نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آناهیتا مهرپور ¹
• مسعود حسین چاری ²
• فاطمه کمالی ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز - بخش روان‌شناسی تربیتی

² دانشیار دانشگاه شیراز و معاون فرهنگی اجتماعی دانشگاه شیراز

³ دانشجوی دوره دکترای تخصصی روان شناسی تربیتی دانشگاه شیراز

چکیده

زمینه: هیجان‌ها از قدیم‌ترین زمان با انسان همراه بوده‌اند و در زندگی نوع بشر ایفای نقش کرده‌اند؛ گستره، ناپایداری و شدت هیجان‌ها در کنار ابعاد سازگارانة هیجان، باعث شکل‌گیری مفهومی با عنوان «تنظیم هیجانی» شده است. در عین حال، باور و شناخت هر فرد نسبت به توانایی‌های خود، در هر لحظه زندگی او را زیر تأثیر می‌گیرد؛ چنین دیدگاهی به شکل‌گیری مفهوم خودکارآمدی منجر شده است که می‌تواند در ابعاد و دامنه‌های گوناگون (اجتماعی، فردی، تحصیلی و...) بررسی شود. هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی مشخصات روان‌سنجی مقیاس خودکارآمدی در تنظیم هیجان (بندورا و هم‌کاران) بود. روش: مشارکت‌کنندگان، 291 دانش‌آموز دورة دبیرستان شهر شیراز (160 دختر و 131 پسر) بودند که به شیوة خوشه‌ای طبقه‌ای انتخاب شدند. آنان در کنار مقیاس یادشده، به پرسش‌نامه‌های کم‌رویی (چیک و باس) و عواطف مثبت و منفی (واتسون، کلارک و تلگن) پاسخ دادند. برای بررسی روایی، نخست از روش تحلیل عاملی اکتشافی در نرم‌افزار SPSS و سپس به منظور بررسی هماهنگی مدل این پژوهش با پژوهش‌های پیشین، از تحلیل عاملی تأییدی در محیط AMOS استفاده شد. یافته‌ها: در مرحلة ‌نخست، شاخص‌های مرتبط با کفایت نمونه و متغیرها برای تحلیل عاملی بررسی شد که نتایج آن رضایت‌بخش بود. پس از اجرای تحلیل عاملی اکتشافی، دو عامل اصلی خودکارآمدی در تنظیم عواطف منفی و خودکارآمدی در تنظیم عواطف مثبت استخراج شد که در مجموع، 36 درصد واریانس را تبیین می‌کرد. به منظور بررسی برازش مدل دو عاملی همراه با اجرای تحلیل عاملی سطح دوم، از نرم‌افزار AMOS استفاده شد. اجرای تحلیل عاملی تأییدی، مدل دوعاملی پژوهش و زیرمقیاس‌های عامل خودکارآمدی در تنظیم عواطف منفی را تأیید کرد و شاخص‌های برازش مطلوبی را به دست داد. هم‌چنین، بررسی پایایی پرسشنامه ضریب آلفای 70/0 را نشان داد که مطلوب می‌نماید. نتیجه‌گیری: در نگاهی کلی، نتایج پژوهش نشان داد که «پرسشنامة خودکارآمدی در تنظیم هیجانی» برای سنجش این ویژگی در میان دانش‌آموزان مناسب است و تا حدودی می‌تواند نیازهای حال حاضر را برآورده کند.

کلیدواژه‌ها

• روان‌سنجی
• تنظیم هیجانی
• خودکارآمدی
• دانش‌آموزان

عنوان مقاله [English]

Psychometric Properties of the Regulatory Emotional Self-efficacy scale in a Sample of High-school Students

نویسندگان [English]

• Anahita Mehrpour ¹
• Massoud Hosseinchari ²
• Fateme Kamali ³

چکیده [English]

Emotions are vital phenomenons in each organism and regulating those emotions is an important issue for mental health and well-being. In another hand, human beliefs affect his life and this point of view make “Self-efficacy” an important construct. Considering the great importance of self-efficacy beliefs in emotion regulation across students’ life span, the present study was aimed to investigate the psychometric properties of the Regulatory Emotional Self-efficacy Scale (RESE) which was designed by Bandura & colleqgues. Participants were 291 high-school students in Shiraz. They were selected based on stratified-cluster sampling. 160 girls and 130 boys filled the ERAS. To investigate the construct validity of the questionnaire exploratory factor analysis with Varimax rotation was performed using SPSS (V. 20). Measures of sampling adequacy were satisfying. EFA revealed two factors, perceived self-efficacy in managing negative emotions & perceived self-efficacy in expressing positive emotions which explain 36 percent of variance. In addition, the obtained Chronbach’s alpha was 0.70 and it was revealed that RESE is reliable to be used in Iran. For second order factor analysis, confirmatory factor analysis was performed using AMOS. The results indicated two subscales of regulating negative emotions factor and it was the same with the source model. In general, the results revealed that regulatory emotional self-efficacy scale is a reliable and valid measure to be used for Iranian high-school students and it can be use for clinical and research purposes.

کلیدواژه‌ها [English]

• Psychometric properties
• emotion regulation
• self-efficacy
• high-school students