نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد

2 علوم تربیتی جامعه المصطفی مشهد

3 دکتری برنامه درسی دانشگاه فردوسی مشهد

4 دانشگاه بجنورد

چکیده

هدف:مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی از میزان تحقق اهداف شناختی برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه و پیش دانشگاهی کشور صورت گرفت. روش: روش پژوهش از حیث هدف، تحقیق و توسعه و از نوع پژوهش ارزشیابی است. جامعه آماری شامل دانش آموزان کلیه مناطق آموزشی شهرستان‌های تهران در سال تحصیلی 89-88 بودند که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای و به صورت تصادفی انتخاب شدند. جهت بررسی میزان تحقق اهداف شناختی تربیت دینی در سطوح شش‌گانه از آزمون‌های پیشرفت تحصیلی چهارگزینه‌ای برای سنجش میزان تحقق اهداف شناختی سطوح پایین دانش و فهم و از آزمون‌های تشریحی جهت سنجش میزان تحقق اهداف شناختی سطوح بالای کاربرد، تحلیل، ترکیب و ارزشیابی به تفکیک پایه‌های تحصیلی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در پایه اول و پیش دانشگاهی، هیچ یک از اهداف شناختی سطوح پایین (دانش و فهم) و سطوح بالا (کاربرد، تحلیل، ترکیب و ارزشیابی) محقق نشده بود. در حالی‌که در پایه­های دوم و سوم اهداف شناختی سطح دانش، نسبتاً مطلوب و سطح فهم و سایر سطوح شناختی بالا نامطلوب بودند. نتیجه­گیری: با عنایت به یافته‌های حاصل، در مجموع، می‌توان گفت که اهداف شناختی در برنامه درسی تربیت دینی دوره متوسطه و پیش دانشگاهی به نحو شایسته محقق نشده است. لذا، در پایان، پیشنهاداتی به جهت ارتقای تحقق اهداف شناختی ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Accountability of Religion and Life Curriculum in High school and Pre-university to Cognitive Needs Students’

نویسندگان [English]

  • Maghsod Aminkhandaghi 1
  • mahmood Saiedi rezvani 1
  • Marzie movahhedi 2
  • Hamide Pakmehr 3
  • Hadi Abasi 4

چکیده [English]

This study aimed to evaluate of realizing the cognitive goals students’ in high school and pre-university religion and life curriculum. This research is R&D and evaluative. The population consisted of students in all school districts in Tehran province (academic year 2010-2011) that were selected by multistage cluster sampling method and randomly.  In order to verify the cognitive goals of religious education used achievement tests of multiple choices in six levels. To measure the progress of lower levels goals of cognitive used   knowledge and understanding level tests’. Too, the measure the progress of higher levels goals of cognitive used   application, analysis, synthesis and evaluation tests’ to separate gradesThe results showed that was not realized in the first grade and pre-university, none of the goals of low levels of cognitive (knowledge and understanding) and High levels (application, analysis, synthesis and evaluation). While in the second and third grades was relatively knowledge level and other level were unacceptable. According to results, knowledge goals of religious education have not been realized in secondary and pre-university generally. So, suggestions are presented for improving cognitive goals.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation
  • Cognitive Goals
  • Curriculum
  • Religion and Life Curriculum
منابع
امین خندقی، مقصود. (1392). طرح ملی ارزشیابی کتاب هدیه های آسمان دوره ابتدایی در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران. وزارت آموزش و پرورش. سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی کشور.
تقوی نسب، سیده نجمه؛ میرشاه جعفری، سید ابراهیم؛ نجفی، محمد. (1388). ضرورت نواوری در روش‌های تربیت دینی از منظر مبانی علمی، دینی و فلسفی، دوفصلنامه تربیت اسلامی، 4 (9): 25-45.
دانشوری، نسب. (1386). تحلیل محتوای کمی و کیفی کتب درسی بخوانیم و هدیه‌های آسمانی در سال تحصیلی 85-86، چکیده طرح پژوهشی، پژوهشکده تعلیم و تربیت استان کرمان.
زادشیر، فرزانه؛ استکی، مهناز و امامی پور، سوزان. ( 1388). مقایسه قضاوت اخلاقی و رشد اجتماعی دانش آموزان دبستان های غیر انتفاعی تحت تعلیم اوزش قران به شیوه حفظ با معانی با غیر انتفاعی، فصلنامه روانشناسی کاربردی، 2 (10): 25-47.
سعیدی رضوانی، محمود و بینقی، تقی. (1380). تاملی در باب تناسب نظام آموزش و پرورش رسمی با تربیتی دینی، آسیب شناسی تربیت دینی، 105-132.
سیف، علی اکبر. (1387). سنجش فرایند و فراورده یادگیری. تهران: دوران.
سیف، علی اکبر (1389). روان شناسی پرورشی (روان شناسی یادگیری و آموزش). ویرایش نهم. تهران: آگاه.
شعبانی، زهرا. (1387). بررسی ارزشیابی برنامه درسی تدوین شده، اجرا شده و کسب شده قران در پایه پنجم ابتدایی، مجله علوم انسانی دانشگاه امام حسین-تعلیم و تربیت اسلامی، 77: 179-235.
شعبانی، زهرا. (1387). بررسی تطبیقی برنامه‌های درسی دینی و اخلاقی دوره ابتدایی در ایران و چند کشور جهان، فصلنامه تعلیم و تربیت، 83: 119- 164.
شهروزی، سیده فرحناز. (1388). روش‌های عملی، کار موثر در حوزه تربیت دینی (معنوی)، شمیم معرفت، 93-102.
مرویان حسینی، سید محمود. (1388). مبانی تعلیم و تربیت در متون دینی، 103-145.
میر مقتدایی، زهره سادات و غفاریان، سحر. (1389). خانواده و لزوم اجرای راهکارهای مهم آموزشی در تربیت دینی، ویزه نامه سومین جشنواره دختران افتاب، 38 و 39: 36-45.
میرعارفیان، فاطمه سادات. (1386). نقد و ارزیابی محتوای کتاب درسی دین و زندگی سال سوم دبیرستان با تاکید بر برنامه درسی، اندیشه‌های نوین تربیتی، 3 (2و1): 87-119.
میرعارفین، فاطمه سادات. (1384). قرآن و کتاب دین و زندگی، آموزش رشد: قرآن، 3 (1): 28-31
نژاد شفیعی، محبوبه (1388). تحلیل محتوای کتاب­های دین و زندگی دوره متوسطه بر اساس مقوله­های مفاهیم اساسی و مؤلفه­های بیست و چهار گانه اهداف در قلمروی باورها و گرایش­ها. پایان­نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز.
Chang, Yu-Liang, Wu, Su-Chiao, Wu, Huan-Hung (2015). They are Learning: Changes through Teacher Professional Development of Inquiry Curriculum Design and Implementation. Procedia - Social and Behavioral Sciences,  177 ( 22 ): 178-182.
Hosp, John L., Hosp, Michelle K., Howell, Kenneth W. , AllisonRandy (2014). The ABCs of Curriculum-Based Evaluation: A Practical Guide to Effective Decision Making. London: Guilford Publications.
Kelly, Dympna M., London, Daniel A., Siperstein, Allan., Fung, John J., Walsh, Matthew R. (2015). A Structured Educational Curriculum Including Online Training Positively Impacts American Board of Surgery In-Training Examination Scores. Journal of Surgical Education, 72 (5): 811-817.
Keating, Sarah B. (2015). Curriculum Development and Evaluation in Nursing. Third Edition. New York: Springer Publication.
McNeil, John D. (2014). Contemporary Curriculum: In Thought and Action. USA: Willey.
Noble, Paul (1999), Towards an inclusive evaluation methodology, Corporate Communications Journal, Vol. 4, No. 1,14-23.
Ornstein, Allan C; Hunkins, Francis P. (2009). Curriculum: Foundations, principles, and Issues. Fifth Eddition. United States: Pearson Education.
Pinar, William F. (2015). Educational Experience as Lived: Knowledge, History, Alterity. London: Routledge.
Stufflebeam, D. L. and Shinkfield, A J. (2007). Evaluation theory, models, and applications, second edition, U.S.A. Jossey-Bass.