نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد صابر صابری زفرقندی ¹
• فرید احمدراد ²
• محسن جدیدی ³
• سمانه السادات سرکشیکیان ⁴
• فاطمه کریم خانی ⁵

¹ دانشیار روان پزشکی، گروه اعتیاد، دانشکده علوم رفتاری وسلامت روان ( انستیتو روان پزشکی تهران) دانشگاه علوم پزشکی ایران.تهران .ایران

² سنجش و اندازه گیری (روانسنجی)، دانشگاه علامه طباطبایی

³ دانشیار گروه روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس

⁴ جامعه شناسی گروه های اجتماعی، دانشگاه تهران مرکز.

⁵ کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه بوعلی سینا.

چکیده

فقدان ابزاری برای اندازه گیری اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی مانع توسعه بیشتر زمینه تحقیقاتی شده است چرا که ابزارهای معتبر کمی جهت سنجش این مهم وجود دارد علاوه بر این هیچ کدام نیز در زبان فارسی تأیید نشده‌اند. هدف کلی مطالعه حاضر ساخت و رواسازی مقیاس شبکه‌های رسانه ای اجتماعی بود. در مطالعه حاضر از روش تحقیق ترکیبی و طرح آمیخته اکتشافی به‌عنوان راهبرد پژوهش استفاده‌ شد؛ که روش پژوهش در بخش کیفی ، نظریه داده بنیاد با رویکرد سیستماتیک اشتراوس-کوربین و در بخش کمی از روش تحقیق همبستگی از نوع معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خانواده‏های مراجعه کننده به دادگاه خانواده استان تهران که 32 نفر به صورت هدفمند انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفته و در بخش کمی شامل خانواده‌های ساکن در استان تهران بود که در انتها 413 نفر به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. در تحلیل یافته‌ها 89 گویه استخراج و بعد از بررسی روایی صوری، روایی محتوایی و ساختار عاملی 45 گویه تایید شدند، در نهایت پرسشنامه‌ی ساخته شده شامل 7 عامل شد که در مجموع 64/65 درصد از واریانس را تبیین می‌کند (عامل اول 06/23 درصد، عامل دوم 12 درصد، عامل سوم 16/7 درصد، عامل چهارم 19/6 درصد، عامل پنجم 85/5 درصد، عامل ششم 46/5 درصد و عامل هفتم 20/5 درصد) که نشان‌دهنده روا بودن پرسشنامه است. نتایج نشان دادند که مقیاس ساخته شده می‌تواند برای ارزیابی اعتیاد به رسانه‌های اجتماعی در هر دو محیط بالینی و غیر بالینی مورد استفاده قرار گیرد، علاوه بر این این ابزار به بررسی متغیرهایی می‌پردازد که در مقیاس‌های معروف اعتیاد به پلتفورم‌های مجازی خاص بررسی نشده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• ساخت
• رواسازی
• اعتباد به شبکه‌های رسانه‌ی اجتماعی
• شبکه‌های اجتماعی

عنوان مقاله [English]

Development and validation of the Social Media Sites Addiction Scale in Iran (SMSAS-IR)

نویسندگان [English]

• mohammad bagher SaberiZafarghandi ¹
• farid ahmadrad ²
• mohsen jadidi ³
• samane alsadat sarkeshikian ⁴
• fatemeh karimkhani ⁵

¹ Associate Professor of Psychiatry, Tehran Institute of Psychiatry- school of Behavioral Sciences and Mental Health,(Addiction Department) Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

² Assessment and Measurement (Psychometrics), Allameh Tabatabai University.

³ Associate Professor, Department of Clinical Psychology, Islamic Azad University, Ghods Branch

⁴ Sociology of Social Groups, University of Tehran Markaz.

⁵ Master of General Psychology, Bu Ali Sina University.

چکیده [English]

The lack of a tool to measure social media addiction has hindered the further development of the research field because there are few valid tools to measure this issue, and none of them have been approved in the Persian language. The general purpose of the present study was to construct and standardize the scale of social media networks. In the present study, the combined research method and mixed exploratory design were used as research strategy; The research method was used in the qualitative part, foundational data theory with the Strauss-Corbin systematic approach, and in the quantitative part, the correlational research method of the structural equations type was used. In the qualitative section, the statistical population included families referring to the family court of Tehran province, 32 of whom were purposefully selected and interviewed, and in the quantitative section, it included families living in Tehran province, and in the end, 413 people were selected by sampling method. Several stages were selected. In the analysis of the findings, 89 items were extracted and after checking the face validity, content validity and factor structure, 45 items were confirmed. Finally, the constructed questionnaire included 7 factors, which explains 65.64 percent of the variance. (first factor 23.06%, second factor 12%, third factor 7.16%, fourth factor 6.19%, fifth factor 5.85%, sixth factor 5.46% and seventh factor 5.20%) which indicates Validity of the questionnaire. . The results showed that the constructed scale can be used to assess social media addiction in both clinical and non-clinical settings. In addition, this tool examines the variables that are not examined in the famous scales of addiction to specific virtual platforms.

کلیدواژه‌ها [English]

• Development
• Validation
• Addiction to social media sites
• Social sites