نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 دانشیار روانشناسی بالینی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.

4 استاد آمار و اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

امروزه متغیر انعطاف پذیری درمعرض توجه ویژه در حیطه بهداشت روانی است و هر روز بر تعداد پژوهش های مرتبط با آن افزوده میشود. هدف از پژوهش حاضر، ساخت و بررسی ویژگی های روان سنجی و ساختار عاملی مقیاس انعطاف پذیری روانی نوجوانان دختر بود. از میان کلیه دانش آموزان دختر 14-15 ساله ی شهر اصفهان که در دبیرستان مقطع اول مشغول به تحصیل بودند، 460 دانش‌آموز با روش نمونه‌گیری خوشه ای چندمرحله‌ای از بین 6 مدرسه در دو پایه تحصیلی هشتم و نهم (با تاکید بر پایه نهم) انتخاب شدند و علاوه بر ابزار مورد پژوهش، به پرسشنامه پذیرش و عمل (AAQ-II) و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) پاسخ دادند. در تحلیل عاملی، سه عامل عمل متعهدانه، عدم کمال گرایی و گشودگی به تجربه در شکل گیری متغیر انعطاف پذیری روانی موثر بودند. یافته های به دست آمده نشان داد که مقیاس حاضر، ابزاری است که پایایی (ثبات، همسانی درونی) و روایی مناسب برای سنجش انعطاف پذیری روان شناختی را داراست. نتایج تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی این پژوهش شاهدی بر روایی سازه مناسب این مقیاس می باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a scale for the psychological flexibility of adolescent girls and examining its psychometric characteristics

نویسندگان [English]

  • akram azimi 1
  • یزدخواستی yazdkhasti 2
  • amrollah ebrahimi 3
  • mohammadreza maracy 4

1 PhD candidate of Isfahan University, Isfahan, Iran

2 Associate professor of clinical psychology at Isfahan University, Isfahan, Iran (corresponding author)

3 Associate professor of psychiatry at Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

4 Professor of statistics and epidemiology at Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Nowadays, flexibility is the subject of special attention in the field of mental health and the scope of related research is increasing every day. The purpose of the present study was to construct and investigate the psychometric properties and factor structure of the adolescents' psychological flexibility scale. Four-hundred-sixty students were selected from six schools from the eighth and ninth grades (with emphasis on the ninth grade) by the multistage sampling method from six schools in Isfahan city. The instruments were Acceptance and Action Questionnaire (AAQ-II) and General Health Questionnaire (GHQ). In factor analysis, the three factors of commitment, lack of perfectionism, and openness to experience were effective in forming themental flexibility variable. The obtained results showed that the present scale is a tool that has appropriate reliability (stability, internal consistency) and validity for measuring psychological flexibility. The results of exploratory and confirmatory factor analyses in this study confirmed the appropriate construct validity of this scale.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological flexibility
  • adolescents
  • girl.. psychometric
ایمانی، مهدی؛ پورشهبازی، مهرداد (1395). «پیش‌بینی اختلال شخصیت مرزی بر اساس مؤلفه‌های انعطاف‌پذیری روان‌شناختی: پذیرش و عمل، ارزش‌ها و گسلش شناختی». فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 10(4)، 1-9.
ایمانی، مهدی (1395). «بررسی ساختار عاملی پرسشنامه انعطاف‌پذیری روا نشناختی در دانشجویان». مطالعات آموزش و یادگیری، 8(1)، 162-181.
بشارت، محمدعلی (1380). «ابعاد کمال‌گرایی در بیماران افسرده و مضطرب». مجله علوم روان‌شناختی، 3، 248-264.
بشارت، محمدعلی؛ طاهری، مریم؛ غلامعلی لواسانی، مسعود (1394). «مقایسه کمال‌گرایی، استحکام من، خشم و نشخوار خشم در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی و وسواس فکری- عملی». فصلنامة فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 7(6)،45-59.
پورشهریار، حسین؛ رسول‌زاده طباطبایی، کاظم؛ خداپناهی، محمد کریم؛ کاظم نژاد، انوشیروان؛ خفری، ثریا (1387). بررسى رابطه بین سطوح سازگارى و رگه‌های شخصیتى نوجوانان. مجله علوم رفتاری، 2(2)،97- 106.
تقوی، سیدمحمدرضا (1380). «بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ)». روانشناسی، 5(20)، 17-28.
تقی زاده، محمد احسان؛ فرمانی، اعظم (1392). «بررسی نقش انعطاف‌پذیری شناختی در پیش‌بینی نومیدی و تاب‌آوری در دانشجویان». فصلنامه روانشناسی شناختی، 1(2)، 67-75.
حاجی‌زاده، ابراهیم؛ اصغری، محمد (1390) روش‌های و تحلیل‌های آماری با نگاه به روش تحقیق در علوم زیستی و بهداشتی. جهاد دانشگاهی. چاپ اول.
خشوعی، مهدیه سادات (1388) «انعطاف‌پذیری از دیدگاه روان‌شناسی تحولی». پژوهشنامه تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، 5(19)، 61- 92.
رجبی، سوران؛ نظرپور، محسن؛ تابناک، فاطمه (1396). «پیش‌بینی راهبردهای تنظیم شناختی هیجان با استفاده از انعطاف‌پذیری ذهن، بازداری و توجه پیوسته در نوجوانان دختر». فصلنامه علمی پژوهشی عصب روانشناسی،3(2)، 9-24.
زارعی توپخانه، محمد؛ مرادیان گیزه رود، سیده خدیجه؛ هراتیان، عباسعلی (۱۳۹۳). «رابطه بین متغیرهای پایبندی به حجاب، تصور از خود و سلامت روان». روانشناسی و دین. 27، ۸۱ -۹۲.
سامانی، سیامک؛ جوکار، بهرام؛ صحراگرد، نرگس (1386). «تاب‌آوری، سلامت روانی و رضایتمندی از زندگی». مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران (اندیشه و رفتار)، 13 (3) 290-295.
سلطانی، اسماعیل؛ شاره، حسین؛ بحرینیان، سید عبدالمجید؛ فرمانی، اعظم (1392) «نقش واسطه‌ای انعطاف‌پذیری شناختی در ارتباط بین سبک‌های مقابله ای و تاب‌آوری با افسردگی». پژوهنده (مجله پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی) 18(2)،88-96.
سلمان پور، حمزه؛ فرید، ابوالفضل؛ سلمان پور، صدیقه؛ قاسم‌زاده، ابوالفضل (1393). «رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه با کمال‌گرایی: آزمون یک الگوی علّی». فصلنامه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی،9(35)،81،97.
شیخ‌الاسلامی، علی؛ محمدی، نسیم؛ سیداسماعیلی قمی، نسترن (1395) «مقایسه‌ی استرس والدگری، شادکامی و انعطاف‌پذیری شناختی مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی و ناتوان یادگیری». مجله‌ی ناتوانی‌های یادگیری، 5(4)، 25- 42
منظمی تبار، فریبا؛ کرد نوقابی، رسول؛ رشید، خسرو؛ یعقوبی، ابوالقاسم (1398) ساخت و اعتباریابی آزمون خرد بر اساس مؤلفه‌های ایرانی. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 9(36)، 91-117.
صادقی زمانی، فهیمه؛ ضرغامی، محمدحسین (1397). تعیین ساختار روابط بین اعضای خانواده بر اساس ویژگی‌های شخصیتی. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، 9(33)، 189-208.
صداقت خواه، عاطفه و بهزادی پور، ساره (1396). «پیش‌بینی کیفیت روابط زناشویی بر اساس باورهای ارتباطی، ذهن آگاهی و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی». فصلنامه علمی - پژوهشی زن و جامعه، 8(2)، 57-76.
فاضلی، مژگان؛ احتشام زاده، پروین و هاشمی شیخ شبانی، سید اسماعیل (1393) «اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر انعطاف‌پذیری شناختی افراد افسرده». اندیشهورفتار، 9(34)، 27-36.
فتحی آشتیانی، علی (1388). آزمون‌های روان‌شناختی. تهران: بعثت.
 
Antony, M. M., Purdon, C. L., Huta, V., & Swinson, R. P. (1999). Dimensions of perfectionism across the anxiety disorders. Behavior Research and Therapy, 36, 1143-1154.
Black, J., & Reynolds, W. M. (2013). Examining the relationship of perfectionism, depression, and optimism: Testing for mediation and moderation. Personality and Individual Differences, 54, 426-431.
Bond, F. W., Hayes, S. C., Baer, R. A., Carpenter, K. M., Guenole, N., Orcutt, H. K., Zettle, R. D. (2011). Preliminary psychometric properties of the Acceptance and Action Questionnaire-II: a revised measure of psychological inflexibility and experiential avoidance. Behav Ther, 42(4), 676-688. doi: 10.1016/j.beth.2011.03.007
Brauer, L., Lewin, A. B., & Storch, E. A. (2011). A review of psychotherapy for obsessive- compulsive disorder. Mind and Brain, 2, 38-44.
Campbell-Sills, L., Cohan, S. L., & Stein, M. B. (2006). Relationship of resilience to personality, coping, and psychiatric symptoms in young adults. Behavior Research and Therapy,44(4), 585–599
Cheng, C. (2003). Congnitive and motivational processes underlying coping flexibility: A dual-process model. Personality and social psycholog, 84, 425-438.
Conner, K. M., & Davidson, J. R. T. (2003). Development of a new resilience scale: The Conner-Davidson Resilience Scale (CD-RISC). Depression and Anxiety, 18(2), 76-82.
Eifert, G. H., Forsyth, J. P. (2009). Acceptance and Commitment Therapy for Anxiety Disorders: Three Case Studies Exemplifying a Unified Treatment Protocol, Cognitive and Behavioral Practice,16,368-385.
Enns, M. W., & Cox, B. J. (1999). Perfectionism and depression symptom severity in major depressive disorder. Behavior Research and Therapy, 37, 783-794
Gan, Y., Liu, Y., & Zhang, Y. (2004). Flexible coping responses to severe acute respiratory syndrome-related and daily life stressful events. Asian Journal of Social Psychology, 7, 55–66.
Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., Masuda, A., & Lillis, J. (2006). Acceptance and Commitment Therapy: Model, processes and outcomes. Behaviour Research and Therapy, 44(1), 1-25.
Hayes, S.C., Strosahl, K.D., Wilson, K.G., Bissett, R.T., Pistorello, J., Toarmino, D., Bergan, J. (2004). Measuring experiential avoidance: A preliminary test of a working model. The Psychological Record, 54(4), 553-578.
Hill, R.W., Huelsman, T.J., Furr, R.M., Kibler, J. Vicente, B.B., Kennedy, C. (2004). a new measure of perfectionism: The perfectionism inventory, Journal of Personal Assessments, 82 (1): 80-91.
Kim-Cohen, j. (2007). Resilience and Developmental Psychopathology. Child and adolescent psychiatric clinics of North America, 16(2), 271–283
Kovalchick, A., & Dawson, K. (2003). Egucation and Technology. United States of America: ABC-CLIO
 
Lo, A., & Abbott, M. J. (2013). Review of the Theoretical, Empirical, and Clinical Status of Adaptive and Maladaptive Perfectionism. Behavior Change, 30, 96-116.
Luthar, S.S., Cicchetti, D., & Bec, B. (2000). The Construct of Resilience: A Critical Evaluation and Guidelines for Future Work. Child Development, 71(3), 543–562.
Masten, A. S. (1994). Resilience in individual development: Successful adaptation despite risk and adversity. In M. C. Wang & E. W. Gordon (Eds.), Educational resilience in innercity America: Challenges and prospects (pp. 3–25). Hillsdale, NJ: Erlbaum
Ortega, L.A.; Tracy, B.A.; Gould, T.J. & Parikh, V. (2013). "Effects of chronic low-and high –dose nicotine on cognitive flexibility in mice". Behav Brain Res. 238.134-45.
Rodrigues Maia, B., Soares, M. J., Gomes, A., Marques, M., Pereira, A. T., Cabral, A., et al. (2009). Perfectionism in obsessive-compulsive and eating disorders. Revista Brasileira De Psiquiatria, 31, 322-327.
Soreni, N,.Streiner, D., McCabe, R., Bullard, C., Swinson, R., Greco, A., et al. (2015). Dimensions of Perfectionism in Children and Adolescents with Obsessive-compulsive Disorder. Journal of the Canadian Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 23, 136-143.
Stoeber, J. (2015). How other-oriented perfectionism differs from self-oriented and socially prescribed perfectionism: Further findings. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 37, 611-623.
Wheeler, H. A., Blankstein, K. R., Antony, M., McCabe, R. E., & Bieling, P. J. (2011). Perfectionism in anxiety and depression: Comparisons across disorders, relations with symptom severity, and role of comorbidity. International Journal of Cognitive Therapy, 4, 66-91.
Zong, J. G., Cao, X. Y., Cao, Y., Shi, Y. F., Wang, Y. N., Yan, C. (2010). Coping flexibility in college students with depressive symptoms. Health and Quality of Life Outcomes, 8 (66), 1-6.