فصلنامه اندازه گیری تربیتی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

راهنمای نگارش مقاله

فایل ها

داوران سال 1398

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

ساخت و اعتباریابی مقیاس اخلاق نوجوانان ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته روان‌شناسی تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی و مشاوره دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران. تهران، ایران.

3 استادیار گروه روش‌ها و برنامه‌های آموزشی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران. تهران، ایران.

4 استاد گروه آموزش کودکان استثنائی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران. تهران، ایران

چکیده

سنجش اصولی اخلاق با استفاده از ابزارهای معتبر و مناسب بافت وحساس به فرهنگ هر جامعه، همواره مورد توجه روان‌شناسان بوده است. هدف اصلی این پژوهش ساخت و اعتباریابی ابزاری برای سنجش اخلاق از منظر نوجوانان ایرانی بود. روش پژوهش، آمیخته از نوع اکتشافی و مدل تدوین ابزار بود. میدان پژوهش در بخش کیفی کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول منطقه چهار آموزش و پرورش شهر تهران و در بخش کمّی، کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول شهر تهران بودند. شرکت کنندگان در بخش کیفی پژوهش 77 نفر(49 دختر، 28 پسر) از بین دانش آموزان مقطع متوسطه‌ی اول بودند. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از روش گروه‌های کانونی انجام شد. نمونه پژوهش در بخش کمی شامل تعداد 1823 نفر از دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول مناطق 4، 2،3، 16 و 11 شهر تهران بودند که به روش چند مرحله ای انتخاب شدند.
در بخش کیفی پس از انجام تحلیل کیفی مصاحبه‌ها به روش کلایزی مشخص شد نوجوانان ایرانی اخلاق را در هفت مقوله تعریف می‌کنند که عبارتند از: عدالت، مراقبت، عاملیت اخلاقی، حساسیت اخلاقی، مسئولیت اخلاقی، انگیزش اخلاقی و ارزش‌های فردی. با استفاده از یافته‌‌های کیفی ، نسخه اولیه مقیاس اخلاق ساخته شد و پس از اجرای مقدماتی، به منظور بررسی روایی و پایایی روی نمونه‌ی اصلی پژوهش اجرا شد.
روایی محتوایی مقیاس با استفاده از نظر متخصصان و با در نظر گرفتن شاخص CVR و مقدار 91/0 تایید شد. روایی ملاکی با اجرای همزمان پرسشنامه همدلی دیویس(1983) و بررسی ضرایب همبستگی دو پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی مرتبه دوم و همچنین میانگین واریانس استخراج شده (AVE) مورد تایید قرار گرفت. پایایی ابزار با استفاده از روش همسانی درونی و آلفای کرونباخ (87/0) و آزمون‌ پایایی ترکیبی برای مولفه‌ها از 72/0 تا 87/0 مورد تایید است. بر اساس نتایج این پژوهش، این مقیاس برای سنجش سازه اخلاق در نمونه‌های ایرانی از پایایی و روایی مناسبی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Construction and Validation of Iranian Adolescents’ Morality scale

نویسندگان [English]

  • Marzieh Saviz 1
  • Elaheh Hejazi 2
  • Keyvan Salehi 3
  • Gholamali Afrooz 4

1 Faculty of education and psychology- university of Tehran

2 Associate Professor, Faculty of Psychology and Educational Sciences , University of Tehran

3 University of Tehran

4 faculty of psychology and education, university of Tehran

چکیده [English]

Morality is recognized as a context and culture dependent concept and the correct measurement of morality by means of valid and appropriate instruments of the related context and culture has always been the focus of psychologists. The main purpose of this study was to develop a scale for assessing morality in Iranian adolescents and to validate this scale. The research method was a mixed method and the design was exploratory and tool development. The research sample in the quantitative section consisted of 1823 first grade male and female students in districts 4, 2, 3, 16 and 11 of Tehran who were selected by multistage sampling.
In the qualitative section after the qualitative analysis of the interviews, it was determined that Iranian adolescents define ethics in seven categories: justice, care, moral agency, moral sensitivity, moral responsibility, moral motivation, and personal values. Using qualitative findings, the moral tool was constructed and after preliminary implementation, the validity and reliability of the original sample was assessed.
The content validity of the scale was confirmed by experts and with CVR index of 0.91. The criterion validity was assessed by running the Davies Empathy Questionnaire (1983) and the correlation coefficients of the two questionnaires. The construct validity was confirmed by second-order factor analysis as well as the mean variance extracted (AVE). The reliability of the instrument was confirmed by internal consistency and Cronbach's alpha coefficients (0.87) and composite reliability test for components ranged from 0.72 to 0.87. According to the results of this study, the instrument of moral development of adolescents for measuring this construct in Iranian samples has good reliability and validity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • morality
  • Iranian Adolescents morality scale
  • validity
  • reliability
مراجع
 
احمدپناه، محمد. (1377). بررسی و مقایسه تحول شناختی و اخلاقی در کودکان شهری و روستایی. مجله روا‌نشناسی، سال 2(4)، 45-23.
، محمد. (1393). تبیین و نقد عاملیت اخلاقی در نظریه یادگیری شناختی اجتماعی. دو فصلنامه پژوهشی علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 2(3)، 111-93.
آلن، م. ج. و ین. و. م. (1979). مقدمه‌ای بر نظریه‌های اندازه‌گیری(روان‌سنجی). ترجمه دلاور، علی. (1392). تهران: سمت.
جردن، الف؛ کارلیل، او  و استاک، الف. (2008). رویکردهای یادگیری نظریه و کاربست. ترجمه شهابی، روح الله و حجازی، الهه. (1392). تهران: دانشگاه تهران.
جعفری‌منش، هادی؛ رنجبران، مهدی؛ وکیلیان، کتایون؛ تاجیک، رضا و الماسی حشیانی، امیر. (1392). بررسی میزان رعایت کدهای اخلاق حرفه‌ی پرستاری در بین دانشجویان پرستاری. مجله ایرانی اخلاق و تاریخ پزشکی، 6(6)،  55-45.
حبیب پور گتابی، کرم و صفری شالی، رضا. (1388). راهنمای جامع کاربرد SPSS در تحقیقات پیمایشی. تهران : لویه، متفکران.
دادستان، پریرخ و پورمحمدرضا تجریشی، معصومه. ( فصلنامه روانشناسان ایرانی،6 (2)، 103-91.
داوری، علی و رضازاده، آرش. (1392). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
دلاور، علی و یونسی،جلیل. (1390). چگونه آزمون‌های بهتری بسازیم. تهران: انتشارات مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلامی.
رضوی، سیدمصطفی؛ اکبری، مرتضی؛ جعفرزاده، مرتضی و زالی، محمدرضا. (1392). بازکاوی روش تحقیق آمیخته. تهران: دانشگاه تهران.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه. (1386). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: نشر آگه.
شعبانی، زهرا. (1391). فراتحلیل تحول اخلاقی در تحقیقات انجام‌شده طی سال‌های 1388-1365. پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی81-42.
شهرآرای، مهرناز. (1384). روان­شناسی تحول نوجوان؛ دیدگاهی تحولی. تهران: نشر علم.
عباس‌پور، ذبیح الله؛ امان‌اللهی، عباس و چوبداری، عسگر. (1398). ارزیابی ویژگی‌های مقیاس باج‌گیری عاطفی. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی. 9 (37)، 200-183. 
عیسی‌زاده، مریم. (1395). مروری بر ابزارهای سنجش مراحل تحول اخلاقی کلبرگ. رویش روان‌شناسی، 5(14)، 44-26.
قاضی، شیرین؛ مهرداد، حسین و دارایی، مهری. (1397). طراحی مدل اخلاق حرفه‌ای در پزشکان: مدل دلفی. فصلنامه علمی- پژوهش دانشگاه علوم پزشکی لرستان، 20(2)، 75- 62.
قدیمی نوران، میترا و یونسی، جلیل. (1395). ساخت و رواسازی مقیاس سرمایه روان‌شناختی و رابطه آن با بهزیستی ذهنی. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی. 7(25)، 186-159.
کدیور، پروین. (1395). روان­شناسی اخلاق. تهران: آگه.
کریمی، رامین. (1394). راهنمای آسان تحلیل آماری با SPSS. تهران: نشر هنگام.
کلانتری، خلیل. (1387). مدل­سازی معادلات ساختاری در تحقیقات اجتماعی- اقتصادی، تهران: فرهنگ صبا.
کلاین، پ.(1994). راهنمای آسان تحلیل عاملی. ترجمه صدرالسادات سید جلال و مینایی، اصغر(1393). تهران:انتشارات سمت.
کیلن،م. و اسمتانا، ج. (1395). رشد اخلاقی. ترجمه جهانگیر زاده، محمدرضا، شیخ‌شعاعی، علی‌رضا و راستی‌تبار، سید رحیم. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
گراوند، یاسر؛ کوهی، محمد؛ سیدکابلی، الهه و علیزاده، احمد. (1399). ساخت و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه درگیری پژوهشی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی. 10(39)، 104-83. 
لطف‌آبادی، حسین. (1384). نقد نظریه‌های رشد اخلاقی پیاژه و کلبرگ و باندورا و ارائه‌ی الگویی نو برای پژوهش در رشد اخلاقی دانش‌آموزان ایران. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی. 4(11)،  105-79.
ماسن، پ.ه، کیگان، ج.، هوستون، ک و کانجر، ج. (1956). رشد و شخصیت کودک. ترجمه یاسایی، مهشید. (1385). تهران: مرکز.
معنوی پور، داوود. (1390). ساخت مقیاس سنجش رشد اخلاقی برای دانش‌آموزان. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی. 4(28)، 96- 89.
میرز، لاورنس اس و گامست، گلن و گارینو، ا. جی. (1391). پژوهش چندمتغیری کاربردی (طرح و تفسیر)، ترجمه پاشا شریفی، حسن و دیگران، تهران: رشد.
References
Balakrishnan V. (2016). Teaching moral values and ethics. https://www.researchgate.net/publication/306108495
Finnigan, B. (2019). “Karma, Moral Responsibility, and Buddhist Ethics. Forthcoming in Vargas and Doris” (eds.) .Oxford Handbook of Moral Psychology. https://www.researchgate.net/publication/332739709.
Gilligan, C. (2014). “Moral Injury and the Ethic of Care: Reframing the Conversation about Differences”, Journal of social philosophy. 45)1(, 89–106.
George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 0/17 update (10a Ed.) Boston: Pearson
Hart, D. & Carlo, G. (2005). Moral Development in Adolescence. Journal of research on adolescence, 15(3): 223-233.
Katsarov, J. & Christen, M. (2018). “Promoting the Moral Sensitivity of Police and Military Personnel”. NECESSE, 3(1), 114-120. [Special Issue on Operational Morals edited by O. K. Olsen & G. Waaler, Royal Norwegian Naval Academy].
Khanam, A. & Igbal, M. Z. (2010). Development of MDII (Moral Development Interview Inventory). Journal of Elementary Education, 22(2): 1-12.
Killen, M., & Smetana, J. (2008). Handbook of moral development. London: Lawrence Erlbaum Associates
Kirk, R. E. (1995). Experimental Design: Procedures for the behavioral sciences (3rd ed). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole.
Lawshe CH. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28, 563-575.
Lind, G. (2008). The meaning and measurement of moral judgment competence. A dual-aspectmodel. In: Daniel Fasko, Jr. & Wayne Willis, eds.: Contemporary philosophical and psycho-logical perspectives on moral development and education, pp. 185-220. (15) (PDF) The meaning and measurement of moral judgment competence. A dual-Aspect model. Available from: https://www.researchgate.net/publication/45817666_The_meaning_and_measurement_of_moral_judgment_competence_A_dual-Aspect_model [accessed Jan 20 2020].
Ma, H. (1982). A Study of Moral Development with special reference to moral needs. Human relationship and Structures of Judgement
Manea, A. D. (2019).” Patterns and Moral Values Promoted Thorough Religious Education”. The European Proceedings of Social & Behavioural Sciences, ISSN: 2357-1330: 7-12.
Myyry, L. (2003). Components of Morality: a professional ethics perspective on moral motivation, moral sensitivity, moral reasoning and related constructs among university students, Academic dissertation, university of Helsinki.
Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. Second ed. McGraw-Hill. New York.
Rest J., Narvaez, D, Toma, and S.J. and Be Beau, M.A. (2000). “Neo-kohlbergian Approach to Morality Research”, Journal of Moral Education. 29(4), 381 – 395.
Trommsdorff, G. (2018). “Development of Moral Values in CulturUniversity Press.
In Persian
Abbaspour, Z; Amanullah, A.  &Choobdari, A. (1398). The evaluation of the characteristics of the Emotional Blackmail Scale. Quarterly Journal of Educational Measurement. 9 (37), 200-183. [In Persian]
Ahmadpanah, M. (1377). Study and comparison of cognitive and moral development in urban and rural children. Journal of Psychology, 2 (4), 45-23. [In Persian]
Ash'ari, Z. & Hassani, M. (1393). Explaining and criticizing ethical agency in social cognitive learning theory. Two Quarterly Journal of Educational Sciences from the Perspective of Islam, 2 (3), 111-93. [In Persian]
Allen, M. J. &Vienna. M. (1979). Introduction to measurement theories (psychometrics). Translated by Delavar, Ali. (1392). Tehran: Samt. [In Persian]
Dadsetan, P. & Pour Mohammad Reza Tajrishi, M. (1383). A Study of the Evolution of Ethical and Other Friendship Concepts in Middle School Students in Tehran. Iranian Psychologists Quarterly,  6(2), 103-91. [In Persian]
Davari, A. & Rezazadeh, A. (1392). Structural equation modeling with PLS software. Tehran: Jahad daneshgahi Publishing Organization. [In Persian]
Delavar, A. & Younesi, J. (1390). How to make better tests. Tehran: Islamic Azad University Examination Center Publications. [In Persian]
Gravand, Y.; Koohi, M.; Seyed Kaboli, E.& Alizadeh, A. (1399). Construction and evaluation of psychometric properties of research engagement questionnaire in graduate students. Quarterly Journal of Educational Measurement. 10 (39), 104-83. [In Persian]
Ghadimi Nouran, M. & Younesi, Jalil. (1395). Construction and validation of the psychological capital scale and its relationship with mental well-being. Quarterly Journal of Educational Measurement. 7 (25), 186-159. [In Persian]
Ghazi S, Mehrdad H, & Daraei M. (1397).  Designing and Validating the Model of Medical Ethics in Medical Students (Case Study: Medical Students of Lorestan University of Medical Sciences). yafte. 2020; 21 (4) :8-19. URL: http://yafte.lums.ac.ir/article-1-2976-fa.html. [In Persian]
Habibpour Gotabi, K. & Safari Shali, R. (1388). Comprehensive guide to the use of SPSS in survey research. Tehran: Loyeh, Motafakeran. [In Persian]
Isa Zadeh, M. (1395). An overview of the tools for measuring Kohlberg's stages of moral evolution. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal (RRJ), 5 (14), 44-26. [In Persian]
Jafari manesh H, Ranjbaran M, Vakilian K, Tajik R, & Almasi-Hashiani A. (1392) Nursing’s code of ethics: a survey of respecting the code among nursing students. ijme. 2014; 6 (6) :45-55. [In Persian]
Jordan, A.; Carlile, H. and Stack, A. (2008). Approaches to learning: A guide for teachers. Translated by Shahabi, R. and Hejazi, E. (1392). Tehran: University of Tehran. [In Persian]
Kadivar, Parvin. (1395). Psychology of morality. Tehran: Agah. [In Persian]
Kalantari, K. (1387). Structural Equation Modeling in Socio-Economic Research, Tehran: Farhang Saba. [In Persian]
Karimi, R. (1394). Easy statistical analysis guide with SPSS. Tehran: Hengam Publishing. [In Persian]
Klein, P. (1994). An easy guide to factor analysis. Translated by Sadr al-Sadat, Seyed Jalal & Minaei, A. (1393). Tehran: Samt Publications. [In Persian]
Killen, M. & Smetana, C. (1395).  Handbook of Moral development. Translated by Jahangirzadeh, M. R, Sheikh Shoaei, A.R. and Rastitabar, S. R. Qom: Research Institute of Islamic Sciences and Culture. [In Persian]
Lotfabadi, Hussein. (1384). Critique of the theories of moral development of Piaget and Kohllberg and Bandura and presenting a new model for research on the moral development of Iranian students. Quarterly Journal of Educational Innovations. 4 (11), 105-79. [In Persian]
Mason, P.H., Keegan, J., Houston, K. & Kanger, J. (1956). The Development and personality of the child. Translated by Yasayi, M. (1385). Tehran: Markaz. [In Persian]
Manavipour, D. (1390). Construction measures for the moral development scale of students
. Quarterly Journal of New Thoughts in Educational Sciences. 4 (28), 96- 89. [In Persian]
Myers, L. S., Gamst, G. & Garino, A. J. (1391). Applied multivariate research (design and interpretation), translated by Pasha Sharifi, H. et al., Tehran: Roshd. [In Persian]
Razavi, S.M.; Akbari, M.; Jafarzadeh, M. and Zali, M. R. (1392). Reviewing of mixed method research. Tehran: University of Tehran. [In Persian]
Sarmad, Z.; Bazargan, A. & Hejazi, E. (1386). Research Methods in Behavioral Sciences. Tehran: Agah Publishing. [In Persian]
Shabani, Z. (1391). Meta-analysis of ethical change in research conducted during the years 1365-1388. Research and writing of academic books, 16 (27), 81-42. [In Persian]
Shahraray, M. (1384). Adolescent developmental psychology; A transformational perspective. Tehran: Alam Publishing. [In Persian]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
فصلنامه اندازه گیری تربیتی
دوره 11، شماره 43
فروردین 1400
صفحه 1-43
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار