الهه حجازی؛ زهرا نقش؛ میثم شیرزادی فرد
دوره 4، شماره 15 ، فروردین 1393، ، صفحه 107-126
چکیده
زمینه: در مطالعات زیادی از تحلیل عاملی اکتشافی برای کاهش دادهها استفاده میشود. تعیین تعداد واقعی عاملهای قابل‌استخراج بزرگترین مشکلی است که محققان در اجرای تحلیل عاملی با آن روبه‌رو می‌شوند. روشهای معمول و رایج، تعداد عاملهای قابل‌استخراج را بیشتر و یا کمتر از حد واقعی برآورد می‌کنند. هدف: این پژوهش به‌منظور ارزیابی روشهای ...
بیشتر
زمینه: در مطالعات زیادی از تحلیل عاملی اکتشافی برای کاهش دادهها استفاده میشود. تعیین تعداد واقعی عاملهای قابل‌استخراج بزرگترین مشکلی است که محققان در اجرای تحلیل عاملی با آن روبه‌رو می‌شوند. روشهای معمول و رایج، تعداد عاملهای قابل‌استخراج را بیشتر و یا کمتر از حد واقعی برآورد می‌کنند. هدف: این پژوهش به‌منظور ارزیابی روشهای معمول تعیین تعداد عاملهای قابل‌استخراج و معرفی تحلیل موازی به‌عنوان یکی از دقیقترین روشهای تعیین تعداد واقعی عامل‌ها انجامگرفته است. روش: تحلیل موازی در مراحل گامبهگام با ارائه مثال واقعی با استفاده از Syntax نویسی که در SPSS شرح داده میشود. یافتهها: نتایج حاکی از آن است که تحلیل موازی دقیقترین روش در بین روشهاست که متأسفانه کاربرد بسیار محدودی دارد. نتیجهگیری: باوجود دقیق بودن روش تحلیل موازی، این روش در بین محققان شناختهشده نیست و یکی از دلایل این عدم شناخت، نبود گزینهای برای تحلیل موازی در معروفترین بستههای آماری است. لذا این مقاله، به توصیف تحلیل موازی و شرح چگونگی اجرای آن پرداخته است. امید است در آینده شاهد استفاده بیشتر از این روش کارآمد باشیم.
سمیرا ابراهیم پور کومله؛ کامیان خزایی؛ قربانعلی آقا احمدی
دوره 4، شماره 15 ، فروردین 1393، ، صفحه 144-165
چکیده
زمینه: روایی و پایایی از مسائل مهم در حوزه آزمون‌سازی محسوب می‌شوند.رویکرد سیستمی مفهومی است با کارکردهای بسیار که تعامل افراد شاغل در بخشهای گوناگون یک نظام را موردتوجه قرار می‌دهد. هدف: پژوهش حاضر باهدف ساخت، هنجاریابی و اعتباریابی مقیاس رویکرد سیستمی در برنامهریزی آموزشی و به روش توصیفی-پیمایشی به انجام رسیده است. روش: جامعۀ ...
بیشتر
زمینه: روایی و پایایی از مسائل مهم در حوزه آزمون‌سازی محسوب می‌شوند.رویکرد سیستمی مفهومی است با کارکردهای بسیار که تعامل افراد شاغل در بخشهای گوناگون یک نظام را موردتوجه قرار می‌دهد. هدف: پژوهش حاضر باهدف ساخت، هنجاریابی و اعتباریابی مقیاس رویکرد سیستمی در برنامهریزی آموزشی و به روش توصیفی-پیمایشی به انجام رسیده است. روش: جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیۀ مدیران و معلمان دبیرستانها و مدارس راهنمایی غرب استان مازندران بود که از بین آنها 483 نفر به روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامۀ محقق ساختۀ رویکرد سیستمی روی آنها اجرا شد. یافتهها: پس از گردآوری دادهها، ضریب پایایی آزمون با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ، 981/0 محاسبه شد. تحلیل عاملی سؤالات رویکرد سیستمی بیانگر آن بود که بیش از 328/61 درصد واریانس موردنظر توسط عاملهای این پرسشنامه تبیین میشود. پس از یک‌بار چرخش عوامل از نوع واریماکس، همبستگی میان هر سؤال با هر عامل در بهترین حالت مشخص شد و بر اساس آن پنج عامل (نگرش راهبردی؛ مدیریت راهبردی؛ توجه به واقعیات، اهداف و محیط کار؛ توجه به مقتضیات، پیچیدگی و تکالیف؛ مدیریت دانش و اطلاعات) به‌عنوان مؤلفههای رویکرد سیستمی در برنامهریزی آموزشی، استخراج و نامگذاری گردید. بحث و نتیجهگیری: با توجه به خصوصیات روانسنجی مطلوب، می‌توان از این پرسشنامه برای سنجش میزان رویکرد سیستمی کارکنان شاغل در مراکز آموزشی همچون آموزش‌وپرورش و دانشگاهها استفاده کرد و زمینۀ اصلاح و بهبود برنامههای آموزشی را فراهم آورد و به‌طورکلی، بهره‌وری نظامهای آموزشی را افزایش داد.
غلامرضا رجبی
دوره 4، شماره 14 ، دی 1392، ، صفحه 25-42
چکیده
زمینه: خانوادهگرایی یکی از مهمترین ارزشهای وابسته به هر فرهنگی که به الگویی از سازمان اجتماعی اشاره میکند و به عنوان بخشی از یک نگاه سنتی جامعه است که بر نگرشهای وفاداری، اعتماد و همکاری در بین گروه خانواده تاکید میکند. هدف: این پژوهش با هدف بررسی پایایی و روایی مقیاس خانوادهگرایی در دانشجویان دوره کارشناسی مراکز تربیت ...
بیشتر
زمینه: خانوادهگرایی یکی از مهمترین ارزشهای وابسته به هر فرهنگی که به الگویی از سازمان اجتماعی اشاره میکند و به عنوان بخشی از یک نگاه سنتی جامعه است که بر نگرشهای وفاداری، اعتماد و همکاری در بین گروه خانواده تاکید میکند. هدف: این پژوهش با هدف بررسی پایایی و روایی مقیاس خانوادهگرایی در دانشجویان دوره کارشناسی مراکز تربیت معلم اهواز انجام گرفت. روش: 332 دانشجو (156 مرد و 176 زن) از میان مراکز تربیت معلم شهر اهواز با روش تصادفی چند مرحلهای انتخاب شدند و مقیاس خانوادهگرایی و 16 ماده خرده مقیاس پیوستگی مقیاس ارزیابی پیوستگی و انطباقپذیری خانواده (2FACES-) را تکمیل نمودند. یافتهها: تحلیل عاملی به روش تحلیل مؤلفههای اصلی و چرخش متعامد (واریماکس) سه عامل (حمایت خانوادگی، افتخار و شرافت خانوادگی و مطیع خانواده بودن) را نشان داد. ضرایب آلفای کرونباخ کل مقیاس 73/0، برای عاملهای سهگانه از 55/0 تا 85/0 و ضریب روایی همزمان آن با مقیاس پیوستگی و انطباقپذیری خانواده 21/0 (001/0>p) محاسبه شد. به علاوه، تحلیل عاملی تأییدی مدل سه عاملی را با یک شاخص اصلاح مورد تأیید قرار داد. بحث و نتیجهگیری: در نهایت، مقیاس خانوادهگرایی را می‌توان به عنوان یک ابزار روا و پایا در اندازه‌گرایی ابعاد خانوادهگرایی در جامعهی دانشجویی استفاده کرد.
دوره 4، شماره 14 ، دی 1392، ، صفحه 43-64
چکیده
زمینه: یکی از جدیدترین رویکردهای شناختی-اجتماعی مطرح شده در حوزه انگیزش تحصیلی، نظریه ضمنی هوش (باورهای هوشی)است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس 14 ماده ای نظریه ضمنی هوش (ITIS-14) (عبدالفتاح و ییتس، 2006) در جامعه دانشجویی ایرانی است. این ابزار جهت سنجش نظریه‌های افزایشی و ذاتی هوش به کار می‌رود. روش: نمونۀ مورد مطالعه در ...
بیشتر
زمینه: یکی از جدیدترین رویکردهای شناختی-اجتماعی مطرح شده در حوزه انگیزش تحصیلی، نظریه ضمنی هوش (باورهای هوشی)است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس 14 ماده ای نظریه ضمنی هوش (ITIS-14) (عبدالفتاح و ییتس، 2006) در جامعه دانشجویی ایرانی است. این ابزار جهت سنجش نظریه‌های افزایشی و ذاتی هوش به کار می‌رود. روش: نمونۀ مورد مطالعه در این پژوهش 350 دانشجوی کارشناسی دو دانشگاه آزاد اسلامی مسجدسلیمان و اهواز بودند. تحلیل داده ها با استفاده از روشهای آماری تحلیل عامل تأییدی، تحلیل عامل اکتشافی، ضرایب آلفای کرونباخ و همبستگی پیرسون انجام گرفت. یافته ها: ضرایب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس نظریۀ افزایشی هوش 82/0 و برای خرده مقیاس نظریۀ ذاتی هوش 74/0 محاسبه شد. برای برآورد روایی ملاکی از مقیاس نظریه‌های ضمنی هوش دوپیرات و مارین (2005) استفاده شد که ضرایب همبستگی بین خرده مقیاسهای نظریۀ افزایشی و نظریۀ ذاتی هوش در دو ابزار محاسبه شد که در سطح 001/0 معنی دار بود. برای محاسبه روایی سازه مقیاس، از تحلیل عامل تأییدی و اکتشافی استفاده شد. نتایج تحلیل عامل تأییدی مؤید آن است که ساختار مقیاس برازش قابل قبولی با داده ها دارد و کلیه شاخص‌های برازندگی نیز برازش مدل را تأیید می‌کنند. به علاوه، تحلیل عامل اکتشافی منجر به استخراج دو خرده مقیاس نظریۀ افزایشی و نظریۀ ذاتی هوش گردید. نتیجه گیری: با توجه به شاخص‌های روانسنجی محاسبه شده، مقیاس مورد نظر می‌تواند برای ارزیابی نظریه‌های ضمنی هوش (باورهای هوشی) در جامعۀ دانشجویی مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد.
جعفر حسنی
دوره 4، شماره 14 ، دی 1392، ، صفحه 111-146
چکیده
زمینه: نظمجویی هیجان یکی از مؤلفههای اساسی فهم تحول هیجانی، سلامت روانشناختی و آسیب‌شناسی‌روانی است. هدف: هدف مطالعۀ حاضر تهیۀ نسخۀ فارسی پرسشنامۀ راهبردهای فرآیندی نظمجویی هیجان و بررسی اعتبار و روایی آن بود. روش: نسخۀ فارسی پرسشنامۀ راهبردهای فرآیندی نظمجویی هیجان با استفاده از تکنیک ترجمۀ مضاعف تدوین و روی 349 نفر ...
بیشتر
زمینه: نظمجویی هیجان یکی از مؤلفههای اساسی فهم تحول هیجانی، سلامت روانشناختی و آسیب‌شناسی‌روانی است. هدف: هدف مطالعۀ حاضر تهیۀ نسخۀ فارسی پرسشنامۀ راهبردهای فرآیندی نظمجویی هیجان و بررسی اعتبار و روایی آن بود. روش: نسخۀ فارسی پرسشنامۀ راهبردهای فرآیندی نظمجویی هیجان با استفاده از تکنیک ترجمۀ مضاعف تدوین و روی 349 نفر (124 نفر مرد و 225 نفر زن) از دانشجویان با دامنۀ سنی 18 تا 32 اجرا شد.اعتبار نسخۀ فارسی پرسشنامۀ راهبردهای فرایندی نظمجویی هیجان بر اساس روشهای همسانی درونی، همبستگیهای مجموعۀ ماده و بازآزمایی مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، به منظور بررسی روایی، از روشهای تحلیل عاملی، همبستگی بین خرده مقیاسها و روایی ملاکی استفاده شد. یافتهها: دامنۀ آلفای کرونباخ (57/0 تا 94/0) نشان داد که نسخۀ فارسی پرسشنامۀ راهبردهای فرایندی نظمجویی هیجان و خرده مقیاسهای آن از همسانی درونی مطلوبی برخوردار است. همچنین، نمرههای ماده و نمرههای کلی خرده مقیاسهای مطابق، همبستگی معناداری با یکدیگر داشتند (44/0 r= تا 72 /0r= ) و ارزش ضرایب بازآزمایی (56/0 تا 74/0) بیانگر ثبات مقیاس بود. تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی از الگوی 7 عاملی پرسشنامۀ راهبردهای فرآیندی نظمجویی هیجان حمایت کرد. درجۀ روابط درونی بین خرده مقیاسها نسبتاً بالا بود ( 31/0 تا 87/0). در نهایت، وجود الگوهای خاص ضرایب همبستگی بین خرده مقیاسهای نسخۀ فارسی پرسشنامۀ راهبردهای فرآیندی نظمجویی هیجان با عاطفۀ مثبت، عاطفۀ منفی و علایم افسردگی حاکی از روایی ملاکی خوب مقیاس بود. بحث و نتیجهگیری: نسخۀ فارسی پرسشنامۀ راهبردهای فرآیندی نظمجویی هیجان، خصوصیات روانسنجی رضایتبخشی در جامعۀ ایران دارد و در موقعیتهای مختلف بالینی و پژوهشی قابل استفاده است.
محمدعلی بشارت
دوره 4، شماره 14 ، دی 1392، ، صفحه 147-168
چکیده
زمینه: آماده‌سازی مقیاسی معتبر برای سنجش نیازهای بنیادین روانشناختی در جامعه ایرانی یکی از نیازهای پژوهشی محسوب میشود. هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی پایایی، روایی و تحلیل عاملی مقیاس ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی در نمونه ای از دانشجویان ایرانی بود. روش: 574 دانشجو (273 پسر، 311 دختر) از دانشگاه های شهر تهران به صورت داوطلب در ...
بیشتر
زمینه: آماده‌سازی مقیاسی معتبر برای سنجش نیازهای بنیادین روانشناختی در جامعه ایرانی یکی از نیازهای پژوهشی محسوب میشود. هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی پایایی، روایی و تحلیل عاملی مقیاس ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی در نمونه ای از دانشجویان ایرانی بود. روش: 574 دانشجو (273 پسر، 311 دختر) از دانشگاه های شهر تهران به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. از آزمودنی‌ها خواسته شد مقیاس ارضای نیازهای بنیادین عمومی (BNSG-S؛ گنیه، 2003)، پرسشنامه تجدید نظر شده شخصیت آیسنک (EPQ-RS؛ آیسنک، آیسنک و بارت، 1985)، فهرست عواطف مثبت و منفی (PANAS؛ واتسون، کلارک و تلگن، 1988) و مقیاس سلامت روانی (MHI-28؛ بشارت، 1388) را تکمیل کنند. یافتهها: نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، علاوه بر عامل کلی ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی، سه عامل خود پیروی، شایستگی و تعلق (پیوستگی) را برای مقیاس ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی تأیید کرد. روایی همگرا و تشخیصی (افتراقی) مقیاس ارضای نیازهای بنیادین عمومی از طریق محاسبه ضرایب همبستگی زیر مقیاسهای آن با ابعاد برونگرایی و نوروزگرایی شخصیت، عواطف مثبت و منفی، و شاخص‌های سلامت روانی در مورد آزمودنی‌ها بررسی شد. نتایج ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که بین نمره آزمودنی‌ها در زیر مقیاسهای ارضای نیازهای بنیادین عمومی با شاخص‌های برونگرایی، عاطفه مثبت و بهزیستی روانشناختی همبستگی مثبت معنادار و با شاخص‌های نوروزگرایی، عاطفۀ منفی و درماندگی روانشناختی همبستگی منفی معنادار وجود دارد. این نتایج، روایی همگرا و تشخیصی مقیاس ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی را تأیید می‌کنند. همسانی درونی مقیاس ارضای نیازهای بنیادین عمومی برحسب ضرایب آلفای کرونباخ محاسبه شد و با ضرایب همبستگی از 83/0 تا 91/0 مورد تأیید قرار گرفت. پایایی بازآزمایی مقیاس ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی بر اساس نتایج دو بار اجرای آزمون محاسبه شد و با ضرایب همبستگی از 67/0 تا 77/0 برای زیرمقیاس‌های مختلف مورد تأیید قرار گرفت. بحث و نتیجهگیری: بر اساس نتایج این پژوهش، فرم فارسی مقیاس ارضای نیازهای بنیادین روانشناختی برای سنجش این سازه در نمونه‌های ایرانی از پایایی و روایی کافی برخوردار است.
اکبر رضایی
دوره 3، شماره 12 ، تیر 1392، ، صفحه 1-22
چکیده
دانشجویان در محیط‌های تحصیلی هیجان‌های متعددی را تجربه می‌کنند و این هیجان‌ها تأثیر زیادی در انگیزش، یادگیری و عملکرد و همچنین سلامتی آنها دارند. با این حال، پژوهش در این زمینه‌ها شاید به علت نبود ابزارهای مناسب به کندی پیش می‌رود. در پاسخ به این کمبود، پکران و همکارانش (2011) ابزار خودگزارشی برای اندازه‌گیری هیجان‌های پیشرفت ...
بیشتر
دانشجویان در محیط‌های تحصیلی هیجان‌های متعددی را تجربه می‌کنند و این هیجان‌ها تأثیر زیادی در انگیزش، یادگیری و عملکرد و همچنین سلامتی آنها دارند. با این حال، پژوهش در این زمینه‌ها شاید به علت نبود ابزارهای مناسب به کندی پیش می‌رود. در پاسخ به این کمبود، پکران و همکارانش (2011) ابزار خودگزارشی برای اندازه‌گیری هیجان‌های پیشرفت مختلف که دانشجویان معمولاً در محیط‌های تحصیلی تجربه می‌کنند، توسعه داده‌اند (پرسشنامه هیجان‌های پیشرفت؛ AEQ). این ابزار از مقیاسهای مختلفی برای اندازه‌گیری لذت، امیدواری، غرور، خشم، آسودگی، اضطراب، شرم، ناامیدی و خستگی در موقعیتهای کلاس، یادگیری و آزمون تشکیل شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگیهای روانسنجی از جمله روایی درونی و پایایی نسخه فارسی این پرسشنامه در جامعه دانشجویان ایرانی بود. ابتدا AEQ به زبان فارسی ترجمه شد. بعد از مطالعه مقدماتی و رفع اشکالات، پرسشنامه بر دانشجویان گروه نمونه که شامل 423 نفر از دانشجویان علوم انسانی دانشگاه پیام نور مرکز تبریز بودند، اجرا شد. در این پژوهش، برای تحلیل داده‌های گردآوری شده از تحلیل عاملی تأییدی و آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد که مقیاسهای AEQ به طور قابل قبولی پایاهستند. همچنین نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که اکثر مقیاسهای پرسشنامه برازش قابل قبولی با دادهها دارند. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که نسخه فارسیAEQ یک ابزاراندازه‌گیری پایا و روا می‌باشد که می‌توان آن را برای اهداف پژوهش و مشاوره‌ای مورد استفاده قرار داد.
احمد عابدی؛ محبوبه عادی پور
دوره 3، شماره 12 ، تیر 1392، ، صفحه 23-40
چکیده
زمینه:تحقیقات نشان داده است علاوه بر هوش،رفتارهای یادگیری نیز بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان مؤثر است.هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان پایایی، روایی و تعیین ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس رفتارهای یادگیری (LBS) بر روی دانش‌آموزان دورة راهنمایی انجام شد. روش: جامعۀ آماری پژوهش کلیه دانش‌آموزان دورة راهنمایی شهر اصفهان در سال تحصیلی ...
بیشتر
زمینه:تحقیقات نشان داده است علاوه بر هوش،رفتارهای یادگیری نیز بر موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان مؤثر است.هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان پایایی، روایی و تعیین ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس رفتارهای یادگیری (LBS) بر روی دانش‌آموزان دورة راهنمایی انجام شد. روش: جامعۀ آماری پژوهش کلیه دانش‌آموزان دورة راهنمایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 88-87 بودند. نمونة پژوهش شامل 380 دانشآموز دورة راهنمایی (198 دختر، 182 پسر) که به روش نمونهگیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحلهای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده عبارت از مقیاس رفتارهای یادگیری (LBS) مک در موت و همکاران (1999) بود. بحث و نتیجهگیری: نتایج پژوهش نشان داد مقیاس رفتارهای یادگیری (LBS) از پایایی و روایی کافی و مناسب جهت ارزیابی رفتارهای یادگیری اثربخش دانش‌آموزان دورة راهنمایی برخوردار است. همچنین نتایج تحلیل عاملی نشان داد مقیاس رفتارهای یادگیری (LBS)، یک مقیاس چند بُعدی و دارای چهار عامل انگیزة شایستگی، توجه / پشتکار، نگرش نسبت به یادگیری و راهبرد / انعطاف پذیری می‌باشد.
فریبرز باقری؛ فیروزه غفاری جعفر زادگان
دوره 3، شماره 12 ، تیر 1392، ، صفحه 41-70
چکیده
زمینه: مدل‌های نظری سبک‌های فرزندپروری سعی بر شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تربیت و تعیین پیامدهای آن را دارند. ناهمخوانی این الگوهای نظری که غالباً متعلق به جامعة غرب و متأثر از نگرش حاکم بر آن جوامع است با فرهنگ و باورهای فکری و ارزشی جامعة ایرانی ایجاب میکند مدل‌های بومی مبتنی بر نگرش اسلامی و تجربیات خاص جامعة ایرانی ابداع شود. ...
بیشتر
زمینه: مدل‌های نظری سبک‌های فرزندپروری سعی بر شناسایی عوامل تأثیرگذار بر تربیت و تعیین پیامدهای آن را دارند. ناهمخوانی این الگوهای نظری که غالباً متعلق به جامعة غرب و متأثر از نگرش حاکم بر آن جوامع است با فرهنگ و باورهای فکری و ارزشی جامعة ایرانی ایجاب میکند مدل‌های بومی مبتنی بر نگرش اسلامی و تجربیات خاص جامعة ایرانی ابداع شود. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگیهای روانسنجی (پایایی و رواسازی) و مدل نظری پرسشنامه الگوی رابطة والد - فرزند (پاروف) با این دو ویژگی بود. روش: به این منظور، پرسشنامه در دو مرحله و مجموعاً روی 270 نفر نوجوان و جوان 30-15 ساله 9 منطقه شهر تهران در سال 1390 اجرا شد. نمونه‌های تحقیق در هر دو مرحله با روش نمونهگیری تصادفی چند مرحلهای انتخاب شدند. حجم نمونه در مرحله اول 110 نفر و در مرحله دوم، 160 نفر بود. روشهای به کار رفته در مرحله اول شامل بررسی روایی محتوایی و صوری پرسشنامه با نظر متخصصان و همچنین روایی سازه (تحلیل مؤلفههای اصلی، تحلیل گویه‌ها، ضریب تمییز، ضریب دشواری و روش لوپ) بود. در مرحله دوم، ابتدا تحلیل عامل اکتشافی و بعد تحلیل عاملی تاییدی انجام گرفت. نتایج: شاخص‌های برازندگی مؤید معتبر و مقبول بودن مدل نظری طراحی شده پرسشنامه است. علاوه بر آن، با توجه به میزان t، همة سئوالات با عاملهای مورد نظر ارتباط معنادار دارند. همچنین با توجه به بارهای عاملی برای هر یک از دو سبک آزادی مدار و امنیت مدار و معناداری ضرایب t، می‌توان برای این دو سبک نیز روایی سازه مناسبی گزارش کرد.
اعظم فرانی؛ عبدالعزیز افلاک سیر
دوره 3، شماره 12 ، تیر 1392، ، صفحه 71-86
چکیده
زمینه: معتبرترین مقیاس ساخته شده در زمینۀ سنجش کارکردهای خاطره‌گویی، مقیاس کارکردهای خاطره‌گویی است. با توجه به عدم بررسی روایی و پایایی این مقیاس در ایران، بررسی روایی و پایایی آن ضروری می‌باشد. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس کارکردهای خاطره‌گویی در دانشجویان بود.روش: تعداد 247 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز که ...
بیشتر
زمینه: معتبرترین مقیاس ساخته شده در زمینۀ سنجش کارکردهای خاطره‌گویی، مقیاس کارکردهای خاطره‌گویی است. با توجه به عدم بررسی روایی و پایایی این مقیاس در ایران، بررسی روایی و پایایی آن ضروری می‌باشد. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی روایی و پایایی مقیاس کارکردهای خاطره‌گویی در دانشجویان بود.روش: تعداد 247 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز که در سال تحصیلی 91-90 مشغول به تحصیل بودند، با روش نمونهگیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب و با تکمیل مقیاس کارکردهای خاطره‌گویی در این پژوهش شرکت نمودند. برای بررسی روایی مقیاس مذکور از تحلیل عاملی به روش مؤلفههای اصلی و تحلیل همسانی درونی استفاده شد. جهت بررسی پایایی آن نیز، از روش پایایی آزمون- آزمون مجدد و محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافتهها: نتایج تحلیل عاملی نشان دهندۀ وجود 7 عامل بود.همچنین نتایج تحلیل همسانی درونی نشان داد که این مقیاس از همسانی خوبی برخوردار می‌باشد. ضریب آلفای کرونباخ کل 91/0 و ضرایب آلفای کرونباخ خرده مقیاسها از 76/0 تا 89/0 محاسبه شد. ضریب پایایی آزمون- آزمون مجدد برای کل مقیاس 57/0 و برای خرده مقیاسها از 36/0 تا 71/0 محاسبه شد. بحث و نتیجهگیری: یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که مقیاس کارکردهای خاطره‌گویی از روایی و پایایی مناسبی در ایران برخوردار است و می‌توان از این مقیاس در کارهای پژوهشی و مداخلات درمانی (مانند، درمان خاطره‌گویی) استفاده نمود.
حمیده پاک مهر؛ فاطمه میردورقی؛ علی غنایی چمن آباد؛ مرتضی کرمی
دوره 3، شماره 11 ، فروردین 1392، ، صفحه 33-54
چکیده
زمینه: اهمیت گرایش به تفکر انتقادی در نظام آموزشی و برنامههای درسی در سطوح قبل از آموزش عالی ضرورت وجود ابزاری با فرم کوتاه جهت سنجش این سازه را نشان می‌دهد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی روایی، اعتبار و ساختار عاملی پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس (2003) در دانش‌آموزان مقطع متوسطه صورت گرفت. روش: در این پژوهش توصیفی پیمایشی، ...
بیشتر
زمینه: اهمیت گرایش به تفکر انتقادی در نظام آموزشی و برنامههای درسی در سطوح قبل از آموزش عالی ضرورت وجود ابزاری با فرم کوتاه جهت سنجش این سازه را نشان می‌دهد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی روایی، اعتبار و ساختار عاملی پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس (2003) در دانش‌آموزان مقطع متوسطه صورت گرفت. روش: در این پژوهش توصیفی پیمایشی، با روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحلهای نمونه‌ای 472 نفر (270 دختر و 202 پسر) از دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر مشهد در سال تحصیلی 90-89 انتخاب شدند و پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی را تکمیل نمودند. روایی این پرسشنامه، از طریق روایی محتوا، روایی سازه و روایی عاملی ارزیابی شد. اعتبار این پرسشنامه نیز از طریق همسانی درونی و روش تصنیف (دو نیمه کردن) مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: ضرایب آلفای کرونباخ برای تمام خرده مقیاسها و کل مقیاس در هر دو جنس و کل آزمودنی‌ها از نظر روانسنجی مطلوب به دست آمد؛ و تمامی همبستگیهای بین خرده مقیاسها و نمره کل مقیاس نیز معنادار بود. نتایج حاصله از تحلیل عاملی تأییدی نیز حاکی از برازش مطلوب و قابل قبول ماده‌ها داشت. نتایج روش دو نیمه کردن نیز نشان داد ضریب قابلیت اعتماد آزمون در حد مطلوبی است. نتیجهگیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می‌توان گفت که نسخه‌ی فارسی پرسشنامه‌ی گرایش به تفکر انتقادی، در جامعهی ایران اعتبار و روایی خوبی دارد و می‌توان از آن برای سنجش میزان گرایش به تفکر انتقادی در دانش‌آموزان مقطع متوسطه بهره گرفت.
فاطمه قائمی
دوره 3، شماره 11 ، فروردین 1392، ، صفحه 100-111
چکیده
مقدمه: با نظر به اهمیت بررسی عوامل مؤثر بر پیوند عضو در ایران، پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی مقیاس عوامل مؤثر بر پیوند عضو در ایران صورت گرفت. روش: در قالب یک طرح توصیفی پیمایشی، نمونه‌ای 210 نفری از دانشجویان با روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحلهای انتخاب شد، مقیاس را تکمیل نمودند. روایی این پرسشنامه، از طریق ...
بیشتر
مقدمه: با نظر به اهمیت بررسی عوامل مؤثر بر پیوند عضو در ایران، پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی مقیاس عوامل مؤثر بر پیوند عضو در ایران صورت گرفت. روش: در قالب یک طرح توصیفی پیمایشی، نمونه‌ای 210 نفری از دانشجویان با روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحلهای انتخاب شد، مقیاس را تکمیل نمودند. روایی این پرسشنامه، از طریق روایی محتوا، روایی سازه و روایی عاملی ارزیابی شد. همچنین برای بررسی روایی سازه، روش تحلیل عاملی تأییدی بکار رفت. اعتبار این مقیاس نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: الگوی ضرایب همبستگی بین خرده مقیاسها بیانگر روایی سازه خوب این مقیاس بود. نتایج حاصله از تحلیل عاملی اکتشافی تأییدی نیز حاکی از برازش مطلوب و قابل قبول ماده‌ها بود. همچنین، ضرایب آلفای کرونباخ برای تمام خرده مقیاسها و کل مقیاس از نظر روانسنجی مطلوب به دست آمد و ضریب قابلیت اعتماد نیز مناسب بود.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می‌توان گفت که مقیاس ساخته شده در جامعهی ایران اعتبار و روایی خوبی دارد و می‌توان از آن برای ارزیابی عوامل مؤثر بر پیوند عضو در ایران بهره گرفت.
رضا مراد صحرایی؛ هانیه ممقانی
دوره 3، شماره 10 ، دی 1391، ، صفحه 1-20
چکیده
زمینه: روایی و پایایی از جمله مسائلی هستند که در آزمون‌سازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. آزمون زبان انگلیسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (MSRT) از جمله آزمونهای مهارتِ زبان انگلیسی است که برای اعزام دانشجو به خارج از کشور توسط معاونت دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تقریباً هر دو ماه یک بار در ایران برگزار میشود. هدف: هدف از ...
بیشتر
زمینه: روایی و پایایی از جمله مسائلی هستند که در آزمون‌سازی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. آزمون زبان انگلیسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (MSRT) از جمله آزمونهای مهارتِ زبان انگلیسی است که برای اعزام دانشجو به خارج از کشور توسط معاونت دانشجویی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تقریباً هر دو ماه یک بار در ایران برگزار میشود. هدف: هدف از انجام این پژوهش که از نوع همبستگی و تجربی است این است که به ارزیابی روایی و پایایی آزمونِ MSRT پرداخته شود. روش: برای ارزیابی روایی این آزمون از روایی سازه‌ای (همسانی درونی) و برای ارزیابی پایایی درونی نیز از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید و تمام این محاسبات از طریق نرم‌افزار (اس‌پی‌اس) انجام شد. یافتهها: سؤالاتی که در این پژوهش مطرح شدند به این صورت بودند که روایی و پایایی آزمون MSRT چگونه است، و اینکه آیا آزمونِ مهارتِ تافل می‌تواند مبنای مناسبی برای ارزیابی توانایی‌های زبانیِ زبان‌آموزان قرار گیرد؟ نتایج این پژوهش نشان داد: 1. آزمونِ MSRT در سطح کلی دارای روایی و پایایی مناسبی است اما در سطح جزئی از روایی لازم برخوردار نیست. به عبارت دیگر، ضریب همبستگی بین بخشهای شنیداری – ساختاری و شنیداری- خواندنی کمتر از بخش ساختاری – خواندنی است. 2.آزمون مهارتِ تافل، آزمونِ مناسبی برای سنجش توانایی‌های زبانیِ زبان‌آموزان نیست چون فاقد بخش صحبت کردن است و همچنین دو بخش دستور و واژگان را جداگانه مورد سنجش قرار داده است.
محمود نجفی؛ غلامرضا دهشیری؛ سولماز دبیری؛ منصوره شیخی؛ نصرت جعفری
دوره 3، شماره 10 ، دی 1391، ، صفحه 55-74
چکیده
زمینه: در سال‌های اخیر پژوهش در حیطه روانشناسی مثبت افزایش یافته است. بنابراین، بررسی خصوصیات روانسنجی ابزارهای پرکاربرد در این حیطه از جمله شادکامی بسیار حائز اهمیت است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روانسنجی نسخۀ فارسی پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد در دانشجویان بود. روش: بدین منظور نمونه‌ای شامل 428 دانشجو با استفاده از ...
بیشتر
زمینه: در سال‌های اخیر پژوهش در حیطه روانشناسی مثبت افزایش یافته است. بنابراین، بررسی خصوصیات روانسنجی ابزارهای پرکاربرد در این حیطه از جمله شادکامی بسیار حائز اهمیت است. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روانسنجی نسخۀ فارسی پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد در دانشجویان بود. روش: بدین منظور نمونه‌ای شامل 428 دانشجو با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی چند مرحلهای انتخاب شدند و به پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد، پرسشنامه شخصیتی آیزنک، مقیاس رضایت از زندگی، مقیاس عزت نفس روزنبرگ و پرسشنامه افسردگی بک پاسخ دادند. یافتهها: ضریب آلفای کرونباخ و ضریب پایایی بازآزمایی در کل نمونه به ترتیب 90/0 و 79/0 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که پرسشنامه از شش عامل رضایت از زندگی، کارآمدی، احساس خوشی، عزت نفس، اجتماعی بودن و بهزیستی تشکیل شده است. نتایج تحلیل عاملی مرتبه دوم نشان داد که ساختار عاملی پرسشنامه، تک عاملی است. همچنین ضرایب روایی همگرا و واگرای پرسشنامه در حد بالا و قابل قبولی بود. بین دختران و پسران از لحاظ شادکامی تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتیجهگیری: یافته‌های پژوهش بیانگر این است که نسخۀ فارسی پرسشنامۀ شادکامی آکسفورد در جامعه دانشجویان از خصوصیات روانسنجی قابل قبولی برخوردار است و می‌توان از آن به عنوان ابزاری پایا و روا در پژوهشهای روانشناختی استفاده کرد.
مهدی عربزاده؛ پروین کدیور
دوره 3، شماره 9 ، مهر 1391، ، صفحه 1-18
چکیده
زمینه: تاخیر در رضامندی تحصیلی، پیش بینی کننده عملکرد تحصیلی، انگیزش، خود گردانی و خود کارآمدی دانش آموزان است بنابراین با توجه به اهمیت به تعویق انداختن رضامندی تحصیلی در فرایند یاددهی – یادگیری، نیاز مبرم به وجود ابزار ویژه آن متناسب با فرهنگ ایرانی می باشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی فرم فارسی مقیاس تاخیر ...
بیشتر
زمینه: تاخیر در رضامندی تحصیلی، پیش بینی کننده عملکرد تحصیلی، انگیزش، خود گردانی و خود کارآمدی دانش آموزان است بنابراین با توجه به اهمیت به تعویق انداختن رضامندی تحصیلی در فرایند یاددهی – یادگیری، نیاز مبرم به وجود ابزار ویژه آن متناسب با فرهنگ ایرانی می باشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی فرم فارسی مقیاس تاخیر رضامندی تحصیلی، هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی های روان سنجی فرم فارسی مقیاس تاخیر رضامندی تحصیلی، شامل پایایی، روایی و تحلیل عاملی مقیاس، به منظور آماده سازی جهت کاربرد در پژوهش های تربیتی انجام شده است. روش: حجم نمونه این پژوهش 600 دانش آموز بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از بین دبیرستان های دولتی سطح شهر کرج، انتخاب شدند و با مقیاس تاخیر رضامندی تحصیلی و پرسشنامه انگیزشی راهبردهای یادگیری مورد آزمون قرار گرفتند. یافته ها: پایایی بازآزمایی مقیاس تاخیر رضامندی تحصیلی بر اساس نتایج دو بار اجرای آزمون و همسانی درونی آن بر حسب ضرایب آلفای کرونباخ در مورد گروه نمونه محاسبه و تایید شد. به منظور بررسی روایی همزمان، از اجرای همزمان مقیاس انگیزشی راهبردهای یادگیری استفاده شد که حاکی از روایی همزمان مطلوب می باشد. همچنین برای تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد که نتایج تحلیل عاملی تاییدی موید این است که ساختار مقیاس برازش قابل قبولی با داده ها به طور کلی و به طور مجزا برای پسران و دختران دارد و کلیه شاخص های نیکویی برازش، مدل ها را تایید می کنند. بحث و نتیجه گیری: یافته های تحلیل عاملی، مشابه تحقیقات انجام گرفته در فرهنگ اصلی و ضرایب پایایی و روایی نیز به نتایج تحقیقات پیشین نزدیک بود. بنابراین با توجه به خصوصیات روان سنجی مطلوب، این مقیاس ابزار مناسبی برای تعیین تاخیر رضامندی تحصیلی دانش آموزان می باشد.
ملیحه سادات کاظمی؛ شعله امیری؛ مختار ملک پور؛ حسین مولوی
چکیده
زمینه: مقیاس خزانه لغات تصویری بریتانیا یکی از پرکاربردترین و رایج ترین مقیاس های اندازه گیری توانایی های زبانی کودکان در دنیا می باشد. این مقیاس برای کاربردهای آموزشی، بالینی و پژوهشی مفید است. هدف: در این پژوهش نسخه فارسی و بومی شده این مقیاس تهیه شده و ویژگی های روان سنجی آن مورد بررسی قرار گرفته است. روش: این پژوهش بر روی 180 نفر از ...
بیشتر
زمینه: مقیاس خزانه لغات تصویری بریتانیا یکی از پرکاربردترین و رایج ترین مقیاس های اندازه گیری توانایی های زبانی کودکان در دنیا می باشد. این مقیاس برای کاربردهای آموزشی، بالینی و پژوهشی مفید است. هدف: در این پژوهش نسخه فارسی و بومی شده این مقیاس تهیه شده و ویژگی های روان سنجی آن مورد بررسی قرار گرفته است. روش: این پژوهش بر روی 180 نفر از کودکان 5،7،9 و 11 ساله شهر اصفهان در سال 1389 که به طور تصادفی انتخاب شدند اجرا گردید. به منظور بررسی روایی همزمان نسخه فارسی مقیاس خزانه لغات تصویری بریتانیا، از آزمون هوش و کسلر استفاده شده است. نتایج: نتایج حاکی از پایایی، روایی همزمان و روایی تشخیصی مناسب نسخه فارسی مقیاس خزانه لغات تصویری بریتانیا ویرایش دوم، می باشد. نتایج هنجاریابی نشان داده است که نمره 100، رتبه 50% توزیع را تشکیل داده است . بررسی روایی همزمان این مقیاس با مقیاس هوش و کسلر حاکی از وجود همبستگی برابر با 48% بین نمره هوش کلامی و نمره خزانه لغات بود. همچنین بررسی روایی تشخیصی نشان داد که بین نمره خزانه لغات کودکان 5، 7،9 و 11 سال تفاوت معنادار وجود داشت. به منظور بررسی پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ برای 168 ماده از نسخه فارسی مقیاس خزانه لغات تصویری بریتانیا، 84% محاسبه گردید. بحث و نتیجه گیری: بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گیری نمود که مقیاس خزانه لغات ویژگی های روان سنجی مناسبی برای اجرا بر روی افراد و کودکان فارسی زبان دارد. همچنین وجود پراکندگی بیشتر در توزیع نمرات کودکان در نمونه این پژوهش با نمونه های هنجاریابی شده در خارج از کشور، احتمالا نشان دهنده وجود تفاوت های طبقاتی بیشتر در جامعه این پژوهش می باشد.
اکبر رضایی
دوره 2، شماره 7 ، فروردین 1391، ، صفحه 35-62
چکیده
زمینه: مجموعه آزمون های استعداد چند بعدی یک آزمون هوشی گروهی بر اساس مقیاس هوشی و کسلر بزرگسالان تجدید نظر شده است. این آزمون برای سنجش دامنه وسیعی از توانایی های ذهنی بزرگسالان و نوجوانان 16 سال و بزرگتر طراحی شده است. هدف: هدف پژوهش حاضر انطباق، هنجاریابی و همچنین بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی MAB در جامعه دانشجویان دانشگاه پیام ...
بیشتر
زمینه: مجموعه آزمون های استعداد چند بعدی یک آزمون هوشی گروهی بر اساس مقیاس هوشی و کسلر بزرگسالان تجدید نظر شده است. این آزمون برای سنجش دامنه وسیعی از توانایی های ذهنی بزرگسالان و نوجوانان 16 سال و بزرگتر طراحی شده است. هدف: هدف پژوهش حاضر انطباق، هنجاریابی و همچنین بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی MAB در جامعه دانشجویان دانشگاه پیام نور بود. روش: ابتدا MAB به زبان فارسی ترجمه شد. سپس تغییرات فرهنگی لازم در برخی از سوالات خرده آزمون ها داده شد و برای استفاده آماده گردید. در نهایت بعد از مطالعه مقدماتی و حل مشکلات، آزمون ها برای ایجاد گروه نمونه که شامل 315 نفر از دانشجویان علوم انسانی و پایه دانشگاه پیام نور مرکز تبریز بودند اجرا شدند. در این پژوهش از میانگین و انحراف استاندارد نمرات خام خرده آزمون ها برای ایجاد نمرات میزان شده استفاده شد و جدول تبدیل نمره میزان شده تدوین شد. یافته ها: تمامی خرده آزمون ها همبستگی های متوسط و بالا با نمرات آزمون هوشی ماتریس های پیشرونده روین داشتند که حاکی از روایی همزمان برای این خرده آزمون هاست. ضرایب همبستگی بین خرده آزمون های استعداد چند بعدی در دامنه ای از 18 % تا 58% قرار داشت.
ناصر یوسفی
دوره 2، شماره 7 ، فروردین 1391، ، صفحه 91-120
چکیده
هدف: هدف عمده تحقیق حاضر اعتباریابی مقیاس های شیوه ی سنجش خانوادگی مک مستر روی زنان و مردان متاهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان سنندج بود. روش: طرح تحقیق از نوع تحقیق همبستگی است. حجم نمونه 357 نفر بود که در دو مرحله از بین کلیه زنان و مردان متاهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان سنندج بودند به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و ...
بیشتر
هدف: هدف عمده تحقیق حاضر اعتباریابی مقیاس های شیوه ی سنجش خانوادگی مک مستر روی زنان و مردان متاهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان سنندج بود. روش: طرح تحقیق از نوع تحقیق همبستگی است. حجم نمونه 357 نفر بود که در دو مرحله از بین کلیه زنان و مردان متاهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان سنندج بودند به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و مقیاس های شیوه ی سنجش خانوادگی مک مستر و پرسشنامه های ملاک را تکمیل نمودند و داده ها به روش تحلیل عاملی به شیوه ی چرخش متمایل از نوع آبلیمین مستقیم و تحلیل عامل تائیدی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج به دست آمده از روش تحلیل عاملی به شیوه ی چرخش متمایل از نوع ابلیمین مستقیم، هفت عامل شیوه سنجش خانوادگی مک مستر را نشان داد و با تحلیل عامل تائیدی آنها برازش شدند. ضرایب پایایی همسانی درونی از جمله آلفای کرونباخ و تصنیف برای 60 ماده و هفت عامل رضایت بخش بودند. همچنین ضرایب روایی همگرا و واگرا شیوه ی سنجش خانوادگی مک مستر با پرسشنامه الگوهای ارتباطی ، پرسشنامه کانون مهار خرده مقیاس های واکنش عاطفی و امتزاج با دیگران به ترتیب 46%، 36%، 41%-، 43%- به دست آمده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی با تحقیقات پیشین هماهنگ است و با توجه به روایی و پایایی سنجش خانوادگی مک مستر از آن می توان در محیط های پژوهشی و بالینی در تشخیص افراد سالم از افراد غیر عادی استفاده کرد.
حیدرعلی هومن؛ کامران گنجی؛ رویا فرج الهی
دوره 2، شماره 6 ، دی 1390، ، صفحه 1-29
چکیده
زمینه: آزمون ترسیم ساعت، آزمونی عصب- روانشناختی است که از سالها پیش به عنوان بخشی از ارزشیابی و غربالگری بزرگسالان با آسیبهای شناختی مورد استفاده قرار گرفته است.هدف: پژوهش حاضر برای بررسی عملی بودن، اعتبار،روایی و نرمیابی آزمون ترسیم ساعت در 392 دانشآموز دبستانی شهر تهران انجام شد. روش: گروه نمونه با روش نمونهبرداری ...
بیشتر
زمینه: آزمون ترسیم ساعت، آزمونی عصب- روانشناختی است که از سالها پیش به عنوان بخشی از ارزشیابی و غربالگری بزرگسالان با آسیبهای شناختی مورد استفاده قرار گرفته است.هدف: پژوهش حاضر برای بررسی عملی بودن، اعتبار،روایی و نرمیابی آزمون ترسیم ساعت در 392 دانشآموز دبستانی شهر تهران انجام شد. روش: گروه نمونه با روش نمونهبرداری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله ای انتخاب شدند. پس از اجرای فرم معلم فهرست نشانه مرضی کودک (گادو و اسپرافکین، 1994) و ماتریسهای پیشرونده ریون (ریون و همکاران، 1983) دانش‌آموزان دارای اختلالهای رفتاری، هیجانی، ذهنی و اختلالهای رشدی فراگیر کنار گذاشته شدند و سپس آزمون شکل تجمعی ری (کافارا و همکاران ، 2002) و آزمون ترسیم ساعت (کوهن و همکاران، 2000) بر روی 392 آزمودنی اجرا شد. یافتهها: تحلیل دادهها نشان داد که ضریب اعتبار آزمون ترسیم ساعت با آلفای کرونباخ برابر 765/0 است. هیچ کدام از ملاکهای هشتگانه برای نمرهگذاری آزمون ترسیم ساعت در تحلیلها حذف نشدند. از این گذشته اعتبار ارزیابی و اعتبار بازآزمایی آزمون به ترتیب برابر با 95/0 و 90/0 محاسبه شد. برای بررسی روایی سازه آزمون ترسیم ساعت از روش تحلیل مؤلفههای اصلی استفاده شد. میزان کفایت نمونهبرداری برابر 716/0 و معنادار بودن آزمون کرویت بارتلت نشانگر شرایط مطلوب برای انجام تحلیل عاملی بود. نتایج تحلیل عاملی با چرخش پروماکس، استخراج 2 عامل بود که بر روی هم تقریباً 63 درصد از واریانس کل را تبیین میکرد. این عوامل عبارت بودند از: 1- ترسیم ساعت و 2- مفهوم زمان. همچنین روایی همزمانآزمون ترسیم ساعت وآزمون شکلتجمعی ری بسیار مطلوب بود. بحث و نتیجهگیری: بنابراین آزمون ترسیم ساعت از اعتبار و روایی مناسبی برای ارزیابی شناختی کودکان برخوردار است.
جواد مصرآبادی
دوره 2، شماره 5 ، مهر 1390، ، صفحه 1-24
چکیده
با گسترش استفاده از نقشههای مفهومی به عنوان ابزارهای اندازه‌گیری پیشرفت تحصیلی، نمرهگذاری آنها به مبحثی چالشانگیز تبدیل شده است. در این پژوهش به معرفی سه شیوه نمرهگذاری به آزمونهای نقشه مفهومی میپردازیم: (1) روش رابطهای که در آن به رابطه بین مفاهیم به طور جداگانه نمرهای اختصاص داده میشود. (2) روش ساختاری که ...
بیشتر
با گسترش استفاده از نقشههای مفهومی به عنوان ابزارهای اندازه‌گیری پیشرفت تحصیلی، نمرهگذاری آنها به مبحثی چالشانگیز تبدیل شده است. در این پژوهش به معرفی سه شیوه نمرهگذاری به آزمونهای نقشه مفهومی میپردازیم: (1) روش رابطهای که در آن به رابطه بین مفاهیم به طور جداگانه نمرهای اختصاص داده میشود. (2) روش ساختاری که براساس سازمان سلسله مراتبی موجود بین مفاهیم نمره داده می شود. (3) روش شباهت که در آن با توجه به مقایسه نقشه مفهومی دانشآموز با یک نقشه مفهومی معلم برای هر بخش از نقشه نمرهای ارائه میشود. برای تشخیص مناسبترین شیوه نمرهگذاری از بین این شیوهها از سه شاخص روایی ملاکی، پایایی نمرهگذاران و روایی افتراقی استفاده شد. نمونه آماری پژوهش 105 نفر از دانش‌آموزان سال دوم متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 88-1387 بودند که در چهار کلاس حضور داشتند. یافته‌های پژوهش نشان دادند که روش نمرهدهی رابطهای از لحاظ این شاخصها نسبت به دو روش دیگر دارای مقادیر بالاتری است و روش نمرهدهی شباهت نیز نسبت به دو روش دیگر دارای پایینترین شاخص‌های آماری است.
عادل مخبری؛ فریبا درتاج؛ علی دره کردی
دوره 1، شماره 4 ، تیر 1390، ، صفحه 1-21
چکیده
پژوهش حاضر به منظور هنجاریابی پرسشنامه توانایی حل مسئله اجتماعی (SPSI) و نقش آن در تبیین هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی در دانشجویان دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی که در سال تحصیلی 87-88 مشغول به تحصیل بوده اند صورت گرفته است. بدین منظور 200نفر از دانشجویان که 154 نفر دختر و 46 نفر پسر بودند به صورت نمونه گیری خوشه‌ای ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور هنجاریابی پرسشنامه توانایی حل مسئله اجتماعی (SPSI) و نقش آن در تبیین هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی در دانشجویان دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی که در سال تحصیلی 87-88 مشغول به تحصیل بوده اند صورت گرفته است. بدین منظور 200نفر از دانشجویان که 154 نفر دختر و 46 نفر پسر بودند به صورت نمونه گیری خوشه‌ای انتخاب و پرسشنامههای توانایی حل مسئله اجتماعی (SPSI) هوش هیجانی سیبریا شرینگ و خرده مقیاس سازگاری اجتماعی از پرسشنامه سازگاری بر روی آنها اجرا شد. نتایج نشان داد که با توجه به ضریب آلفای بدست آمده (85/0= α) برای 5 عامل سنجیده شده، و ضریب پایایی بازآزمایی (88/0= R)، پرسشنامه توانایی حل مسئله اجتماعی از پایایی قابل قبولی برخوردار است. همچنین بررسی ساختار عاملی بیانگر وجود 5عامل: سبک اجتنابی حل مسئله (APS)، سبک منطقی حل مسئله (RPS)، سبک تکانشی حل مسئله (ICPS)، جهت گیری مثبت حل مسئله (PPO) و جهت گیری منفی حل مسئله (NPO) است.در ضمن بررسی اکتشافی درباره ارتباط بین متغیرهای مورد پژوهش نشان داد که توانایی حل مسئله اجتماعی به طور معناداری هوش هیجانی (322/0= R2) و هم چنین سازگاری اجتماعی را (304/0= R2) تبیین میکند. این در حالی است که بین هوش هیجانی و سازگاری اجتماعی هممبستگی منفی و معناداری (53/0= R) (به دلیل نمره گذاری معکوس پرسشنامه سازگاری اجتماعی) بدست آمد. به طور کلی نتایج بدست آمده در مورد ساختار عاملی پرسشنامه توانایی حل مسئله اجتماعی (SPSI) و ارتباط بین متغیرهای مورد پژوهش با نتایج پژوهشهای قبلی همخوانی دارد.
پروانه کدیور؛ زهرا تنها؛ مهدی عرب زاده
دوره 1، شماره 4 ، تیر 1390، ، صفحه 73-88
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگیهای روانسنجی فرم فارسی مقیاس باورهای معرفت شناختی ریاضی (کلوسترمن و استیج، 1992)، شامل پایایی، روایی و تحلیل عاملی اکتشافی مقیاس، به منظورآماده سازی جهت کاربرد در پژوهشهای تربیتی انجام شده است. حجم نمونه این پژوهش 464 دانشجو (149 پسر و 315 دختر) بود که با روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از بین ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگیهای روانسنجی فرم فارسی مقیاس باورهای معرفت شناختی ریاضی (کلوسترمن و استیج، 1992)، شامل پایایی، روایی و تحلیل عاملی اکتشافی مقیاس، به منظورآماده سازی جهت کاربرد در پژوهشهای تربیتی انجام شده است. حجم نمونه این پژوهش 464 دانشجو (149 پسر و 315 دختر) بود که با روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از بین 5 دانشگاه دولتی شهر تهران انتخاب شدند و با مقیاس باورهای معرفت شناختی ریاضی مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با روش مولفههای اصلی، علاوه بر عامل کلی باورهای معرفت شناختی ریاضی، شش عامل (مسائل دشوار، گامها، فهمیدن، مسائل واژگانی، تلاش و مفید بودن) را برای مقیاس باورهای معرفت شناختی ریاضی مطابق با نتایج پژوهش کلوسترمن و استیج (1992) شناسایی کرد. به منظور بررسی روایی همزمان، از اجرای همزمان مقیاس باورهای معرفت شناختی استفاده شد که حاکی از روایی همزمان مطلوب می‌باشد. پایایی بازآزمایی مقیاس باورهای معرفت شناختی ریاضی بر اساس نتایج دو بار اجرای آزمون و همسانی درونی آن بر حسب ضرایب آلفای کرونباخ در مورد گروه نمونه محاسبه و تأیید شد. یافته‌های تحلیل عاملی، مشابه تحقیقات انجام گرفته در فرهنگ اصلی و ضرایب روایی و پایایی نیز به نتایج تحقیقات پیشین نزدیک بود. با توجه به خصوصیات روانسنجی مطلوب، ابزار پژوهش حاضر می‌تواند در پژوهشهای مربوط به باورهای معرفت شناختی ریاضی به کار رود.
مسعود هسینچاری؛ حسین داوودی؛ حیدرعلی هومن؛ حسن پاشا شریفی
دوره 1، شماره 3 ، فروردین 1390، ، صفحه 1-20
چکیده
این پژوهش با هدف خلاصهسازی پرسشنامه شخصیتی چند وجهی مینه‌سوتا- 2 به اجرا درآمده است. نمونه‌ای با حجم 3578 نفر(1815 زن و 1763 مرد) از دانشجویان در چهار مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به روش نمونهگیری چند مرحلهای از هشت استان کشور انتخاب شدند. ضریب پایایی اولیه پرسشنامه 84/0 بود. این ضریب با حذف 214 سؤال که همبستگی ضعیفی ...
بیشتر
این پژوهش با هدف خلاصهسازی پرسشنامه شخصیتی چند وجهی مینه‌سوتا- 2 به اجرا درآمده است. نمونه‌ای با حجم 3578 نفر(1815 زن و 1763 مرد) از دانشجویان در چهار مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به روش نمونهگیری چند مرحلهای از هشت استان کشور انتخاب شدند. ضریب پایایی اولیه پرسشنامه 84/0 بود. این ضریب با حذف 214 سؤال که همبستگی ضعیفی داشتند برابر 96/0 گردید. برای بررسی ساختار عاملی نسخة کوتاه شده، از روش تحلیل عاملی متمایل و چرخش ابلیمین استفاده شد. نتایج بیانگر وجود 13 عامل بود. نامگذاری عامل‌ها پس از بررسی روایی محتوایی توسط روانشناسان بالینی انجام گرفت. سیزده عامل مشتمل بر دروغ‌سنجی، وانمود بد، وانمود خوب، خودبیمارانگاری، افسردگی، هیستری، ضد اجتماعی، مردانگی- زنانگی، پارانویا، ضعف روانی، اسکیزوفرنی، مانیا، درونگرایی اجتماعی استخراج شدند. این 13 عامل در مجموع 15/40 درصد کل واریانس را تبیین میکند و عامل یکم با ارزش ویژه 2/23 در حدود 3/12 درصد واریانس کل متغیرها را توجیه میکند. ضرایب پایایی مقیاسها برای دو گروه زنان و مردان به طور جداگانه محاسبه گردید. برای تفسیر نمرهها، نیمرخ جداگانهای برای دانشجویان زن و مرد تهیه شد. نتایج کلی این پژوهش حاکی از آن است که فرم کوتاه شده شخصیت سنج چند وجهی مینه سوتا واجد شرایط لازم برای کاربرد در پژوهشهای روان شناختی و فعالیتهای بالینی است.
مصطفی نیک نامی؛ دکتر علی تقی پورظهیر؛ علی دلاور؛ محمد غفاری مجلیج
دوره 1، شماره 3 ، فروردین 1390، ، صفحه 1-20
چکیده
هدف اصلی این پژوهش، بررسی پایایی و روایی پرسشنامه نوآوری سازمانی امید و همکاران (2002)، در بین مدیران مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در شهر تهران می‌باشد. تعداد 308 نفر از مدیران مدارس مقاطع سهگانه ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در شهر تهران، به شیوه نمونهگیری تصادفی طبقهای با رعایت نسبتها چندمرحله‌ای انتخاب شدند. در مجموع، ...
بیشتر
هدف اصلی این پژوهش، بررسی پایایی و روایی پرسشنامه نوآوری سازمانی امید و همکاران (2002)، در بین مدیران مدارس ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در شهر تهران می‌باشد. تعداد 308 نفر از مدیران مدارس مقاطع سهگانه ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان در شهر تهران، به شیوه نمونهگیری تصادفی طبقهای با رعایت نسبتها چندمرحله‌ای انتخاب شدند. در مجموع، یافته‌های پژوهش حاضر نشانگر پایایی و روایی مناسب پرسشنامه نوآوری سازمانی امید و همکاران (2002)، میباشند. همسانی درونی (آلفای کرونباخ) پرسشنامه کامل، 83/0 به دست آمده است که در واقع میزان قابل قبولی می‌باشد. این میزان آلفا، نشانگر پایایی نسبتاً خوب این پرسشنامه می‌باشد. نتایج همبستگی بین مقیاسهای پرسشنامه نوآوری سازمانی امید و همکاران (2002)، و همینطور با پرسشنامه کامل، نشان دهنده همگرایی این پرسشنامه در سنجش پدیدهای واحد می‌باشد. همبستگی مثبت مقیاسهای پرسشنامه نوآوری سازمانی امید و همکاران (2002)، با یکدیگر، نشان دهنده روایی همگرای مطلوب پرسشنامه نوآوری سازمانی امید و همکاران می‌باشد. از این رو براساس یافته‌های یادشده، پرسشنامه نوآوری سازمانی امید و همکاران (2002)، در فرهنگ ایرانی قابلیت اجرا را دارد.
فیروزه سپهریان
دوره 1، شماره 3 ، فروردین 1390، ، صفحه 1-15
چکیده
هدف این پژوهش پاسخ به این سؤال است که با توجه به تیپهای شخصیتی در تیپشناسی انیه گرم و ویژگیهای فرهنگی می‌توان یک ابزار مقدماتی تهیه کرد که در مطالعات گسترده تر بعدی جهت ساخت یک وسیله عینی و معتبر و روا برای ارزیابی تیپهای مختلف شخصیت انیه گرم از آن استفاده شود. تا چنین آزمونی به تواند اطلاعات مربوط به خصوصیات شخصیتی افراد ...
بیشتر
هدف این پژوهش پاسخ به این سؤال است که با توجه به تیپهای شخصیتی در تیپشناسی انیه گرم و ویژگیهای فرهنگی می‌توان یک ابزار مقدماتی تهیه کرد که در مطالعات گسترده تر بعدی جهت ساخت یک وسیله عینی و معتبر و روا برای ارزیابی تیپهای مختلف شخصیت انیه گرم از آن استفاده شود. تا چنین آزمونی به تواند اطلاعات مربوط به خصوصیات شخصیتی افراد را در اختیار متخصصین قرار دهد. بدین منظور ابتدا کلاسهای آشنایی با تیپ شناسی انیه گرم برای آزمودنی‌ها و متخصصان به طور جداگانه برگزار گردید. براساس خصوصیات نهگانه تیپهای شخصیت در انیوگرم سؤالاتی نوشته شد. ابتدا آزمون برای 20 نفر اجرا گردید. در اجرای مقدماتی برخی از سؤالات حذف شدند یا تغییر یافتند. فرم نهایی همراه با شاخص تیپ شناسی انیه گرم ریزوهادسون[1] همزمان برای 110 نفر اجرا گردید. در تجزیه و تحلیل سؤالات انتخاب شده از روشهای آماری کرویت بارتلت و کفایت نمونهبرداری کیزر، مایر، اوکلین (kMO)، تحلیل عاملی تأییدی، تحلیل مؤلفههای اصلی با چرخش واریماکس، ضریب همبستگی پیرسون، آلفای کرانباخ استفاده شد. یافته‌های این پژوهش آزمون اولیهای را به دست داد که 50 سؤال دارد و از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است.
