehensive wellbeing and variables linked to religiosity in mothers with children who died. Procedia- Social and Behavioral Sciences. 132, 486-491
Costa, P. T., Jr. & McCrae, R. R. (1985).The NEO Personality Inventory manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources
Costa, P. T., Jr. & McCrae, R. R. (1992a). Revised NEO Personality (NEOPI-R) and NEO Five-Factor Inventory (NEO-FFI) professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
Emmons, R. A. (2000). Is spirituality intelligence? Motivation, cognition, and the psychology of ultimate concern. The International Journal for the Psychology of Religion, 10(1), 3-26.
Furnham, A., & Christoforou, I. (2007). Personality Traits, Emotional Intelligence, and Multiple Happiness. North American Journal of Psychology, 9(3), 439-462.
Haslm, N., Whelan, J., & Bastian, B. (2009).Big five traits mediate associations between values and subjective well-being. Department of Psychology, University of Melbourne, Parkville, VIC3010, Australia
Keyes, C. L. M. (2002). The Mental Health Continuum: From Languishing to Flourishing in Life. Journal of Health and Social Behavior, 43, 207-222.
Keyes, C. L. (2005). Mental illness and/or mental health? Investigating axioms of the complete state model of health. Journal of consulting and clinical psychology, 73(3), 539.
Kjell, O. N., Nima, A. A., Sikström, S., Archer, T., & Garcia, D. (2013). Iranian and Swedish adolescents: differences in personality traits and well-being. PeerJ, 1, e197.
MacHovec, F. J. (2002). Spiritual intelligence, the behavioral sciences, and the humanities. Lewiston, New York: The Mellen Press.
McMullen, B. (2003). Spiritual intelligence; www. Studentbmj.com.
Mishra, P., & Vashist, K. (2014). A review study of spiritual intelligence, stress and well-being of adolescents in 21st century. International Journal of Research in Applied Natural and Social Sciences, 2(4), 11-24.
MirShamsi, F. (2009). Relationship between intelligence and spiritual quality of life for Technical Students - Engineering Azad University of Yazd in the public and the academic year 1387-1388 [dissertation]. Tehran: Allameh Tabataba’i University 2009. [In Persian].
Narimani, M., Maghsoud, F., Assareh, M., Khorramdel, K., & Pur Nik Dast, S. (2014). Modeling the Paths between Spiritual Intelligence and Psychological Well-being in Adolescents with Impaired Vision the Mediating Role of Resilency and Social Support. Indian J. Sci. Res, 7(1), 169-178
Nasel, D. D. (2004(. Spiritual Orientation in Relation to Spiritual Intelligence: A consideration of traditional Christianity and New Age/individualistic spirituality. Unpublished thesis. Australia: The University of South Australia.
Noble, K. D. (2000). Spiritual intelligence: A new frame of mind. Advanced Development Journal, 9, 1-28
Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology.69, 710-727.
Sood, S., Bakhshi, A., & Gupta, R. (2012). Relationship between personality traits, spiritual intelligence and well-being in university students. Journal of Education and Practice, 3(10), 2012.
Zohar, D., & Drake, J. (2000). On the whole. People Management, 6(8), 55.
Zohar, D. & Marshall, I. (2000(. SQ- Spiritual intelligence, the ultimateintelligence. London: Bloomsbury.