نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد شریفی ¹
• عباس عباس پور ²

¹ دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی

² هیئت علمی دانشکاه علامه طباطبایی

چکیده

زمینه: در دنیای مبتنی بر دانش، سرمایه‏های فکری نقش اساسی در دستیابی به مزیت رقابتی بازی می‌کنند. در این میان نقش آموزش عالی در ساختار اقتصادی کشورها از منظر تربیت نیروی کار و آموزش دیده برای بخش‌های خصوصی و دولتی و همچنین ایجاد زمینه های نوآوری و گسترش فناوری حائز اهمیت ویژه ای است. نظام آموزش عالی از طریق مدیریت و بکارگیری مؤثر سرمایه‏های فکری، زمینه رشد، نوآوری کارآفرینی و نهایتاً توسعه اقتصادی را فراهم می‌نماید. شناخت سرمایه‏های فکری در نظام آموزش عالی و شیوه های سنجش آن راه را برای بهبود مدیریت این سرمایه‌ها هموار می‌سازد. هدف: این پژوهش با معرفی عناصر سرمایۀ فکری و چگونگی سنجش آن در نظام آموزش عالی، راهبردی برای مدیریت این سرمایه‌ها ارائه می‌نماید تا از این طریق، نظام آموزش عالی به عنوان یکی از ابزارهای ویژه در دستیابی به سند چشم انداز نظام مقدس جمهوری اسلامی که در آن دانش و دانایی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، نقش پر رنگ‌تری ایفا نماید. روش: برای دست یابی به هدف فوق شاخص‏ها و معیارهای سنجش سرمایۀ فکری که از سوی پژوهشگران مختلف معرفی شده مورد بررسی قرار گرفت و مبتنی بر آن شاخص‏هایی که بیش‌ترین فراوانی و کاربرد را در این تحقیقات داشتند شناسایی شده و به قضاوت 20 نفر از خبرگان و متخصصان دانشگاهی که حداقل دارای یک مقاله یا کار تحقیقاتی در ارتباط با سرمایۀ فکری بودند، گذاشته شد و با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی معیارهای سنجش سرمایۀ فکری رتبه‏بندی شد. یافته‌ها: نتایج و یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که سرمایۀ فکری در نظام آموزش عالی مشتمل بر سه عنصر اصلی سرمایۀ انسانی، سرمایۀ ساختاری و سرمایۀ رابطه‏ای می‌باشد که از بین سرمایۀ انسانی با وزن نسبی0.710 دارای بیش‌ترین اولویت و سرمایۀ ساختاری با وزن نسبی0.206 در اولویت دوم و سرمایۀ رابطه‏ای با ضریب وزنی0.084 در اولویت سوم قرار دارد. همچنین مهم‌ترین زیر معیارهای سرمایۀ انسانی به ترتیب اولویت عبارت‌اند: از هیئت علمی، دانشجویان و کارکنان. نتیجه‌گیری: بر مبنای یافته‌های تحقیق، درنهایت مدل مناسب سنجش سرمایۀ فکری به همراه ابعاد و معیارهای مربوطه جهت نظام آموزش عالی ایران ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

• آموزش عالی
• سرمایۀ فکری
• مدیریت سرمایۀ فکری

عنوان مقاله [English]

Identification and ranking of measurement indices of intellectual capital in the higher education system using the analytical hierarchy process

نویسندگان [English]

• mohammad sharifi ¹
• abbas abbas pour ²

چکیده [English]

Background: intellectual capitals play a crucial role in achieving competitive advantage in a knowledge based world. The role of higher education in the economic structure from the perspective of educatinga trained workforce for public and private sectors as well as creating a ground for innovation and development of technology is highly important. The higher education systemprepares the ground for growth innovation entrepreneurship and ultimately economic development through effective management and application of intellectual capitals. Identification of intellectual capitals in the higher education system and the ways to measure itpave the way for better management of such capitals. Conclusion: based on the research findings an appropriate model was introduced for measuring intellectual capital with the relative dimensions and criteria for the higher education system of iran.

کلیدواژه‌ها [English]

• Higher education
• intellectual capital
• management of intellectual capital