نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

2 کارشناسی ارشد، روانشناسی بالینی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

زمینه: در دو دهه اخیر بیان شده است که مدل شش عامل شخصیت (هگزاکو) تبیین کاملی از ساختار شخصیت ارائه می‌دهد؛ لذا ساخت و اعتباریابی پرسشنامه‌های هگزاکو در پژوهشهای رفتاری از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی فرم کوتاه پرسش‌نامه شخصیتی هگزاکو در دانشجویان انجام گرفت. روش: کلیه‌ دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 1393 جامعه‌ آماری این پژوهش را تشکیل دادند. تعداد 370 دانشجو (211 پسر، 159دختر) به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و در پژوهش شرکت کردند. آزمودنی‌ها در محل کلاس‌ و به صورت انفرادی به پرسش‌نامه‌های شخصیتی هگزاکو-24 سؤالی، جهت‌گیری زندگی، سلامت عمومی و پرسش‌نامه پنج عاملی شخصیت پاسخ دادند. داده‌های بدست آمده با استفاده از آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون، t برای گروه‌های مستقل و تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی با استفاده از نرم افزارهای 21spss و لیزرل8.8 تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی 6 عامل با مقادیر ویژه بیش‌تر از یک را آشکار کرد که در مجموع 20/75 درصد از واریانس کل را تبیین می‌کردند. شاخص‌های تحلیل عاملی تأییدی نیز دلالت بر برازش مطلوب مدل سه عاملی این پرسش‌نامه داشت. نتایج ضریب همبستگی ارتباط آماری معنی‌داری بین اکثر خرده مقیاس‌های هگزاکو با پنج عاملی شخصیت به خصوص وظیفه‌شناسی آشکار کرد. ضرایب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس‌های هگزاکو نیز در دامنه 78/0 تا 94/0 بدست آمد. بحث و نتیجه-گیری: بر اساس نتایج این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که این پرسش‌نامه از روایی و پایایی نسبتاً خوبی جهت استفاده در جمعیت‌های دانشجویی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Psychometric Properties of Persian Version of Brief HEXACO Inventory in University Students

نویسندگان [English]

  • sajjad basharpoor 1
  • mina taherifard 2
  • gelavizh mohamadi 2

1 Professor, Department of Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran

2 M.A. in Clinical Psychology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran

چکیده [English]

Background: In two current decades, it is posed that the six factor of personality (HEXACO( provide the comprehensive explanation of personality, thus construction and validating the HEXACO questionnaires is important. Aim: Giving the importance of six factor model of personality (HEXACO) in behavioral research. Method: this research was conducted in order to investigate psychometric properties of Persian version of brief HEXACO inventory in university students. The all students of university of Mohaghegh Ardabili in 2014 educational years comprised the statistic population of this study. three hundred and seventy students (211 male and 159 female) were selected Multistage cluster randomly, then participated in this research. The subjects responded individually to the questionnaires of brief HEXACO inventory, revised Life Orientation Test, GHQ-12 and big five personality at classrooms. The gathers data were analyzed by tests of Pearson correlation, independent t, and explorative and confirmatory factor analyze using by SPSS21 and LISREL8.8 softwares. Results: The results of the explorative factor analyze showed the six factors with eigenvalue higher than 1, this 6 factor were explaining 75/20 % of variance together. Confirmatory factor analysis indicators also implied to the optimal fitness of three-factor model of this questionnaire. The results of the Pearson correlation showed the statistically significant correlation between brief HEXACO and big five subscales. The cronbach,s alpha coefficients for the subscales were obtaining ranging 0/78-0/94. Conclusion: Basing the results of this study, it can be conclude that brief HEXACO inventory scale has well validly and reliability for uses in university student’s populations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Brief HEXACO inventory
  • Validity
  • Reliability
  • University students
آقابابایی، ناصر؛ ارجی، اکرم؛ بلچینو، آگاتا. (1393). رابطه مدل شخصیتی هگزاکو با جهت گیری دینی، و بهزیستی روانشناختی و فاعلی در ایران و لهستان. مطالعات اسلام و روانشناسی، 8(14)، 33-53.
بشرپور، سجاد. (1394). صفات شخصیت: نظریه و آزمون. تهران: انتشارات ساوالان.
بشیری، حسن؛ برهمند، اوشا و قمری، حسین. (1389). اعتباریابی پرسشنامه 6 عاملی شخصیتی هگزاکو. پایان­نامه کارشناسی     ارشد، دانشگاه محقق اردبیلی.
پروین، لارنس. ای.؛ و جان، اولیور. پی. (1381). شخصیت (نظریه و پژوهش)، ترجمه: محمدجعفر جوادی و پروین کدیور. تهران: نشر آییژ.
پالاهنگ، حسن؛ نشاطدوست، حمیدطاهر؛ مولوی، حسین. (1388). هنجاریابی پرسشنامه 6 عاملی HEXACO-PI-R در دانشجویان ایرانی. فصلنامه علمی- پژوهشی روان‌شناسی، دانشگاه تبریز، 16، 48-66.
چلبیانلو، غلامرضا؛ گروسی فرشی، میرتقی. (1389). رابطه آزمون پنج عاملی NEO -PI –Rبا آزمون SCL-90-R: نگاهی به قابلیت آزمون نئو در ارزیابی سلامت روانی. مجله علوم رفتاری، 4(1)، 58-51.
رحمانی ملک آباد، مهدی؛ فرخی، نورعلی؛ آقابیگی، جلال. (1394). هنجاریابی و کفایت شاخص های روان سنجی پرسشنامه 6 عاملی شخصیت HEXACO-FFI-R در دانشجویان ایرانی. فصلنامه روان شناسی تربیتی. 11(38)، 70-86.
شیخی­ساری، حسین؛ اسماعیلی­فر، ندا (1389). رابطه فرسودگی شغلی و تیپ‌های شخصیت پنج عاملی در بین پرسنل شهرداری تهران، فصلنامه تازه‌های روانشناسی صنعتی سازمانی، 1(4)، 54-42.
شکری، امید؛ مرادی، علیرضا؛ فرزاد، ولی اله؛ سنگری، علی اکبر؛ غنایی، زیبا و رضایی، اکبر (1384). نقش صفات شخصیت و       سبکهای مقابله، در سلامت روانی دانشجویان: ارائه مدلهای علّی، تازه­های علوم شناختی، 7(1)، 38-28.
گروسی فرشی، میرتقی؛ مهریار، امیر هوشنگ؛ قاضی طباطبائی، محمود. (1380). کاربرد آزمون جدید شخصیتی نئو و بررسی تحلیل ویژگی ها و ساختار عاملی آن در بین دانشجویان دانشگاه های ایران. فصلنامه علمی-پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا،  39، 173-198.
گروسی فروشی، میرتقی. (1377). هنجاریابی آزمون جدید شخصیتی نئو و بررسی تحلیل ویژگیها و ساختار عاملی آن در بین دانشجویان دانشگاه‌های ایران، رساله‌ی دکتری، تهران: دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.
مرادی، مریم؛ جعفری، سیدابراهیم؛ عابدی، محمدرضا. (1384). شادمانی و شخصیت: بررسی مروری، تازه­های علوم شناختی،              7(2)، 71-60.
محمودعلیلو، مجید؛ رزمی، شهریار و نعمتی سوگلی تپه، فاطمه (1388). مقایسه ویژگی‌های شخصیتی گروهی از گردشگران ایرانی با گروه غیر گردشگر، تحقیقات علوم رفتاری، 7(1)، 62-55.
یعقوبی، حمید؛ کریمی، معصومه؛ امیدی، عبداله؛ باروتی، عصمت؛ عابدی، میلاد (1391). اعتباریابی و ساختار عاملی پرسشنامه سلامت عمومی (12-GHQ) در دانشجویان. مجله علوم رفتاری، 6(2)، 160-153.
Ashton, M. C. Lee, K. & Son, C. (2000). Honesty as the sixth factor of personality:      Correlations with Machiavellianism, primary psychopathy, and social adroitness.      European Journal of Personality, 14, 359–368.
Ashton, M. C., & Lee, K. (2007). Empirical, theoretical, and practical advantages of the      HEXACO model of personality structure. Personality and Social Psychology Review,      11, 150-166.
Ashton, M. C., & Lee, K. (2009). The HEXACO-60: A short measure of the major dimensions of personality. Journal of Personality Assessment, 91, 340-345.
Ashton, M. C., Lee, K. (2001). A theoretical basis for the major dimensions of personality. European Journal of Personality, 15, 327-353.
Ashton, M. C., Lee, K., de­Vries, R.E., Perugini, M, Gnisci, A., Sergi, I. (2006). The HEXACO model of personality structure and indigenous lexical personality dimensions in Italian, Dutch, and English. Journal of Research in Personality, 40, 851–875.
Ashton, M. C., Lee, K., Perugini, M., Szarota, P., De Vries, R. E., Di Blas, L., et al. (2004). A      six-factor structure of personality-descriptive adjectives: Solutions from psycholexical      studies in seven languages. Journal of Personality and Social Psychology, 86(2), 356–     366.
Carver, C. S., Scheier, M. F., & Segerstrom, S. C. (2010). Optimism.Clinical Psychology
Chirumbolo, A., Leone, L. (2010). Personality and politics: The role of the HEXACO model      of personality in predicting ideology ideology and voting, Personality and Individual      Differences 49, 43-48.
Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1992). Reply to Eysenck. Personality and Individual      Differences, 13, 861-865.
Credé, M., Harms, P., Niehorster, S., & Gaye-Valentine, A. (2012). An evaluation of the      consequences of using short measures of the Big Five personality traits. Journal of      Personality and Social Psychology, 102(4), 874–888.
Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297–334.
De Vries, R.E., Ashton, M. C., & Lee, K. (2009). De zes belangrijkste persoonlijkheidsdimensies en de HEXACO Persoonlijkheidsvragenlijst [The six most important personality dimensions and the HEXACO Personality Inventory]. Gedrag and Organisatie, 22(3), 232–274.
Golderberg, D, Williams, P. (1988). A user’s guide to the general health questionnaire Windsor, UK: NFERNELSON.
Handerson MM, Verhak PM (1990). Determinants of the help-seeking process: Goldberg and Huxley first level and first filter. Psychol Med., 25, 95-104.
Hilbig, B. E., & Zettler, I. (2009). Pillars of cooperation: Honesty–humility, social value orientations, and economic behavior. Journal of Research in Personality, 43(3), 516–519.
John, O. P., Naumann, L. P., & Soto, C. J. (2008). Paradigm shift to the integrative Big Five      trait taxonomy: History, measurement, and conceptual issues. In O. P. John, R. W.      Robins, & L. A. Pervin (Eds.), Handbook of personality: Theory and research (3rd ed.,     pp. 634-653). New York: The Guilford Press.
Lee K, Ogunfowora B, Ashton MC. (2005). Personality traits beyond the Big Five: Are they within the HEXACO space? Journal of Personality, 73, 1437–1463.
Lee, K., & Ashton, M. C. (2004). Psychometric properties of the HEXACO personality inventory. Multivariate Behavioral Research, 39(2), 329–358.
Lee, K., & Ashton, M. C. (2004). Psychometric properties of the HEXACO Personality Inventory. Multivariate Behavioral Research, 39, 329–358.
Lee, K., Ashton, M. C., Ogunfowora, B., Bourdage, J. S., & Shin, K.-H. (2010). The personality bases of socio-political attitudes: The role of honesty–humility and   openness to experience. Journal of Research in Personality, 44(1), 115–119.
Lee, K., Ashton, M. C., Pozzebon, J. A., Visser, B. A., Bourdage, J. S., & Ogunfowora, B. (2009). Similarity and assumed similarity in personality reports of wellacquainted      persons. Journal of Personality and Social Psychology, 96(2), 460–472.
Levenson, M. R., Kiehl, K. A. & Fitz Patrick, C. M. (1995). A Assessing Psychopathic Attributes in a no Institutionalized Population, Journal of Personality and Social      Psychology, 68, 151-158.
Marcus, B., Lee, K., & Ashton, M. C. (2007). Personality dimensions explaining      relationships between integrity tests and counterproductive behavior: Big Five, or one      in addition? Personnel Psychology, 60, 1-34.
McCrae, R. R. (1989). Why I advocate the Five-Factor Model: Joint analyses of the NEO-PI with other instruments. In D. M. Buss, & N. Cantor (Eds.), Personality psychology: Recent trends and emerging directions (pp. 237–245). New York: Springer-Verlag.
Michael C. Ashton1, Kibeom Lee2, and Reinout E. de Vries3. (2014). The HEXACO      Honesty-Humility, Agreeableness, and Emotionality Factors: A Review of Research and Theory. Personality and Social Psychology Review 2014, Vol. 18(2) 139–152.
     Review, 1-11.
Scheier, M. F., & Carver, C. S. (1985). Optimism, coping and health: assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4, 219±247.
Scheier, M. F., Carver, C. S., & Bridges, M. W. (1994). Distinguishing optimism from neuroticism (and trait anxiety, self-mastery and self-esteem): a reevaluation of the Life      Orientation Test. Journal of Personality & Social Psychology, 67, 1063±1078.
Sijtsma, K. (2009). On the use, the misuse, and the very limited usefulness of Cronbach’s alpha. Psychometrika, 74(1), 107–120.
Steel, P., J. Schmidt & J. Shultz (2008), Refining the relationship between personality and      subjective well-Being. Psychological Bulletin, 34(1), 138-161.