نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم اجتماعی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی دهاقان، ایران

2 استادیار گروه مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)، ایران

3 استاد گروه اجتماعی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران

چکیده

هیچ عصری مانند عصر حاضر خطر انحلال کانون خانوادگی و عوارض سوء ‌ناشی از آن مورد توجه قرار نگرفته است و در هیچ عصری مانند این عصر عملاً بشر دچار این خطر و آثار سوء ناشی از آن نبوده است. پیچیده‌ترین رابطه‌ها، روابطی است که میان زن و شوهر وجود دارد لذا دستیابی به اطلاعاتی در این زمینه بسیار مشکل و در شرایطی هم غیرممکن خواهد بود. پژوهش‌های زیادی برای یافتن مهم‌ترین علل مؤثر بر طلاق، انجام شده اما به نتایج متفاوتی دست یافته‌اند. به همین دلیل خلاء ناشی از فقدان روش برای سازماندهی، نمایش، پیوند دادن و سرانجام ادغام پژوهش‌های انجام شده کاملاً احساس می‌شود. پژوهش حاضر با هدف ترکیب کمی نتایج (فراتحلیل) پژوهش‌های انجام شده در حوزه علل شخصیتی و ارتباطی مؤثر در طلاق را مورد بررسی قرار داد. 36 مطالعه از طریق جستجوی اینترنتی در بانک‌های اطلاعاتی داخلی و جستجوی دستی در پژوهشگاه علوم و فناوری ایران در بین سال‌های 1378 تا 1395 انجام شده بودند، شناسایی و اطلاعات مربوط به آن‌ها از طریق نرم‌افزار جامع فراتحلیل (CMA2) تحلیل شدند. یافته‌ها: شاخص اندازه اثر ترکیبی r برای متغیرهای شخصیتی در مدل ثابت 042/0 و در مدل تصادفی 08/0 و برای متغیرهای ارتباطی در مدل اثرات ثابت 034/0 و در مدل اثرات تصادفی 057/0 که با توجه به معیار کوهن میزان اندازه اثر، در هردو عامل کم بود؛ اما در بررسی اندازه اثر تفکیکی علل شخصیتی، متغیرهای انجام کارهای خلاف و در علل ارتباطی متغیر عدم توجه و عشق اندازه اثر زیاد و رابطه مثبت با طلاق داشتند. با توجه به ناهمگنی در مطالعات، تحلیل تعدیل‌کننده‌ها صورت گرفت

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A meta-analysis on the research on the causes of divorce and the relationship between personality and communication

نویسندگان [English]

  • roya asadi 1
  • reza esmaeili 2
  • Saideh Garousi 3

1 Department of Ph.D. Student, Social Sciences, Dehaghan Branch, Islamic Azad University of Dehaghan, Iran

2 Department of Assistant Professor, Management and Cultural Planning, Khorasgan Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

3 Professor of Social Sciences, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran

چکیده [English]

Background: No epoch like the present era has been considered the danger of dissolution of the family center and its adverse effects, and in no epoch like this era has human beings ever had this danger and its adverse effects. The most complex relationship is the relationship between a husband and wife, so access to information in this area will be extremely difficult and in some circumstances impossible. Much research has been done to find the most important causes of divorce, but they have yielded different results. For this reason, the vacuum caused by the lack of methods for organizing, displaying, linking and ultimately integrating research is felt. Objectives: The present study aimed at combining quantitative results (meta-analysis) with research on the causes of personality and effective communication in divorce. Method: 36 studies were conducted through Internet search in internal databases and hand search in the Iranian Institute of Science and Technology between 1999 and 1395. Identification and information were analyzed through a comprehensive meta-analysis software (CMA2). Results: The combined effect index of r for personality variables in the fixed model is 0.042 and in the randomized model is 0.08 and for the communication variables in the fixed effects model is 0.034 and in the random effects model, 0.057 which according to Cohen’s criterion, the effect size, In both cases, it was low. However, in examining the size of the effect of separation of personality causes, the variables of doing the wrongdoing, and in the causes of the relationship between lack of attention and love, had a large effect and a positive relationship with the divorce. Due to heterogeneity in studies, modulator analysis was carried out.

کلیدواژه‌ها [English]

  • divorce
  • meta-analysis
  • personality factors
  • communication factors
  • size of effect
ابوالمعالی، خدیجه (1389). نظریه‌های جرم‌شناسی و بزهکاری با تأکید بر شناخت اجتماعی. تهران: ارجمند.
احمدزاده، مریم؛ فرامرزی، سالار؛ شمسی، عبدالحسین و صمدی، مریم (1391). فراتحلیل بررسی رابطه سبک دلبستگی با رضایت زناشویی. فصلنامه اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی، 7 (25)،37-46.
اوحدی، بهنام (1384).تمایلاتورفتارهایجنسیطبیعیوغیرطبیعیانسان. اصفهان: صادق هدایت.
بات، الیزابت (1995). نقش‌های زناشویی و شبکه‌های اجتماعی در جامعه‌شناسی مدرن، ترجمه حسن پویان (1373). جلد 1، تهران: چاپخش.
باومن، زیگمونت (2016). عشقسیال:در بابناپایداریپیوندهایانسانی، ترجمه عرفان ثابتی (1384). تهران: ققنوس.
بهاری، فرهاد و سیف، سوسن (1383). رابطه بین بخشودگی و سلامت روانی همسران. فصلنامه مطالعات روان‌شناختی، 1(1)، 9-18.
بوالهری، جعفر؛ رمضان زاده، فاطمه؛ عابدی نیا، نسرین؛ نقی زاده، محمدمهدی؛ پهلوانی، هاجر و صابری، سید مهدی (1391). بررسی برخی علل منجر به تقاضای طلاق در زوجین متقاضی طلاق در دادگاه‌های تهران. مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران، 8(1)، 83-93.
بوستانی پور، علی‌رضا؛ ثنایی ذاکر، باقر و کیامنش، علی‌رضا (1386). فراتحلیل اثربخشی الگوهای شناختی- رفتاری در درمان مشکلات زناشویی. فصلنامه تازه‌های پژوهش‌های مشاوره، 6(22)، 7-25.
پور صادق کردی، علی (1388). بررسی علل و عامل‌های طلاق. تهران: کوشامهر.
پیران، پرویز (1369). در پی تبیین جامعه‌شناختی طلاق. نشریهرونق، 1(2)، 34-41.
تقی‌زاده، اسماعیل. (1359). عللوعواملمؤثردرطلاق.تهران:دانشکده‌یعلوماجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته جامعه‌شناسی.
 تی بک، آرون؛ لهی، رابرت و بک، جودیت. (1976). چالش‌های شناخت درمانی، ترجمه حسن حمیدپور (1391). چاپ اول، تهران: ارجمند.
حق‌دوست، علی‌اکبر؛ رواز، کوروش؛ کاملی، جعفر و لطیفی، نور احمد. (1374). بررسی دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی پیرامون عوامل مؤثر در ازدواج. فصلنامهاندیشهورفتار در روانشناسی بالینی، 2(3)، 20-29.
دانش، کتایون. (1370). علل و عوامل مؤثر بر طلاق در شهر تهران. مجلهپیکماما، 6 (3)، 30-34.
داودی، پرستو. (1356). عللوعواملطلاق، تهران، دانشکده علوم اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
دلاور، علی. (1392). مبانینظریوعملیپژوهشدرعلومانسانیو اجتماعی. چاپ هفتم، تهران: رشد.
رجبی پور، محمود و نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1387). مبانی پیشگیری اجتماعی از بزهکاری اطفال و نوجوانان. تهران: منتهی (مرکز تهیه و توزیع منابع آموزشی دانشگاهی و پلیس پیشگیری ناجا).
رحمت‌اللهی، فرحناز. (1385). آسیب‌شناسی زندگی زناشویی در شهر اصفهان و ارائه مدلی جهت آسیب‌شناسی زندگی زوجین. فصلنامه تازه‌های روان‌درمانی، 11(41 و 42)، 8-25.
رحیمی، حسین (1379). بررسی عوامل طلاق در استان خراسان. فصلنامهجمعیت، 8 (34)، 100-112.
ریتزر، جورج. (2010). نظریه‌های جامعه‌شناسی معاصر، ترجمه محسن ثلاثی (1382 ). تهران: جهاد دانشگاهی.
ریحانی، طیبه و عجم، محمود. (1381). بررسی علل طلاق در شهر گناباد. فصلنامهافقدانش، 8(2)، 96-100.
ساروخانی، باقر (1385). مقدمه‌ایبرجامعه‌شناسیخانواده. چاپ هشتم، تهران: سروش.
سگالن، مارتین. (1992). جامعه‌شناسی تاریخی خانواده، ترجمه حمید الیاسی (1393 ). تهران: مرکز.
سیف الهی، حجت‌الله. (1367). بررسی علت‌های طلاق: کاربرد روش تجزیه عاملی ارتباط‌ها. نامهعلوماجتماعی، 3(6)، 141-152.
شیرزاد، جلال وکاظمی‌فر، امیرمحمد. (1383). مطالعات همه‌گیرشناسی زوجین در حال طلاق ارجاعی به اداره کل پزشکی قانونی استان همدان در سال 1379. مجله علمی پزشکیقانونی، 10(36)، 207-212.
صالحی فدری، جواد. (1378). پژوهش رضامندی زناشویی: گزارشی از تدوین و هنجاریابی پرسشنامه رضایت زناشویی بر روی نمونه‌ای از دانشجویان دانشگاه فردوسی. فصلنامه تازه‌های روان‌درمانی، 4(13 و 14)، 84-108.
فروم، اریک. (1991). هنر عشق ورزیدن، ترجمه پوری ساطانی (1398). تهران: مروارید.
قاضی طباطبایی، محمود. (1389). تکنیک‌های خاص تحقیق. تهران: دانشگاه پیام نور.
قجاوندی، کاظم. (1388). کلیات جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی. فصلنامه اصلاح و تربیت، 8 (93)، 31-42.
قطبى، مرجان؛ هلاکویی نایینی، کوروش؛ جزایری، ابوالقاسم و رحیمی، عباس. (1382). وضعیت طلاق و برخى عوامل مؤثر بر آن در افراد مطلقه ساکن در منطقه دولت‌آباد. فصلنامهرفاهاجتماعى، 3 (12)، 271-286.
کجباف، محمدباقر. (1389). روانشناسیرفتارجنسی. تهران: روان.
کی نیا، مهدی. (1373). مبانی جرم‌شناسی. جلد دوم، بخش سوم طلاق، انتشارات: دانشگاه تهران.
گاتمن، جان. (1994). چرا ازدواج موفق چرا ازدواج غیر موفق، ترجمه مهرداد فیروزبخت (1391). تهران: ابجد.
گود، ویلیام جی. (1974). خانواده و جامعه، ترجمه ویدا ناصحی (1352). تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
گیدنز، آنتونی. (2014). چکیدهآثارآنتونیگیدنز، ترجمه حسن چاوشیان (1396). چاپ چهارم، تهران: ققنوس.
مازلو، آبراهم. (2009). انگیزشوشخصیت، ترجمه احمد رضوانی (1367). چاپ 6، مشهد: آستان قدس رضوی معاونت فرهنگی.
مددی، حسین. (1387). بررسیعللتقاضایطلاقزوجین) دیدگاهاقتصادی- اجتماعی(درشهرستاناراک. تهران: دانشگاه علوم پزشکی و توان‌بخشی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته مددکاری اجتماعی.
ملتفت، حسین. (1381). بررسیعواملمؤثربرگرایشزوجینبهطلاقدرشهرستانداراب. شیراز: دانشگاه علوم اجتماعی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته جمعیت‌شناسی.
مهپویان، ابوالقاسم. (1354). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر طلاق. تهران: پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته جامعه‌شناسی
مهدوی، محمدصادق و نسیمی، مریم. (1387). بررسی جامعه‌شناختی رضایت زنان از مناسبات زناشویی. پژوهشنامهعلوماجتماعی، 2(3)، 6-26.
موحد، مجید و عزیزی، طاهره. (1390). مطالعه رابطه رضایتمندی جنسی زنان و تعارضات میان همسران.فصلنامهزندرتوسعهوسیاست، 9 (2)، 181-206.
میرزایی، محمد. (1380). طرحی از مسائل اجتماعی با تأکید بر مسئله طلاق و روند تغییرات آن در ایران. چاپ 1، تهران: موسسه نشر کلمه‌، انجمن جامعه‌شناسی ایران.
میشل، والتر. ((1968. نظریه‌هایشخصیت، ترجمه حمزه گنجی (1393). نشر: ساوالان.
هومن، حیدر علی. (1390). راهنمای عملی فراتحلیل در پژوهش‌های علمی. تهران: انتشارات سمت.
یوسفی، نریمان. (1383). شکافبیننسل‌ها: بررسی تجربی و نظری. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.
یونسی، سید جلال. (1381). مدیریت روابط زناشویی: آسیب‌ها و راه‌حل‌ها در روابط زناشویی. نشر: قطره.
Ambert.Anne, Marie. (2002). divorce: Facts, Cause & Consequence, York University, 3rd Edition: The Vanier institute oF the Family.
BakJ. (1998). The social science, encyclopedia, London, routledg.
Bezanon, V.K. (1999). Womans rising employment and the future of the family in industrial societies, population and development review.
Carol, Rita. (1982). Etlvnic and economic correlates of manital satisfaction and athide lownds divorce of chunese American women, University of California, Los Angeles.
Cherlin, A. J. (2004). The deinstitutionalization of American marriage. Journal of marriage and family66(4), 848-861.
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioural sciences (2nd ed.). New York: Academic Press.
Feeren, J.A. (2006). Attachment style as a predictor of adult Romantic Relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 58(2) 281-291.
Gelles, R.J. & kernel, M.A. (1990). Intimate violence, The causes and consequences of abuse in the American family, New York, Simon.
Giddens, Anthony. (1992). The transformation of intimacy: sexuality, love, and etoticism in modern societies, Poloity press.
Glass, Gene V; McGaw, Barry; & Smith, Mary Lee. (1981). Maetanalysis in Social Research, Beverly Hills, CA, SAGE.
Gurman, A.S. & Fraenkel, P. (2002). The history of couple therapy: A millennial review. Family Process.
Hunter, J. E & Schmidt, F. L. (2004). Methods of Meta Analysis: Correcting Error and Bias in Research Findings: (2nd ed.), New Bury Park, Sage Publication.
Jakaymien, Matthijs. (1981). Intermarriage and Homogamy: Patterns, Trends, Unmu, Rev Sociol.
Martin, sl. & Ong Tsui, S (1999). Domestic Violence in Northern India, American Journal of Epidemiology 150(4) 417-426.
Merton,R. (1968). Social theory and social structure, New york: The free press
Parsons, Talcott. (1902). social system, BrayanS. Turner (Editor), london. Routledge.
Polex, Holmes, and Baehler. (2007). Meta-analysis of the relationship between marital quality and personal health, New York, russeli sage found.
Sutherland, Edwin H. (1947). Principles of Criminology, Philadelphia: Lippincott.
Thibaut, J. W. & Kelley, H. (1959). The social psychology of groups. New York: Wiley
Turner, J.H. (2008). Costruction of Socialogical Theory: University of California
Wallchuk, E. (1987). Divorce in point of view of children, Mankato, Minnesota.
Young Mark E, Long Lynn L. (1988). Counseling and Therapy for Couples, London, routledg.