نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• گلپر مهرابی ¹
• عباس عباس پور ²
• علی دلاور ³
• علی خورسندی طاسکوه ⁴

¹ دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² استاد، گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

³ استاد ممتاز گروه سنجش و اندازه گیری، دانشگاه علامه طباطبائی  

⁴ دانشیار، گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

یکی از دغدغه های مهم پژوهشگران، پیشگیری از نارسایی‏های کیفی مبتنی بر ویژگی های علمی در پژوهش است. عوامل گوناگونی در بهبود کیفیت پژوهش در حوزه علم انسانی و اجتماعی اثرگذار هستند. بنظر می رسد شناسایی و واکاوی این عوامل و کاربست آنها می‏تواند به ارتقای کیفیت پژوهش بیانجامد. هدف نهایی پژوهش حاضر، طراحی و اعتباریابی الگوی کیفیت پژوهش دانشگاهی در دانشگاه‏های علوم انسانی و اجتماعی بود. در این پژوهش، رویکرد پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی متوالی بکار گرفته شد. در بخش کیفی، با استفاده از استراتژی پژوهشی نظریه داده‏بنیاد و با مصاحبه نیمه ساختاریافته با 19 مشارکت کننده از خبرگان، کدهای معنایی کیفیت پژوهش دانشگاهی استخراج شد. با استفاده از روش کدگذاری نظام‏مند اشتراوس وکوربین، داده‏های کیفی در سه مرحله باز، محوری و انتخابی کدگذاری شدند. تعداد 503 مفهوم، 29 مقوله فرعی، و 8 مقوله اصلی شناسایی و ‏طبقه‏بندی شدند. با ابتناء به داده‏های پژوهش، «مدیریت و قوانین پژوهش» به عنوان شرایط علی، «تعالی کیفیت پژوهش» به عنوان مقوله اصلی، «ویژگی‏های فنی و جهانی شدن» به عنوان شرایط زمینه‏ای، «نیروی انسانی» به عنوان شرایط مداخله گر، «نظارت و ارزیابی» به عنوان راهبردهای عمل-تعامل، و در نهایت «کارایی و اثربخشی، و پذیرش نتایج پژوهش‏ها» به عنوان پپامد شناسایی شدند. در بخش کمی پژوهش، ابتدا بر اساس مقوله‏های اصلی، مقوله‏های فرعی و مفاهیم حاصل شده، ابزار پرسشنامه محقق ساخته تدوین شد. سپس با استفاده از نمونه‏گیری غیراحتمالی در دسترس، تعداد 95 نفر از اعضای هیئت علمی مؤسسات آموزش‏عالی حوزه علوم انسانی و اجتماعی برای پاسخگویی به پرسشنامه انتخاب شدند. داده‏های پرسشنامه به کمک روش های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شدند. نتایج بررسی الگو در حالت کلی و همچنین الگوهای فرعی نشان داد که تمامی بارهای عاملی سؤالات و همچنین ارتباط بین مقوله‏های فرعی و اصلی در محدوده مجاز و استاندارد هستند و الگو در حالت کلی، دارای برازش است. یافته های این پژوهش راهکارهای مفید و نظام مندی برای بهبود کیفیت پژوهش دانشگاهی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی ارائه داد که می‏تواند به تعالی کیفیت پژوهش‏های دانشگاهی در این حوزه کمک نماید.

کلیدواژه‌ها

• پژوهش دانشگاهی
• کیفیت پژوهش
• ارزیابی کیفیت پژوهش
• علوم انسانی وعلوم اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Designing and Validation of a Model for Academic Research Quality in Social Sciences and Humanities Universities

نویسندگان [English]

• Golpar Mehrabi ¹
• Abbas Abbaspour ²
• Ali Delavar ³
• Ali Khorsandi Taskooh ⁴

¹ Ph.D. of Higher Education Management, Allameh Tabataba'i Tehran, Iran

² Professor, Educational Administration and Planning Dept., Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

³ Professor of Research Methods and Statistics, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.

⁴ Associate professor Fuculty of Administration and Planning Psychology and Educational Sciences Allameh Tabataba'i University Tehran Iran

چکیده [English]

Researchers are increasingly concerned with qualitative deficiencies in the scientific attributes of their research.It is crucial to examine the influential factors that shape research quality,with the goal of developing a model that can effectively enhance research quality.To this end, the present study aimed to design and validate a model for research quality in universities specializing in humanities and social sciences.Employing an exploratory sequential mixed methods design, the research comprised two distinct phases:qualitative and quantitative.Based on grounded theory and semi-structured interviews with19 experts, the qualitative phase led to the extraction of semantic codes related to academic research quality.Strauss and Corbin’s method of systematic coding was then used to analyze the qualitative data in three stages:open coding, axial coding, and selective coding.This resulted in the identification of503concepts and29subcategories, and eight main categories. Considering the data analysis, research management and regulations emerged as causal conditions, with research quality excellence as the main category, technical features and globalization as contextual conditions, human resources as intervening conditions, monitoring and evaluation as action/interaction conditions, and finally, effectiveness and efficiency and acceptance of research results as consequences.In the quantitative section, a researcher-made questionnaire was developed based on the main categories, subcategories, and concepts.The questionnaire was then administered to a sample of 95 individuals selected through convenience sampling from the faculty members of higher education centers of humanities and social sciences.The evaluation of the model, both in its overall configuration and within its submodels, revealed that all factor loadings associated with the questionnaire items as well as the relationships between subcategories and main categories fall within an acceptably standardized range, which generally proves the model fit and validity.The research findings can provide systematically useful strategies to improve academic research quality in the humanities and social sciences, thus contributing to the enhancement of academic research quality in these fields.

کلیدواژه‌ها [English]

• Academic research
• research quality
• research quality assessment
• humanities
• social sciences