نویسندگان

1 مربی گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

هدف این پژوهش ارائه مدل ریزوماتیک و توسعه آن برای پرورش خلاقیت دانش‌آموزان است. برای تحقق این هدف از رویکرد ترکیبی و مدل آشیانه‌ای آزمایشی استفاده شد. برای اجرای این طرح ابتدا چند درس از کتاب رایج علوم تجربی پایه ششم با استفاده از مدل آموزش ریزوماتیک سازماندهی شد، سپس این مجموعه توسط معلمان باتجربه مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. در مرحله بعد سه مدرسه ابتدایی دخترانه از شهر کرمانشاه انتخاب و از هر مدرسه یک کلاس انتخاب شد(مدارس همگن و دارای شرایط تقریباً مشابه). این سه کلاس به ترتیب با نام-های کلاس مرجع، کلاس روش و کلاس روش محتوا نامگذاری شد. این طرح طی مدت 6 هفته و هر هفته یک جلسه اجرا شد. کلاس مرجع با روال عادی آموزش یافت. در کلاس روش با روش آموزش ریزوماتیک شاگردان محتوای کتاب رایج را فرا گرفتند و در کلاس روش – محتوا دانش‌آموزان محتوای طراحی شده را با شیوه آموزش ریزوماتیک تجربه کردند. بعد از اتمام دوره هر سه کلاس در آزمون خلاقیت تورنس و آزمون محقق ساخته شرکت کردند. یافته‌های کمی با شیوه تحلیل کوواریانس مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که اجرای مدل آموزشی ریزوماتیک در گروه‌های متفاوت آزمایشی باعث پرورش خلاقیت دانش‌آموزان می‌شود. در بخش کیفی نظرات معلمان در خصوص پیشرفت خلاقیت در ابعاد سیالی، ابتکار، بسط و انعطاف‌پذیری مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله‌ای دیگر یافته‌های کمی و یافته‌های کیفی حاصل از نظرات معلمان مقایسه گردید و تأثیر مثبت مدل آموزشی ریزوماتیک در پرورش خلاقیت تأیید شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Presenting a rhizomatic model and developing it to foster students' creativity: a combined study

نویسندگان [English]

  • abedin darabi 1
  • jafar jahani 2

1 Instructor, Department of Educational Sciences, Payame Noor University

2 Associate Professor. of the Dept. of Administration and Educational Planning, Shiraz University, Shiraz, Iran

چکیده [English]

The purpose of this study is to present a rhizomatic model and develop it to foster students' creativity. To achieve this goal, a combined approach and experimental nest model were used. To implement this plan, first some lessons from the common textbook of experimental sciences of the sixth grade were organized using the rhizomatic education model, then this collection was reviewed and approved by experienced teachers. In the next stage, three girls' primary schools were selected from Kermanshah and one class was selected from each school (homogeneous schools with almost similar conditions). These three classes were named with reference class, method class and content method class, respectively. This project was implemented for 6 weeks and one session per week. The reference class was trained in the normal way. In the rhizomatic teaching method, the students learned the content of the common book, and in the method-content class, the students experienced the designed content with the rhizomatic teaching method. At the end of the course, all three classes took the Torrance Creativity Test and the Researcher Test. Quantitative findings were analyzed by analysis of covariance and the results showed that the implementation of rhizomatic educational model in different experimental groups fosters students' creativity. In the qualitative section, teachers' views on the development of creativity in the dimensions of fluidity, initiative, expansion and flexibility were examined. In other stages, quantitative and qualitative findings from teachers' opinions were compared and the positive effect of rhizomatic educational model on fostering creativity was confirmed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • education
  • students
  • creativity
  • experimental sciences
  • model
منابع
احمدآبادی آرانی، نجمه؛ فرج­الهی، مهران؛ عبداله­یار، علی. (1396). تبیین دلالت‌های اندیشه ریزوماتیک ژیل دلوز با نظر به کاربرد آن در بهبود خلاقیت نظام آموزشی ایران. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7(2)، ص 83-110.
رامین­نیا، مریم. (1394). رویکرد ریزوماتیک و درختی دو شیوه متفاوت در آفرینش و خوانش اثر ادبی. فصلنامه ادب پژوهشی، 9(32)، 9-29.
سجادی، سیدمهدی؛ ایمان­زاده علی. (1388). بررسی و تبیین فضای ریزوماتیک و دلالت‌های آن در برنامه درسی، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 4(12)، 23-32.
سجادی، سیدمهدی؛ باقری­نژاد، زهره. (1390). رویکرد ریزوماتیک به معرفت و نقد چالش­های آن برای تربیت اسلامی(از منظر ملاحظات معرفت شناختی رئالیسم انتقادی)، مجله تربیت اسلامی، 6(13)، 123-144.
سلحشوری، احمد؛ حق ویردی، رضا. (1394). تحلیل و نقد رویکرد ریزوماتیک بر اساس فلسفه اشراق. پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی، 3(4)، 81-102.
References
Bissola, R., Imperatori, B., & Biffi, A. (2017). A rhizomatic learning process to create collective knowledge in entrepreneurship education: Open innovation and collaboration beyond boundaries. Management Learning48(2), 206-226.
Connell, Mark. (2008). From shame to Joy: Deriving a pedagogical Approach from Gilles Deleuze Tps - OISE university of Toronto. Available at: http: mpctfrum5. pbwork. com/ Mark Connell Deleuzanpedagoy. pdf
Deleuze, G., & Guattari, R. (1987). A thousand plateaus: Capitalism and schizophrenia (B. Massumi, Trans.). Minneapolis: University of Minnesota Press. (Original work published 1980).
Cormier, D. (2008). Rhizomatic knowledge communities: Edtechtalk, Webcast Academy. [Weblog entry, February 29.] Dave's Educational Blog.
Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research, Pearson Education International.
Dick, w.s, & carey, L. (1985). the systematic design of instruction (2nded). Glenview, Illinois: scott, Foresman and company.
Fleming, David, H. (2016). Affective Teaching for Effective Learning:A Deleuzian Pedagogy for the (Corporate Era and) Chinese Context, Educational Philosophy and Theory 46 (10), 1160–1173.
Freitas, E. (2012). The Classroom as Rhizome: New Strategies for Diagramming Knotted Interactions, Qualitative Inquiry, 18(7) 588 – 601, http://qix.sagepub.com.
Gough, N. (2005). Geophilosophy and methodology: Science education research in a rhizomatic space. Methodologies for researching mathematics, science and technological education in societies in transition.
Hannafin, R. D., & Sullivan, H. D. (1995). Learner control in Full and Lean CAI Programs. Educational Technology: Research and Development. 43(3), 19-30.
Munday, I. (2012). Roots and rhizomes—Some reflections on contemporary pedagogy. Journal of Philosophy of Education46(1), 42-59.
Semetsky, I. (2007). Towards a semiotic theory of learning: Deleuze's philosophy and educational experience.
Siemens, G. (2010). Teaching in social and technological networks. Retrieved on 27 May 2017 from http://www.connectivism.ca/?p=220.
Torrance, E Paul. (1979). Fostering Academic creativity in gifted students. Eeic EC Digest. U.S.A.
Wallin, M. W., & Von, Krogh, G. (2010). Organizing for open innovation: Focus on the integration of knowledge. Organizational Dynamics 39(2), 145–154.
 
 
 
ترجمه لاتین منابع فارسی
Ahmadabadi Arani, Najmeh; Farjollahi, Mehran; Abdulhayar, Ali (2017). Explaining the implications of Gilles Deleuze's rhizomatic thought with respect to its application in improving the creativity of the Iranian educational system. Quarterly Journal of Innovation and Creativity in the Humanities, 7(2), pp. 83-110.[In Persian]
Raminonia, Mary. (2015). Rhizomatic and tree approach are two different methods in creating and reading a literary work. Journal of Research Literature, 9(32), 9-29. [In Persian]
Sajjadi, Seyed Mehdi; Imanzadeh Ali. (2009). Study and explanation of rhizomatic space and its implications in the curriculum, Quarterly Journal of Curriculum Studies, 4(12), 23-32. [In Persian]
Sajjadi, Seyed Mehdi; Bagheri Nejad, Zohreh. (2011). Rhizomatic approach to knowledge and critique of its challenges for Islamic education (from the perspective of epistemological considerations of critical realism), Journal of Islamic Education, 6(13), 123-144. [In Persian]
Salhshouri, Ahmad; Hagh Verdi, Reza (2015). Analysis and critique of rhizomatic approach based on the philosophy of illumination. Journal of Islamic Wisdom and Philosophy, 3(4), 81-102. [In Persian]