نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری، روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

2 دانشیار، گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

چکیده

بازیگوشی روان‎شناختی یکی از ویژگی های شخصیتی است که با پیامدهای مثبت همچون افزایش انگیزش درونـی، خلاقیت، نگرش مثبت نسبت به محیط کار، مهارت های مقابله با استرس و پیشرفت تحصیلی بالا پیوند دارد. پژوهش پیش رو با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه ویژگی شخصیتی بازیگوشی روان‎شناختی شن، چیک و زین انجام شده است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مدارس متوسطه شهرستان پلدختر در سال تحصیلی 97-1396 می باشد که برابر با 3990 نفر بود. بر اساس جدول کرجسی و مورگان، نمونه مناسب برابر با 350 نفر بود که بر اساس روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه بازیگوشی روان‎شناختی شن و همکاران (2014) و شادکامی آکسفورد استفاده شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، کرویت بارتلت، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه گردید. در بخش یافته ها، پایایی پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ برابر با 93/0 محاسبه شد. همبستگی بازیگوشی روان‎شناختی و شادمانی برابر با 42/0 بدست آمد که در سطح 001/0 معنادار بود. تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که بعد باورها در سازه ی بازیگوشی فاقد اعتبار بود. تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که پرسش های ابعاد آغازگری، واکنش‎پذیرى، انعطاف‎پذیری و خودکاری بار عاملی مناسب دارند. شاخص های برازش نشان داد که مدل مقیاس بازیگوشی از برازش مناسبی برخوردار است. نتایج گویای این است که مقیاس بازیگوشی روان‎شناختی با اندازه گیری چهار بعد آغازگری، واکنش‎پذیرى، انعطاف‎پذیری و خودکاری، ابزاری مناسب برای تعیین میزان برخورداری افراد از این ویژگی شخصیتی است و قابلیت استفاده در زمینه های گوناگون را دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Psychometric properties of psychological playfulness questionnaire

نویسندگان [English]

  • fazlollah hasanvand 1
  • ezatolah ghadampour 2

1 Student of Allameh Tabataba'i University of Tehran

2 Associate Professor of Psychology, Lorestan University، Khoram Abad, Iran.

چکیده [English]

Introduction: This study investigates the psychometric properties of the psychological playfulness questionnaire.
Method: This research is a practical and descriptive-correlative study. Population statistical was consisted of 3990 of high school students in 2017-‎‎2018 in the poldokhtar city. 350 ‎students selected by multi-level sampling method. Shen, Chick and Zinn (2014) and Oxford Happiness Questionnaire were used. Pearson correlation coefficient, Bartlett test, KMO, exploratory and confirmatory factor analysis were used for data analysis.
Findings: Reliability of psychological playfulness test based on the Cronbach's alpha was 0.93. Convergent validity (correlation between playfulness and happiness scale) was 42/0, which was significant at 0/001. Exploratory factor analysis showed beliefs dimension was unreliable. So this dimension was removed from questionnaire. Confirmatory factor analysis showed questions of other dimensions have proper validity. Also, Fitness indices were confirmed.
Results: Psychological playfulness questionnaire by measuring of four dimensions (initiation, reactivity uninhibitedness; spontaneity) is proper tool for evaluation psychological playfulness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Psychological playfulness"
  • "psychometric properties"
  • "Personality characteristics"
حبیب­پور، کرم و صفری­شالی، رضا. (1390). «راهنمای جامع کاربرد spss در تحقیقات پیمایشی (تحلیل داده­های کمی)». تهران. چاپ اول، تنهران، انتشارات متفکران: لویه.
چراغیان، حدیث؛ امرایی، عاطفه؛ حیدری، ناصر و آریا، نازنین. (1395). رابطه خلاقیت و راهبردهای مقابله با استرس با بازیگوشی دانشجویان. اندیشه­های نوین تربیتی، دانشگاه الزهرا، 12(3)، 60-39.
علی‎پور، احمد؛ نوربالا، احمدعلی؛ اژه‌ای، جواد و مطیعیان، حسین. (1379). شادکامی و عملکرد ایمنی بدن. مجله روانشناسی، 4(3)، 219 – 230.
هادی‎نژاد، حسن و زارعی، فاطمه. (1388). پایایی، اعتبار و هنجاریابی پرسشنامه شادکامی آکسفورد. پژوهشهای روانشناختی، 12 (1 و 2)، 62 – 77.
هومن، حیدرعلی. (1387). مدل­یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل. چاپ اول،تهران: سمت.
بیانی، علی اصغر. (1385). بررسی پایایی و روایی مقیاس افسردگی- شادکامی. مجله­ی دانش و پژوهش در روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، 29، 31-40.
زارعی‎منوجان، نسبیه؛ حسینچاری، مسعود؛ جوکار، بهرام و شیخ الاسلامی، راضیه. (1399). ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی تحصیلی در نوجوانان. فصلنامه اندازه‎گیری تربیتی. 10 (40)، ص 63 – 31.
خدایاری­فرد، محمد؛ حجازی، الهه؛ حسنی راد، مرجان و مک­گرث، رابرت. (1399). ساخت و رواسازی پرسشنامه توانمندیهای منش ایرانیان. فصلنامه اندازه‎گیری تربیتی. 10 (40)، ص 85 – 55.
عظیمی، اکرم؛ یزدخواستی، فریبا؛ ابراهیمی، امرالله و مرآثی، محمدرضا. (1399). طراحی مقیاس انعطافپذیری روانشناختی دختران نوجوان و بررسی ویژگیهای روانسنجی آن. فصلنامه اندازه‎گیری تربیتی. 10 (40)، ص 136 – 115.
Forgas, J. P & Innes, J. M. (1989). Recent Advances in Social Psychology: An International Perspective. International Union of Psychological Science: Australian Psychological Society. Amsterdam, New York : North-Holland.
Barnett, L. A. (2007). The nature of playfulness in young adults. Personality and Individual Differences journal, 43 (4), 949-958.
Barnett, L. A. (2011). How do playful people play? Gendered and racial leisure perspectives. Motives and preferences of college students. Leisure Sciences Journal, 33, 382–401.
Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: broaden-and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56, 218-226.
Magnesson, C. D., & Barnett, L. A. (2013). The playful advantage: How playfulness enhances coping with stress. Leisure Sciences, 35, 129–144.
O’Connell, K. A., Mary, M., Grkovich, M. B., Mary, R. C & Saul, S. (2000). Playfulness, Arousal-Seeking and Rebelliousness during Smoking Cessation. Personality and Individual Differences 29, 671–83.
Peterson, C., & Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues. New York, NY: Oxford University Press.
Proyer, R. T. (2011). Being playful and smart? The relations of adult playfulness with psychometric and self-estimated intelligence and academic performance. Learning and Individual Differences, 21(4), 463-467.
Proyer, R. T. (2014). A psycho-linguistic approach for studying adult playfulness: A replication and extension toward relations with humor. Journal of Psychology, 148, 717–735.
Proyer, R. T. (2017). A new structural model for the study of adult playfulness: Assessment and exploration of an understudied individual differences variable. Personality and Individual Differences. 108,113–122.
Proyer, R. T., & Jehle, N. (2013). the basic components of adult playfulness and their relation with personality: The hierarchical factor structure of seventeen instruments. Personality and Individual Differences, 55, 811–816.
Proyer, R. T., & Rodden, F. A. (2013). Is the homoludens cheerful and serious at the same time? An empirical study of Hugo Ratner’s notion of Ernstheiterkeit. Archive for the Psychology of Religion, 35, 213–231.
Proyer, R. T., & Ruch, W. (2011). The virtuousness of adult playfulness: The relation of playfulness with strengths of character. Psychology of Well-Being, 15(22), 1-4.
Proyer, R. T. (2015). Playfulness as a personality trait in adults: Its structure, definition, and measurement. Unpublished habilitation thesis, Zurich, University of Zurich.
Qian, X. L., & Yarnal, C. (2011). The role of playfulness in the leisure stress-coping process among emerging adults: An SEM analysis. Leisure, 35, 191–209.
Schaefer, C & Greenberg. R. (1997). Measurement of Playfulness: A Neglected Therapist Variable. International Journal of Play Therapy, 6, 21–31.
Shen, X. S., Chick, G & Zinn, H. (2014). Validating the Adult Playfulness Trait Scale (APTS( An Examination of Personality. Homological Network of Playfulness. American Journal of Play, 6, 3, 345-370.
Yu, P., Wu, J. J., Chen, I & Lin, Y. T. (2007). Is playfulness a benefit to work? Empirical evidence of professionals in Taiwan. International Journal of Technology Management, 39, 412–429.